Συσχέτιση πολυμορφισμών γονιδίων των ανθρώπινων λευκοκυτταρικών αντιγόνων (HLA) με την εμφάνιση επιπλοκών σε ασθενείς με χρόνια ηπατίτιδα Β

Abstract

Background: Human leukocyte antigen (HLA) variations are associated with variable hepatitis B virus (HBV) infection course, including viral clearance or progression to complicated disease (HBV-Liver cirrhosis, HBV-LC or HBV related hepatocellular carcinoma, HBV-HCC]). Our aim was to study the impact of HLA polymorphism on HVB-infected individuals in a Greek population. Methods: We conducted a single-center study including patients with either spontaneous clearance (SC) of hepatitis B surface antigen (HBsAg), chronic HBV (cHBV), and progression to complicated HBV infection (ccHBV group). In total, 232 patients (101 with SC, 107 with cHBV, and 24 with ccHBV) were HLA genotyped by single-specific primer polymerase chain reaction (PCR-SSP) in low-resolution analysis (2-digits). High-resolution HLA genotyping (4 digits) and SNP typing for rs1110446 and rs9272105 were conducted in the ccHBV group and a sub-group of 22 patients with SC. The HLA alleles’ frequencies were compared between patients’ groups and healthy individuals from the North Greece Bone Marrow Donor Registry (14506 samples). Statistical analysis was conducted with the R programming language, version 4.2.2. and HLA frequencies were compared with the 2-sided Fisher’s exact test and Odds Ratios with 95% Confidence Intervals were further calculated. SNP association analysis was performed with SNPStats online software. Results – Conclusions: The HLA-A*01 and HLA-B*57 alleles were found at a statistically higher frequency in the ccHBV group than in the SC group. In addition, the HLA-A*01 allele was found at a statistically higher frequency while HLA-C*15 was found at a statistically lower frequency in the ccHBV group compared to the control group. Following high-resolution analysis, the HLA-DQB1*05:01 allele was found at a statistically higher frequency in the ccHBV group compared to the control group. In addition, our research showed an association of five (5) HLA class I alleles (HLA-A*01, HLA-B*08, HLA-B*38, HLA-C*01, and HLA-C*08) and three (3) HLA class II alleles (HLA-DRB1*16, HLA-DRB1*03, and HLA-DQB1*05) with chronic HBV infection, of which HLA-B38 was associated with protection and the rest with an increased risk of chronic viral persistence. Finally, we found that individuals carrying the CT genotype for rs1110446 have statistically significantly higher chances of developing HBV-liver cirrhosis and/or HBV-HKK. In this analysis, HLA alleles variations were associated with varying risk for progression to chronic HBV infection and its complications. Future larger-scale studies are required to validate the results and ascertain whether HLA gene variations could have prognostic and therapeutic implications.

Εισαγωγή – Σκοπός: Η έκβαση της λοίμωξης από τον ιό της ηπατίτιδας Β (Hepatitis B Virus - HBV) ποικίλει σημαντικά ανάμεσα στην οξεία νόσο, την ανάπτυξη χρόνιας ηπατίτιδας Β (XHB) (Chronic Hepatits B - CHB), την αιφνίδια κάθαρση του επιφανειακού αντιγόνου του ιού της ηπατίτιδας Β (Hepatitis B surface Antigen – HBsAg) και την ανάπτυξη επιπλοκών όπως η κίρρωση του ήπατος (HBV-KI) και ο ηπατοκυτταρικός καρκίνος (HBV-ΗΚΚ). Τα ανθρώπινα λευκοκυτταρικά αντιγόνα - HLAs (Human Leukocyte Antigens) και οι γονιδιακοί τους πολυμορφισμοί φαίνεται ότι επηρεάζουν την κλινική πορεία της λοίμωξης από οποιοδήποτε παθογόνο. Σκοπός μας ήταν να μελετηθεί η συσχέτιση των πολυμορφισμών των HLA-γονιδίων με την κλινική πορεία της HBV-λοίμωξης και την εμφάνιση επιπλοκών της σε άτομα στη Βόρειο Ελλάδα. Υλικό-Μέθοδοι: Μελετήθηκαν 232 ασθενείς (101 με κάθαρση του HBsAg (SC – Serum Clearance), 107 με ΧΗΒ (cHBV- chronic HBV), και 24 με επιπλεγμένη XHB (ccHBV – chronic complicated HBV), οι οποίοι γονοτυπήθηκαν για τα HLA αντιγόνα τους σε χαμηλή ανάλυση (2-ψηφίων), ενώ ακολούθησε HLA γονοτύπηση υψηλής ανάλυσης (4 ψηφίων) και ανίχνευση δύο σημαντικών σημειακών πολυμορφισμών (Tag-SNPs Single Nucleotide Polymorphisms) της περιοχής του Μείζονος Συμπλέγματος Ιστοσυμβατότητας (Major Histocompatibility Complex – MHC) (rs1110446 και rs9272105), στην ομάδα ccHBV και σε μια υποομάδα 22 ατόμων της SC ομάδας. Η στατιστική επεξεργασία έγινε με τη γλώσσα προγραμματισμού R (4.2.2). Οι συχνότητες των HLA αλληλομόρφων συγκρίθηκαν τόσο μεταξύ των παραπάνω ομάδων όσο και με τις αντίστοιχες συχνότητες από την Τράπεζα Εθελοντών Δοτών Μυελού του Εθνικού Περιφερειακού Κέντρου Ιστοσυμβατότητας (ΕΠΚΙ) (14506 δείγματα) (ομάδα ελέγχου υγιών ατόμων), με χρήση του αμφίπλευρου ακριβή ελέγχου του Fisher (2-sided Fisher’s exact test). Τα αποτελέσματα με p-value < 0,05 θεωρήθηκαν στατιστικά σημαντικά και ενισχύθηκαν με τον υπολογισμό του λόγου συμπληρωματικών πιθανοτήτων (Odd Ratios - OR) και του 95% των διαστημάτων εμπιστοσύνης (Confidence Intervals - CI). Αποτελέσματα-Συμπεράσματα: Τα αποτελέσματά μας έδειξαν συσχέτιση δύο (2) HLA αλληλομόρφων τάξης Ι (HLA-A*01 και HLA-B*57) και ενός (1) τάξης ΙΙ (HLA-DQB1*05:01) με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης HBV-KI και HBV-HKK, καθώς βρέθηκαν σε στατιστικά σημαντικά υψηλότερη συχνότητα στην ομάδα ccHBV έναντι τόσο της ομάδας SC όσο και των υγιών ατόμων, ενώ το HLA-C*15 συνδέθηκε με προστασία έναντι της ανάπτυξης χρόνιας και επιπλεγμένης HBV λοίμωξης, καθώς βρέθηκε σε στατιστικά σημαντικά χαμηλότερη συχνότητα στους ασθενείς με HBV-KI ή/και HBV-HKK σε σύγκριση με τον υγιή πληθυσμό. Επιπλέον, η έρευνά μας έδειξε συσχέτιση τεσσάρων (4) HLA τάξης I αλληλομόρφων (HLA-A*01, HLA-B*08, HLA-C*01, και HLA-C*08) και τριών (3) HLA τάξης II αλληλομόρφων (HLA-DRB1*16, HLA-DRB1*03 και HLA-DQB1*05) με αυξημένο κίνδυνο χρόνιας παραμονής του ιού, ενώ το HLA-B38 συνδέθηκε με προστασία έναντι της ΧΗΒ. Τέλος, δείξαμε ότι ο γονότυπος CT για τον rs1110446 σημειακό πολυμορφισμό συνδέεται με αυξημένη πιθανότητα να ανάπτυξης HBV-KI ή/και HBV-HKK. Οι παραπάνω συσχετίσεις των HLA αλληλομόρφων και του rs1110446 πολυμορφισμού είναι πρωτότυποι στον πληθυσμό που μελετήθηκαν και μπορούν να συμβάλλουν στην έρευνα σε σχέση με τους υποκείμενους παθοφυσιολογικούς μηχανισμούς και την ανάπτυξη πιθανών κλινικών εφαρμογών τους.