Η επίδραση της οικονομίας διαμοιρασμού (sharing economy) στην ανάπτυξη της ελληνικής τουριστικής βιομηχανίας και η συμβολή της στην επιχειρηματική ανταγωνιστικότητα

Abstract

This doctoral thesis examines the impact of the sharing economy on the development of the Greek tourism industry and assesses its contribution to business competitiveness. Focusing on the hospitality sector, it explores how short-term rentals, through platforms such as Airbnb, are reshaping competitive conditions, tourism business strategies, and the balance of supply in the tourism ecosystem. The research was based on the collection of primary data from 627 participants, including hoteliers, short-term rental hosts, and EOT-licensed accommodation managers, using a structured questionnaire. The statistical analysis included, among other things, multivariate methods, analysis of variance (ANOVA), and ordered probit models to explore differences in attitudes, expectations, and impacts by business type. The results revealed significant differences in perceptions, practices, and degrees of adaptation between traditional tourist accommodations and short-term rental accommodations. The key findings of the study show that short-term rental accommodations demonstrate operational flexibility, operating with reduced costs and less specialized staff, often lacking professional experience. In contrast, traditional tourist accommodation maintains higher levels of institutional compliance and professionalism but is negatively affected by competitive pressures and inequalities in the regulatory environment. In addition, there are phenomena of spatial competition, differentiation in the services offered, and a shift in tourist demand. The research highlights the need to strengthen tourism education, integrate technological tools, and recognize the growing role of online reviews in decision-making. The study fills important gaps in the literature regarding the Greek reality and offers practical guidelines for the formulation of policies, regulatory frameworks, and strategies that enhance the sustainability and competitiveness of Greek tourism in the era of the sharing economy.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή εξετάζει την επίδραση της οικονομίας διαμοιρασμού (sharing economy) στην ανάπτυξη της ελληνικής τουριστικής βιομηχανίας και αξιολογεί τη συμβολή της στην επιχειρηματική ανταγωνιστικότητα. Εστιάζοντας στον τομέα της φιλοξενίας, διερευνά τον τρόπο με τον οποίο οι βραχυχρόνιες μισθώσεις, μέσω πλατφορμών όπως η Airbnb, αναδιαμορφώνουν τις συνθήκες ανταγωνισμού, τις στρατηγικές των τουριστικών επιχειρήσεων και την ισορροπία της προσφοράς στο τουριστικό οικοσύστημα. Η έρευνα βασίστηκε στη συλλογή πρωτογενών δεδομένων από 627 συμμετέχοντες, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται ξενοδόχοι, οικοδεσπότες βραχυχρόνιων μισθώσεων και διαχειριστές καταλυμάτων με άδεια ΕΟΤ, με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου. Η στατιστική ανάλυση περιελάμβανε, μεταξύ άλλων, πολυπαραγοντικές μεθόδους, ανάλυση διακύμανσης (ANOVA) και μοντέλα ordered probit, προκειμένου να διερευνηθούν οι διαφοροποιήσεις στις στάσεις, τις προσδοκίες και τις επιπτώσεις ανά τύπο επιχείρησης. Τα αποτελέσματα ανέδειξαν σημαντικές διαφοροποιήσεις στις αντιλήψεις, στις πρακτικές και στους βαθμούς προσαρμογής μεταξύ των κλασικών τουριστικών καταλυμάτων και των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης. Τα βασικά ευρήματα της μελέτης καταδεικνύουν ότι τα καταλύματα βραχυχρόνιων μισθώσεων εμφανίζουν επιχειρησιακή ευελιξία, λειτουργώντας με μειωμένα κόστη και λιγότερο εξειδικευμένο προσωπικό, το οποίο συχνά στερείται επαγγελματικής εμπειρίας. Αντιθέτως, τα κλασικά τουριστικά καταλύματα διατηρούν υψηλότερα επίπεδα θεσμικής συμμόρφωσης και επαγγελματισμού, αλλά επηρεάζονται αρνητικά από τις ανταγωνιστικές πιέσεις και τις ανισότητες στο ρυθμιστικό περιβάλλον. Επιπλέον, καταγράφονται φαινόμενα χωρικού ανταγωνισμού, διαφοροποίησης στις προσφερόμενες υπηρεσίες και μετατόπισης της τουριστικής ζήτησης. Η έρευνα αναδεικνύει την ανάγκη για ενίσχυση της τουριστικής εκπαίδευσης, την ενσωμάτωση τεχνολογικών εργαλείων και τον αυξανόμενο ρόλο των διαδικτυακών αξιολογήσεων στη λήψη αποφάσεων. Η μελέτη καλύπτει σημαντικά βιβλιογραφικά κενά αναφορικά με την ελληνική πραγματικότητα και προσφέρει πρακτικές κατευθύνσεις για τη διαμόρφωση πολιτικών, ρυθμιστικών πλαισίων και στρατηγικών που ενισχύουν τη βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τουρισμού στην εποχή της οικονομίας διαμοιρασμού.