Ιδιότητες του κενού στο αστικό πεδίο και συλλογική ενεργοποίηση: μία διακήρυξη της Αθήνας ως προς το λανθάνον

Abstract

Observing the urban field, one becomes aware of the fact that apophatic spaces emerge within the planned and functional city, a fact that disrupts the continuity of meaning and flow of a predetermined experience. Just as in speech words and symbols do not fully communicate their meaning, but have the possibility of being defined in comparison with additional words from which they differ, so in places of discontinuities their conceptual perception is constantly changing according to the alternation of meanings. Considering the architectural space as a language, new meanings arise in the places of discontinuities. With the aim of creating a vocabulary to describe the urban space, it is considered that this is done by studying the points of spatial discontinuities and empty spaces of the city. Methodologically, an attempt is made to observe and record the undefined spaces that are located fragmentarily in areas of the urban field of Athens, with the aim of establishing the above vocabulary. An expected result of this process is the reading of the void in terms of its qualitative characteristics, as well as in terms of its degree of receptivity to the multiplicity of free interpretation and meaning.

Παρατηρώντας το αστικό πραγματικό, γίνεται αντιληπτό το γεγονός ότι μέσα στη σχεδιασμένη και λειτουργική πόλη αναδύονται κενά, τα οποία διαταράσσουν τη συνέχεια του νοήματος και της εννοιολογικής ροής της παρακινούμενης εμπειρίας. Όπως στο λόγο οι λέξεις και τα σύμβολα δεν επικοινωνούν πλήρως το νόημά τους, αλλά έχουν τη δυνατότητα να οριστούν σε σύγκριση με πρόσθετες λέξεις από τις οποίες διαφέρουν, έτσι και στους τόπους των ασυνεχειών η εννοιολογική τους αντίληψη συνεχώς μεταβάλλεται ανάλογα με την εναλλαγή των σημασιών. Θεωρώντας τον αρχιτεκτονημένο χώρο ως μία γλώσσα, στα υλικά χωρικά σημεία των κενών διαστημάτων της πόλης, στα οποία παρατηρούνται ασυνέχειες σε σχέση με την εμπειρία, προκύπτει η απόδοση νέων σημασιών. Έχοντας ως στόχο τη δημιουργία ενός λεξιλογίου περιγραφής του αποφατικού χώρου θεωρείται ότι κάτι τέτοιο πραγματοποιείται μελετώντας τα σημεία των χωρικών ασυνεχειών και των κενών διαστημάτων της πόλης. Μεθοδολογικά επιχειρείται η παρατήρηση και η καταγραφή των απροσδιόριστων χώρων που εντοπίζονται αποσπασματικά σε περιοχές του αστικού πεδίου της Αθήνας, με στόχο τη σύσταση του παραπάνω λεξιλογίου. Αναμενόμενο αποτέλεσμα της συγκεκριμένης διαδικασίας είναι η ανάγνωση του κενού ως προς τα ποιοτικά του χαρακτηριστικά, καθώς και ως προς τον βαθμό δεκτικότητάς του στην πολλαπλότητα της ελεύθερης ερμηνείας και νοηματοδότησης.