Τέχνη, νοημοσύνη, τεχνητή νοημοσύνη: η μουσικότητα ως κριτήριο νοητικότητας. Η νοητικότητα ως κριτήριο μουσικότητας

Abstract

The field of research we call “Artificial Intelligence” (A.I.) pertains to the endeavor of replicating intelligent behavior through artificial means. It serves both as a frontier in the development of new technologies and as an “experimental laboratory” for thinkers and researchers within Cognitive Science. With each advancement in computational systems made possible by A.I., various theories about human thought seem to be put to the test—these are theories that have roots in antiquity, in the Middle Ages and the Renaissance, as well as modern theories emerging from an interdisciplinary approach that bridges the so-called humanities with the newly established field of Neuroscience. But can A.I., even with the seemingly secure criterion of artistic—and particularly musical—creation, truly function as a “laboratory” to verify or refute our conceptions of thought? Can it lead us, following scientific standards, to an empirical validation, or does its very inability to accomplish such a feat stand as the most fundamental finding A.I. can offer regarding the human mind? Under such a transcendental perspective, the focus shifts from the theories themselves that philosophers, psychologists, and computer scientists test through A.I., to the dead-ends, the failures to fully realize this testing.

Ο ερευνητικός κλάδος που αποκαλούμε «Τεχνητή Νοημοσύνη» (Τ.Ν.) αφορά στην προσπάθεια αναπαραγωγής της νοήμονος συμπεριφοράς με τεχνητά μέσα και αποτελεί τόσο μια έρευνα αιχμής στο πεδίο ανάπτυξης νέων τεχνολογιών όσο και ένα ‘πειραματικό εργαστήρι’ για τους στοχαστές και ερευνητές της Γνωστικής Επιστήμης. Με την ανάπτυξη νέων υπολογιστικών συστημάτων από την Τ.Ν. φαίνεται, κάθε φορά, να δοκιμάζονται οι διάφορες θεωρίες σχετικά με το ανθρώπινο νοείν • θεωρίες που κρατούν από την αρχαιότητα, από τον Μεσαίωνα και την Αναγέννηση αλλά και θεωρίες σύγχρονες που προκύπτουν μέσα από το φάσμα μιας διεπιστημονικής προσέγγισης μεταξύ των λεγόμενων ανθρωπιστικών επιστημών και του νεοσύστατου κλάδου που ονομάζουμε «Νευρο-επιστήμη».Όμως μπορεί πράγματι η Τ.Ν., ακόμα και με την αρωγή του φαινομενικά ασφαλούς κριτηρίου της καλλιτεχνικής-και δη μουσικής-δημιουργίας, να αποτελέσει ένα ‘εργαστήρι’ επαλήθευσης ή διάψευσης των όποιων θεωρήσεων ως προς το νοείν; Μπορεί να μας οδηγήσει, σύμφωνα με τα επιστημονικά πρότυπα, σε μια εμπειρική επαλήθευση ή μήπως η ίδια η αποτυχία της να κατορθώσει κάτι τέτοιο αποτελεί και το βασικότερο εύρημα που η Τ.Ν. μπορεί να μας προσφέρει σχετικά με τον ανθρώπινο Νου; Υπό μια τέτοια υπερβατολογκού τύπου αντιμετώπιση, το ζητούμενο δεν είναι οι ίδιες οι θεωρίες που οι φιλόσοφοι του Νου, οι ψυχολόγοι και οι επιστήμονες των υπολογιστών θέτουν σε δοκιμασία μέσω της Τ.Ν. αλλά τα αδιέξοδα, οι αποτυχίες ολοκλήρωσης της δοκιμασίας αυτής.