Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της νόσου Parkinson

Abstract

Parkinson’s Disease is a multifactor, degenerative disease of the central nervous system and belongs to the εξωπυραμιδικές συνδρομές. The prevalence of Parkinson’s Disease varies from place to place and because of age, but WHO refers that there are 200 cases per 100.000 population globally and is one of the most severe diseases of the central nervous system. Environmental factors and genetic factors play a significant role on the manifestation of Parkinson’s Disease. Aim of the study: With this study there was an effort to identify and record the most important factors for Parkinson’s Disease in Greece. Methods: From November 2009 to April 2011 a prospective case-control study was conducted. In the sample were included 120 patients who visited the Movement Disorder Clinic of the General Hospital of Athens “Georgios Gennimatas” and also patients who visited Kalivia Health Centre and 153 controls from the two orthopedic clinics of the hospital and also from the ER of the Health Centre. A structured questionnaire was developed, based on the results of international epidemiological studies on Parkinson’s Disease. The data collection was done with the completion of the questionnaire, by means of an interview of patients and controls. The questionnaire included information about the demographic characteristics, the family history for Parkinson’s Disease and other neurological diseases, the dietary habits, smoking, exercise, the consumption of well-water, the exposure to pesticides and occupational exposure to metals. The data of the questionnaires were analysed with the statistic programme STATA IC 10.Results: A total of 120 diagnosed patients and 153 controls were included in the study. The disease is more frequent among men than women, as the results showed. According to the results of the univariate analysis, the factors that had a statistically significant correlation with the disease frequency (p-value <0,01) were the age, the exposure to pesticides, the duration of the pesticide’s exposure, the spraying with pesticides, the war sports, as karate, the family history for Parkinson’s Disease and smoking. The multivariate logistic regression included all the variables that had p<0,10 in the univariate analysis. Two multivariate models were created, model I included the possible risk and the “protective” factors and Model II only the possible risk factors. According to the results of the multivariate analysis, the exposure to pesticides increase the risk to both models (model Ι OR=2,95 (95% CI: 1,53-5,69 και model ΙΙ ΟR=2,61 (1,33- 5,11), the duration of the exposure to pesticides increased also the risk (model I OR=1,03 (95% CI: 1,00-1,05 and model II OR=1,02 (95% CI: 1,00-1,05). The spraying of pesticides increases also the risk (ΟR=1,8 (95%CI:0,95-3,41) in model Ι and in model II ΟR=1,53 (95% CI: 0,79-2,96). The relative risk in patients you had previously stroke was bigger (model Ι OR= 3,66 (95% CI: 0,89- 15,4) and model ΙΙ OR=4,31 (95%CI: 0,95-19,44). The patients who had smoked more than 600 cigarettes had smaller risk for Parkinson’s Disease in both two model (model Ι OR=0,26 (95%CI: 0,07-0,98) and model ΙΙ OR=0,19 (95%CI: 0,04-0,9). The history of falls and head injures seems to ptotect from the disease, in contrast of the bibliography. Conclusions: Even though there is a need for further studies about the risk factors who relate with Parkinson’s Disease, the adoption of the appropriate preventive strategies aiming at the recognized risk factors can contribute to the reduction of the disease. The exposure to pesticides, the duration of the exposure, the spraying of pesticides seems to increase the risk for Parkinson’s Disease, so there is the necessity of a preventing program which emphasizes to individual measurements of protection. The Parkinson’s Disease after a stroke indicate the necessity for a better diet and exercising, in order to prevent it and consequently Parkinson’s Disease.

Η νόσος πάρκινσον είναι μία πολυπαραγοντική εκφυλιστική νόσος και ανήκει ανήκει στις εξωπυραμιδικές συνδρομές. Ο επιπολασμός της νόσου αυτής ποικίλει από περιοχή σε περιοχή και από ηλικιακή ομάδα σε ηλικιακή ομάδα, όμως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρεται στη νόσο λέγοντας ότι αυτός αγγίζει τα 200/100.000 άτομα σε παγκόσμια κλίμακα και αποτελεί μία από τις κυριότερες νόσους του Κεντρικού Νευρικού συστήματος. Πρόκειται για μια νόσο που τόσο γενετικοί όσο και περιβαλλοντικοί παράγοντες συμβάλλουν στην εμφάνισή της. Σκοπός της μελέτης: Με την παρούσα μελέτη γίνεται μια προσπάθεια αναγνώρισης και καταγραφής των σημαντικότερων παραγόντων κινδύνου που συμβάλλουν στην εμφάνιση της νόσου Parkinson στον ελληνικό χώρο.Μέθοδος: Διεξήχθη μια μελέτη «ασθενών- μαρτύρων» από το Νοέμβριο 2009 έως και τον Απρίλιο 2011. To δείγμα αποτέλεσαν 120 ασθενείς από το ιατρείο κινητικών διαταραχών του ΓΝΑ «Γ.Γεννηματάς» και το Κέντρο Υγείας Καλυβίων και 153 μάρτυρες από τις δυο ορθοπεδικές κλινικές του ίδιου νοσοκομείου, καθώς και από το ίδιο κέντρο υγείας. Δημιουργήθηκε δομημένο ερωτηματολόγιο με βάση τα αποτελέσματα άλλων ξενόγλωσσων δημοσιεύσεων πάνω στο ίδιο θέμα για τον προσδιορισμό των πιθανών παραγόντων κινδύνου για τη νόσο Parkinson. Η συλλογή των στοιχείων έγινε με τη συμπλήρωση ενός ερωτηματολογίου, κατόπιν συνεντεύξεως των ασθενών και των μαρτύρων, μετά από ενημέρωση των συμμετεχόντων, για τη διερεύνηση των παραγόντων κινδύνου. Το ερωτηματολόγιο περιελάμβανε ερωτήσεις σχετικά με δημογραφικά στοιχεία των ατόμων, το οικογενειακό ιστορικό της νόσου Parkinson και άλλων νευρολογικών νοσημάτων, τις διατροφικές συνήθειες, το κάπνισμα, το επίπεδο αθλητικής δραστηριότητας, την κατανάλωση νερού από πηγή ή πηγάδι, την έκθεση των ατόμων σε φυτοφάρμακα και την ενασχόληση με επεξαργασία μετάλλων. Για την ανάλυση των δεδομένων που προέκυψαν από την συμπλήρωση των ερωτηματολογίων χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πακέτο STATA IC10. Αποτελέσματα: Στη μελέτη συμμετείχαν συνολικά 120 ασθενείς με διαγνωσμένη νόσο και 153 μάρτυρες. Στη μελέτη βρέθηκε πώς η νόσος απαντάται συχνότερα στους άντρες, από ότι στις γυναίκες. Στην μονομεταβλητή ανάλυση στατιστικά σημαντική συσχέτιση με τη συχνότητα του νοσήματος (p-value <0,01) είχαν η ηλικία, η έκθεση σε φυτοφάρμακα, η διάρκεια έκθεσης σε φυτοφάρμακα (έτη έκθεσης), ο ψεκασμός των φυτοφαρμάκων, η ενασχόληση με πολεμική τέχνη και τα έτη ενασχόλησης, η ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού για τη νόσο Parkinson και το κάπνισμα. Στην πολυμεταβλητή λογιστική παλινδρόμηση συμπεριλήφθησαν οι μεταβλητές που είχαν παρατηρούμενο επίπεδο σημαντικότητας p<0,10. Κατασκευάστηκαν δυο μοντέλα πολυμεταβλητής ανάλυσης. Στο μοντέλο Ι συμπεριλήφθηκαν οι πιθανοί παράγοντες κινδύνου και οι πιθανοί «προστατευτικοί», ενώ στο μοντέλο ΙΙ μόνο οι πιθανοί παράγοντες. Από τα αποτελέσματα της πολυμεταβλητής ανάλυσης προέκυψε ότι η έκθεση στα φυτοφάρμακα και στα δυο μοντέλα αυξάνει το κίνδυνο εμφάνιση της νόσου (μοντέλο Ι OR=2,95 (95% CI: 1,53-5,69 και μοντέλο ΙΙ ΟR=2,61 (1,33- 5,11), τα έτη έκθεσης στα φυτοφάρμακα εμφανίζουν στο μοντέλο Ι σχετικό κίνδυνο OR=1,03 (95% CI: 1,00- 1,05) και στο μοντέλο ΙΙ OR=1,02 (95% CI: 1,00-1,05), το ψέκασμα εμφανίζει να αυξάνει το σχετικό κίνδυνο και στα δυο μοντέλα (ΟR=1,8 (95%CI:0,95-3,41) στο μοντέλο Ι και ΟR=1,53 (95% CI: 0,79-2,96) στο μοντέλο ΙΙ. Η νόσος εμφανιζόταν πιο συχνά σε άτομα που είχαν ατομικό ιστορικό αγγειακού εγκεφαλικού επειδοσίου (μοντέλο Ι OR= 3,66 (95% CI: 0,89- 15,4) και μοντέλο ΙΙ OR=4,31 (95%CI: 0,95- 19,44). Οι ασθενείς που είχαν καπνίσει πάνω από 600 τσιγάρα είχαν μικρότερη πιθανότητα να εμφανίσουν τη νόσο (μοντέλο Ι OR=0,26 (95%CI: 0,07-0,98) και μοντέλο ΙΙ OR=0,19 (95%CI: 0,04-0,9). Tο ιστορικό πτώσεων και κακώσεων κεφαλής φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο για εμφάνιση της νόσου (OR= 0,58, 95% CI= 0,32- 1,07), σε αντίθεση με την ξένη βιβλιογραφία. Συμπεράσματα: Παρότι χρειάζεται περαιτέρω ερευνητική εργασία για μελέτες που αφορούν τους παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με τη νόσο Parkinson, η υιοθέτηση στρατηγικών πρόληψης έναντι των αναγνωρισμένων παραγόντων κινδύνου μπορεί να συμβάλλει στη μείωση των ατόμων με νόσο Parkinson.Η έκθεση σε φυτοφάρμακα, η διάρκεια έκθεσης στα φυτοφάρμακα και ο ψεκασμός φαίνεται ότι δρουν επιβαρυντικά στην εμφάνιση της νόσου, οπότε η ανάγκη για καλύτερα μέτρα ατομικής προστασίας είναι επιθυμητή. Η εμφάνιση της νόσου Parkinson μετά από ΑΕΕ οδηγεί στην ανάγκη για καλύτερη διατροφή και φυσική κατάσταση προς αποφυγήν του ΑΕΕ και κατεπέκτασην και της νόσου Parkinson.