Διερεύνηση επίπτωσης βρουκέλλωσης σε κτηνοτροφικό πληθυσμό της Δυτικής Ελλάδας και εκτίμηση γνώσεων και στάσεων αυτού για την πρόληψη και εκρίζωση της νόσου

Abstract

Brucellosis is one of the most widespread zoonotic diseases, transmitted from animals to humans through pathogenic bacteria of the genus Brucella. Infection in humans usually occurs through direct contact with infected animals or through consumption of unpasteurized dairy products and meat. Due to the nature of the disease, people working in livestock and meat production facilities are at greater risk of infection. Symptoms include fever, fatigue and joint pain, while in more severe cases it can affect vital organs such as the brain and heart. This Doctoral Thesis examines brucellosis, in order to investigate the factors influencing its spread, as well as to evaluate its effects on the health of livestock farmers and the Greek economy. The central objective is the mapping of brucellosis cases in the Greek livestock population and slaughterhouse workers, with an emphasis on risk factors, the behavior of professionals, and prevention strategies. The research focused on the study of the attitudes of livestock breeders and slaughterhouse workers in Western Greece regarding the observance of personal and professional hygiene measures. The study population included 314 animal owners in Western Greece, whose occupations bring them into direct contact with animals and their products. Through questionnaires and blood tests, the research investigated the knowledge of the participants about brucellosis, the frequency of contact with the disease, and the prevention measures followed. According to the results of the research, compliance with personal hygiene and space hygiene measures is associated with a significant reduction in the probability of contracting honey fever (brucellosis). Participants who strictly adhered to guidelines for cleanliness and proper livestock management had lower rates of positive results for brucellosis compared to those who did not strictly follow the measures. Specifically, factors associated with reducing cases include milk processing, personal hygiene, and animal health control. Analysis of the data also showed that education of farmers and workers about brucellosis and prevention measures is crucial. Those who had better knowledge of the risks and prevention strategies applied the measures more systematically and had a reduced risk of infection. Notably, knowledge and application of workplace hygiene principles had a more direct effect on reducing disease transmission than knowledge of animal health control. Finally, the conclusions of the thesis underline the importance of continuing and strengthening education and prevention programs, especially in areas with increased livestock activity. The enforcement of preventive measures combined with the systematic training of workers in hygiene rules can contribute significantly to the reduction of brucellosis cases and the preservation of public health.

Η βρουκέλλωση είναι μια από τις πιο διαδεδομένες ζωοανθρωπονόσους, μεταδιδόμενη από τα ζώα στους ανθρώπους μέσω παθογόνων βακτηρίων του γένους Brucella. Η μόλυνση στους ανθρώπους συμβαίνει συνήθως μέσω της άμεσης επαφής με μολυσμένα ζώα ή μέσω της κατανάλωσης μη παστεριωμένων γαλακτοκομικών προϊόντων και κρέατος. Εξαιτίας της φύσης της ασθένειας, οι άνθρωποι που εργάζονται σε κτηνοτροφικές και κρεοπαραγωγικές μονάδες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο μόλυνσης. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, κόπωση και πόνους στις αρθρώσεις, ενώ σε πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να επηρεάσει ζωτικά όργανα όπως ο εγκέφαλος και η καρδιά. Η παρούσα Διδακτορική Διατριβή εξετάζει τη βρουκέλλωση, με σκοπό να διερευνηθούν οι παράγοντες που επηρεάζουν την εξάπλωσή της, καθώς και να αξιολογηθούν οι επιπτώσεις της στην υγεία των κτηνοτρόφων και την ελληνική οικονομία. Ο κεντρικός στόχος είναι η χαρτογράφηση των κρουσμάτων βρουκέλλωσης στον ελληνικό κτηνοτροφικό πληθυσμό και στους εργαζόμενους στα σφαγεία, με έμφαση στους παράγοντες κινδύνου, τη συμπεριφορά των επαγγελματιών, και τις στρατηγικές πρόληψης. Η έρευνα επικεντρώθηκε στη μελέτη των στάσεων των κτηνοτρόφων και των εργαζομένων στα σφαγεία στην Δυτική Ελλάδα όσον αφορά στην τήρηση των μέτρων προσωπικής και επαγγελματικής υγιεινής. Ο πληθυσμός μελέτης περιλάμβανε 314 ιδιοκτήτες ζώων στην Δυτική Ελλάδα, οι ασχολίες των οποίων τους φέρνουν σε άμεση επαφή με τα ζώα και τα προϊόντα τους. Μέσω ερωτηματολογίων και αιματολογικών εξετάσεων, η έρευνα διερεύνησε τη γνώση των συμμετεχόντων για τη βρουκέλλωση, τη συχνότητα επαφής με τη νόσο, και τα μέτρα πρόληψης που τηρούνται. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, η συμμόρφωση με τα μέτρα προσωπικής υγιεινής και υγιεινής του χώρου συνδέεται με σημαντική μείωση της πιθανότητας νόσησης από μελιταίο πυρετό (βρουκέλλωση). Οι συμμετέχοντες που τηρούσαν αυστηρά τις οδηγίες για την καθαριότητα και τη σωστή διαχείριση του ζωικού κεφαλαίου είχαν χαμηλότερα ποσοστά θετικών αποτελεσμάτων στη βρουκέλλωση σε σύγκριση με εκείνους που δεν ακολουθούσαν πιστά τα μέτρα. Συγκεκριμένα, οι παράγοντες που συνδέονται με τη μείωση των κρουσμάτων περιλαμβάνουν την επεξεργασία του γάλακτος, την τήρηση της προσωπικής υγιεινής, και τον έλεγχο της υγείας των ζώων. Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε επίσης ότι η εκπαίδευση των κτηνοτρόφων και των εργαζομένων σχετικά με τη βρουκέλλωση και τα μέτρα πρόληψης είναι ζωτικής σημασίας. Όσοι είχαν καλύτερη γνώση των κινδύνων και των στρατηγικών πρόληψης εφάρμοζαν πιο συστηματικά τα μέτρα και είχαν μειωμένο κίνδυνο μόλυνσης. Αξιοσημείωτο είναι ότι η γνώση και η εφαρμογή των αρχών υγιεινής στο χώρο εργασίας είχε πιο άμεση επίδραση στη μείωση της μετάδοσης της νόσου από τη γνώση περί του ελέγχου της υγείας των ζώων.Τέλος, τα συμπεράσματα της διατριβής υπογραμμίζουν τη σημασία της συνέχισης και ενίσχυσης των προγραμμάτων εκπαίδευσης και πρόληψης, ειδικά σε περιοχές με αυξημένη κτηνοτροφική δραστηριότητα. Η επιβολή των προληπτικών μέτρων σε συνδυασμό με τη συστηματική εκπαίδευση των εργαζομένων στους κανόνες υγιεινής μπορούν να συμβάλλουν ουσιαστικά στη μείωση των κρουσμάτων βρουκέλλωσης και τη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας.