Η επίδραση των διαδικασιών προτυποποίησης στις πεποιθήσεις, τις συμπεριφορές και το αίσθημα ασφάλειας ασθενών σε κλινικές δημόσιου νοσοκομείου: ποσοτική έρευνα πολλαπλών μεθόδων

Abstract

Introduction Ensuring the quality and safety of healthcare services is a primary goal for health systems worldwide. The implementation of quality management standards in healthcare has been recognized as an effective mechanism for improving organizational operations and patient safety. The ELOT EN 15224:2017 standard is a specialized quality management system tailored for the healthcare sector, incorporating key principles of clinical governance and risk management. Although widely adopted in European countries, systematic evaluation of its impact on the perceptions and behaviors of healthcare professionals remains limited. Aim This study explores the impact of implementing the ELOT EN 15224:2017 standard on the beliefs, behaviors, and sense of security among healthcare professionals working in public clinics. Additionally, it assesses differences in safety perceptions between professionals in certified and non-certified clinics and examines the correlation between standardization processes and long-term improvements in safety and quality indicators. Finally, it investigates whether the transformation of safety culture through standardization positively influenced compliance and performance indicators among healthcare professionals. Methodology A quantitative research approach was employed using a structured questionnaire based on the Hospital Survey on Patient Safety Culture (HSOPSC) 1.0. The research sample consisted of healthcare professionals working in public clinics, both in certified and non-certified units. Statistical analysis included descriptive statistics, comparative analyses, and correlations between variables to determine the impact of standardization on hospital safety culture. Results The findings demonstrated that implementing the ELOT EN 15224:2017 standard significantly improved healthcare professionals’ beliefs and behaviors regarding safety. Professionals in certified clinics reported a greater sense of security and confidence in standardized procedures. Notable differences were observed in safety perceptions between certified and non-certified clinics, with the former exhibiting higher levels of compliance and acceptance of standards. Furthermore, longitudinal analysis revealed that safety and quality indicators improved in units where the standard was applied, indicating the positive contribution of standardization to risk management and service quality enhancement. Conclusion The standardization of procedures based on the ELOT EN 15224:2017 standard has significantly contributed to improving safety and quality in public clinics, reinforcing healthcare professionals’ confidence in processes and encouraging the reporting of safety incidents. The transformation of safety culture through standardization positively affected compliance and performance, while the systematic implementation of the standard was associated with long-term improvements in quality indicators. Thus, adopting quality management standards emerges as a strategy that can enhance healthcare service safety and effectiveness, supporting continuous improvement and fostering a positive hospital safety culture.

Εισαγωγή Η διασφάλιση της ποιότητας και της ασφάλειας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας αποτελεί πρωταρχικό στόχο των υγειονομικών συστημάτων παγκοσμίως. Η εφαρμογή προτύπων διαχείρισης ποιότητας στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης έχει αναγνωριστεί ως αποτελεσματικός μηχανισμός βελτίωσης της οργανωτικής λειτουργίας και της ασφάλειας των ασθενών. Το πρότυπο ΕΛΟΤ EN 15224:2017 αποτελεί εξειδικευμένο πρότυπο διαχείρισης ποιότητας που επικεντρώνεται στις απαιτήσεις του τομέα της υγείας και ενσωματώνει βασικές αρχές κλινικής διακυβέρνησης και διαχείρισης κινδύνων. Παρότι η εφαρμογή του προτύπου είναι διαδεδομένη σε ευρωπαϊκές χώρες, η συστηματική αξιολόγηση των επιπτώσεών του στις αντιλήψεις και τις συμπεριφορές των επαγγελματιών υγείας παραμένει περιορισμένη. Σκοπός Η έρευνα επικεντρώθηκε στη διερεύνηση της επίδρασης της εφαρμογής του προτύπου ΕΛΟΤ EN 15224:2017 στις πεποιθήσεις, τις συμπεριφορές και το αίσθημα ασφάλειας των επαγγελματιών υγείας που εργάζονται σε δημόσιες κλινικές. Επιπλέον, αξιολογήθηκε η διαφορά στην αντίληψη της ασφάλειας μεταξύ επαγγελματιών υγείας σε πιστοποιημένες και μη πιστοποιημένες κλινικές, καθώς και η συσχέτιση των διαδικασιών προτυποποίησης με τη διαχρονική εξέλιξη των δεικτών ασφάλειας και ποιότητας. Τέλος, εξετάστηκε αν η αλλαγή της κουλτούρας ασφάλειας μέσω της προτυποποίησης επηρέασε θετικά τους δείκτες συμμόρφωσης και απόδοσης των επαγγελματιών υγείας.Μεθοδολογία Πραγματοποιήθηκε ποσοτική έρευνα με τη χρήση ερωτηματολογίου, το οποίοσυμπεριλάμβανε το Hospital Survey on Patient Safety Culture (HSOPSC) 1.0. Το δείγμα της έρευνας περιλάμβανε επαγγελματίες υγείας που εργάζονται σε δημόσιες κλινικές, τόσο σε πιστοποιημένες όσο και σε μη πιστοποιημένες μονάδες. Η στατιστική ανάλυση περιλάμβανε περιγραφική στατιστική, συγκριτικές αναλύσεις και συσχετίσεις μεταξύ των μεταβλητών, με στόχο την εξαγωγή συμπερασμάτων για την επίδραση της προτυποποίησης στη νοσοκομειακή κουλτούρα ασφάλειας. Αποτελέσματα Τα ευρήματα κατέδειξαν ότι η εφαρμογή του προτύπου ΕΛΟΤ EN 15224:2017 βελτίωσε σημαντικά τις πεποιθήσεις και τις συμπεριφορές των επαγγελματιών υγείας ως προς την ασφάλεια. Οι επαγγελματίες που εργάζονταν σε πιστοποιημένες κλινικές ανέφεραν μεγαλύτερο αίσθημα ασφάλειας και εμπιστοσύνης στις διαδικασίες. Παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές στην αντίληψη της ασφάλειας μεταξύ των δύο κατηγοριών κλινικών, με τις πιστοποιημένες μονάδες να παρουσιάζουν υψηλότερα επίπεδα συμμόρφωσης και αποδοχής των προτύπων. Επιπλέον, η διαχρονική ανάλυση έδειξε ότι οι δείκτες ασφάλειας και ποιότητας παρουσίασαν βελτίωση στις μονάδες όπου εφαρμόστηκε το πρότυπο, γεγονός που υποδηλώνει τη θετική συνεισφορά της προτυποποίησης στη διαχείριση των κινδύνων και στην αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Συμπεράσματα Η προτυποποίηση των διαδικασιών βάσει του προτύπου ΕΛΟΤ EN 15224:2017 συνέβαλε ουσιαστικά στη βελτίωση της ασφάλειας και της ποιότητας στις δημόσιες κλινικές, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη των επαγγελματιών υγείας προς τις διαδικασίες και ενθαρρύνοντας την αναφορά περιστατικών ασφάλειας. Η αλλαγή της κουλτούρας ασφάλειας μέσω της προτυποποίησης είχε θετική επίδραση στη συμμόρφωση και την απόδοση των επαγγελματιών, ενώ η συστηματική εφαρμογή του προτύπου συσχετίστηκε με τη βελτίωση των δεικτών ποιότητας σε βάθος χρόνου. Συνεπώς, η υιοθέτηση προτύπων διαχείρισης ποιότητας συνιστά μια στρατηγική που μπορεί να ενισχύσει την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των υγειονομικών υπηρεσιών, υποστηρίζοντας τη συνεχή βελτίωση και την προαγωγή μιας θετικής νοσοκομειακής κουλτούρας.