Αποκωδικοποιώντας τον αιτιοπαθογενετικό χάρτη της κοιλιοκάκης

Abstract

The first aim of the PhD was to map the non-genetic risk factors of celiac disease and evaluate the strength of their evidence. The extent and validity of associations of non-genetic risk factors with celiac disease are unclear in the literature. We assessed which of these associations have strong epidemiological validity and the presence and extent of potential biases in the literature in an umbrella review. The second aim was to investigate the genetic association of celiac disease and refractory celiac disease with other diseases using genetic risk scores from the UK Biobank. Celiac disease has been linked to several diseases in the literature. We estimated the polygenic risk score of celiac disease and its association with several diseases in a phenome-wide association study in the UK Biobank. Refractory celiac disease type II is the most adverse form of celiac disease, however significant uncertainty remains regarding its relationship to other autoimmune diseases. We estimated the polygenic risk of refractory celiac disease type II and its association with various autoimmune diseases in a phenome-wide association study in the UK Biobank. The third aim was to evaluate the association of celiac disease with other pathological conditions, in order to clarify its possible pathogenetic involvement in causing diseases and comorbidities that often coexist with celiac disease. We assessed the reliability and certainty of associations between celiac disease and health outcomes in an umbrella review.

Ο πρώτος στόχος της διατριβής ήταν να χαρτογραφηθούν οι μη γενετικοί παράγοντες κινδύνου της κοιλιοκάκης και να αξιολογηθεί η ισχύς των τεκμηρίων τους. Το εύρος και η εγκυρότητα των συσχετίσεων των μη γενετικών παραγόντων κινδύνου με την κοιλιοκάκη είναι ασαφείς στη βιβλιογραφία. Αξιολογήσαμε ποιες από αυτές τις συσχετίσεις έχουν ισχυρή επιδημιολογική αξιοπιστία και την παρουσία και έκταση πιθανών συστηματικών σφαλμάτων στη βιβλιογραφία σε μια ανασκόπηση τύπου ομπρέλα. Ο δεύτερος στόχος ήταν να διερευνηθεί η γενετική συσχέτιση της κοιλιοκάκης και της ανθεκτικής κοιλιοκάκης με άλλα νοσήματα χρησιμοποιώντας γονιδιακά σκορ κινδύνου από τη βιοτράπεζα του Ηνωμένου Βασιλείου. Η κοιλιοκάκη έχει συνδεθεί στη βιβλιογραφία με διάφορα νοσήματα. Υπολογίσαμε τον πολυγονιδιακό κίνδυνο κοιλιοκάκης και είδαμε τη συσχέτιση του με διάφορες ασθένειες σε μια μελέτη φαινοτυπικής συσχέτισης ευρείας κλίμακας στη βιοτράπεζα του Ηνωμένου Βασιλείου. Η ανθεκτική κοιλιοκάκη τύπου II είναι η πιο δυσμενής μορφή κοιλιοκάκης, ωστόσο παραμένει σημαντική αβεβαιότητα σχετικά με τη σχέση της με άλλες αυτοάνοσες ασθένειες. Υπολογίσαμε τον πολυγονιδιακό κίνδυνο ανθεκτικής κοιλιοκάκης τύπου II και είδαμε τη συσχέτιση του με διάφορες αυτοάνοσες ασθένειες σε μια μελέτη φαινοτυπικής συσχέτισης ευρείας κλίμακας στη βιοτράπεζα του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο τρίτος στόχος ήταν να αξιολογηθεί η συσχέτιση της κοιλιοκάκης με μια σειρά άλλων παθολογικών καταστάσεων, ώστε να αποσαφηνιστεί η ενδεχόμενη παθογενετική ενοχοποίηση της στην πρόκληση νοσημάτων και συν-νοσηροτήτων που συχνά συνυπάρχουν με την κοιλιοκάκη. Αξιολογήσαμε την αξιοπιστία και τη βεβαιότητα των συσχετισμών μεταξύ της κοιλιοκάκης και των εκβάσεων υγείας σε μια ανασκόπηση τύπου ομπρέλα.