The influence of hedonism on the formation of economic theory

Abstract

The prime objective of this thesis is to show that contrary to the common belief of historians of economic thought, hedonism has played a central and a continuous role in the development of economic theory. In the process of showing this, the thesis starts with a brief examination of the origins of hedonistic ideas in the works of ancient Greeks. The next chapter Is concerned with the reappearance (after a long break of several centuries) of the basic hedonistic ideas mainly in the thought of Gassendi, Helvetius and Hobbes, and their subsequent introduction to the field of economics with the work of Bentham, Mill, Senior and Cairnes. The main elements of hedonism (although somewhat modified) were also observed in the economic thought of leading marginalist theorists, the subject matter of the fourth chapter, With the marginalist school, hedonistically based terms became central to economic theory and generally economic theory was characterized by an explicit hedonistic orientation. The fifth chapter discusses the attempts to downplay hedonism as found in the work of Wicksteed, Pareto and Fisher. The reasons for these attempts were the heterodox criticism and the increasing influence of positivist scientific philosophies. The discussion supports the view that in essence hedonism did not disappear but was pushed into the background. The sixth chapter assesses the modern attempts towards a neutral economic science without psychological or philosophical connotations. The works of Robbins, Hicks, Samuelson as well as the current developments are examined. As a further indication of the hedonistic influence on economic theory, chapter seven deals with a discussion of alternative economic approaches which stem from non-hedonistic paradigms. Adam Smith, Marx and Keynes are mentioned as examples of non-hedonistically oriented economists, and lexicographic choice and non-maximizing theories of the firm are suggested as examples of theories which are independent of the hedonistic framework. The general conclusion of the thesis states that in spite of the neutralization attempts and contrary to the common belief of many theorists, hedonism is still an important underlying conceptual framework of economic theory.

Ο πρωταρχικός στόχος της παρούσας διατριβής είναι να δείξει ότι σε αντίθεση με την κυρίαρχη πεποίθηση των ιστορικών της οικονομικής σκέψης, ο ηδονισμός έχει παίξει κεντρικό και συνεχή ρόλο στην εξέλιξη της οικονομικής επιστήμης. Κατά τη διαδικασία ανάδειξης αυτού του γεγονότος, η διατριβή ξεκινά με μια σύντομη εξέταση των απαρχών των ηδονιστικών ιδεών στα έργα των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων. Το επόμενο κεφάλαιο ασχολείται με την επανεμφάνιση (μετά από μια μακρά διακοπή αρκετών αιώνων) των βασικών ηδονιστικών ιδεών κυρίως στη σκέψη του Gassendi, του Helvetius και του Hobbes, καθώς και στις μετέπειτα εισαγωγή τους στον τομέα της οικονομίας με το έργο των Bentham, Mill, Senior και Cairnes. Τα κύρια στοιχεία του ηδονισμού (αν και κάπως τροποποιημένα) παρατηρήθηκαν επίσης στην οικονομική σκέψη κορυφαίων θεωρητικών του Οριακής Σχολής που είναι το αντικείμενο του τέταρτου κεφαλαίου, Με την Οριακή Σχολή, οι ηδονιστικοί όροι έγιναν κεντρικοί στην οικονομική θεωρία και η οικονομική θεωρία χαρακτηρίζεται από έναν σαφή ηδονιστικό προσανατολισμό. Το πέμπτο κεφάλαιο εξετάζει τις προσπάθειες υποβάθμισης του ηδονισμού, όπως αυτές εντοπίζονται στο έργο των Wicksteed, Pareto και Fisher. Οι λόγοι για τις προσπάθειες αυτές ήταν οι εξής: η ετερόδοξη κριτική, και η αυξανόμενη επιρροή των θετικιστικών επιστημονικών φιλοσοφιών. Η συζήτηση υποστηρίζει την άποψη ότι στην ουσία ο ηδονισμός δεν εξαφανίστηκε αλλά ωθήθηκε στο παρασκήνιο. Στο έκτο κεφάλαιο αξιολογούνται οι σύγχρονες προσπάθειες προς μια αξιολογικά ουδέτερη οικονομική επιστήμη χωρίς ψυχολογικές ή φιλοσοφικές βάσεις. Εξετάζονται τα έργα των Robbins, Hicks, Samuelson καθώς και οι τρέχουσες εξελίξεις. Ως περαιτέρω ένδειξη της ηδονιστικής επιρροής στην ορθόδοξη οικονομική θεωρία, το έβδομο κεφάλαιο ασχολείται με τη συζήτηση των εναλλακτικών οικονομικών προσεγγίσεων που προέρχονται από μη ηδονιστικές σχολές οικονομικής.. Ο Adam Smith, ο K. Marx και ο J. M. Keynes αναφέρονται ως παραδείγματα μη ηδονιστικά προσανατολισμένων οικονομολόγων, και η λεξικογραφική επιλογή και η μη-μεγιστοποιητικές θεωρίες της επιχείρησης προτείνονται ως παραδείγματα θεωριών που είναι ανεξάρτητες από το ηδονιστικό πλαίσιο. Το γενικό συμπέρασμα της διατριβής εστιάζεται στο ότι παρά την προσπάθεια αξιολογικής ουδετερότητας, και σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση πολλών θεωρητικών οικονομολόγων, ο ηδονισμός εξακολουθεί να αποτελεί ένα σημαντικό υποκείμενο εννοιολογικό πλαίσιο της ορθόδοξης οικονομικής θεωρίας.