O ρόλος της σύγχρονης τεχνολογίας στην τροποποίηση της συμπεριφοράς: ένα νέο μοντέλο αγωγής και προαγωγής υγείας σε ασθενείς με παχυσαρκία και σακχαρώδη διαβήτη

Abstract

Introduction: The prevalence of obesity and diabetes is rising rapidly, with the World Health Organization (WHO) warning that by 2030, one billion people will be obese and around 650 million will be diabetic. The numbers are also increasing in our country, and these chronic diseases have significant economic consequences due to their multifactorial nature. Both direct and indirect management costs are impacted. Therefore, it becomes necessary to provide free access to programs related to the management of these chronic diseases to support the patients in the long term. This approach ensures high success rates by encouraging them to adopt a healthy lifestyle. Integrating the expertise of health education and promotion professionals with the power of the Internet can significantly improve chronic patient education under the guidance of medical teams. This initiative can be promoted through a smart device, offering personalized learning and more effective behavioral change than traditional health promotion interventions. Aim: The aim of this research is to create a novel model of health education and promotion that employs Internet technology, reflecting the latest trends. The user-friendly design ensures that even individuals with limited technology experience can use it. The interaction between the user and the application is customized to suit the patient's educational level, initial knowledge, and support requirements. Method: The study involved 72 patients with obesity and/or type 2 diabetes and was conducted at the Second Propaedeutic Clinic, Research Unit, and Diabetes Center of the University of Athens. It was a randomized, prospective observational study that used self-administered questionnaires to assess anxiety levels, depression, knowledge, and beliefs. The intervention group received a personalized health education and promotion program, including educational material on obesity and type 2 diabetes, while the control group received a traditional health education model that involved printed materials and lectures. The analysis of the results showed that the intervention group had a positive outcome compared to the control group. Participants in the intervention group significantly improved their knowledge, attitudes, and beliefs after using the program as a learning tool. In addition, the program helped reduce anxiety caused by chronic illness. This led to a significant improvement in the quality of life, including physical and mental health, as well as social relationships. Conclusion: In conclusion, implementing a continuous remote education program through an innovative online health education platform can have a positive impact on society. This program provides comprehensive knowledge to the entire population, which can be accessed anywhere and anytime using the internet and a smart device. The value of this intervention lies in the fact that education, healthcare, and health promotion professionals should incorporate modern tools into their existing programs. By designing new interventions using technology, online health promotion programs have the potential to play a significant role in addressing a wide range of chronic diseases.

Εισαγωγή: Η αύξηση του επιπολασμού της παχυσαρκίας και του διαβήτη τείνει να αγγίζει πλέον επίπεδα πανδημίας με τον ΠΟΥ να προειδοποιεί ότι μέχρι το 2030 τα άτομα με παχυσαρκία θα αγγίζουν το ένα δισεκατομμύριο, ενώ περίπου 650 εκατομμύρια άτομα αντίστοιχα θα θεωρούνται διαβητικά. Ποσοστά ανησυχητικά που αφορούν και τη χώρα μας με τις περιπτώσεις της παχυσαρκίας και του διαβήτη να αυξάνονται συνεχώς. Απόρροια αυτών είναι οι αυξημένες οικονομικές επιπτώσεις λόγω της πολυπαραγοντικής φύσης αυτών των χρόνιων ασθενειών που αφορούν στο άμεσο και έμμεσο κόστος της διαχείρισης τους. Υπό το πρίσμα αυτό η ελεύθερη πρόσβαση σε προγράμματα που αφορούν στην πρόσληψη των χρόνιων παθήσεων γίνεται αναγκαία καθώς η μακροχρόνια υποστήριξή των ασθενών αυτών εξασφαλίζει υψηλά ποσοστά επιτυχίας ενθαρρύνοντάς τους να ακολουθήσουν ένα υγιεινό τρόπο ζωής. Η γνώση των ειδικών σε προγράμματα αγωγής και προαγωγής υγείας σε συνδυασμό με τις δυνατότητες του διαδικτύου οφείλουν να ενταχθούν στους στόχους των πολιτικών υγείας ώστε να βελτιωθεί η εκπαίδευση των χρόνιών ασθενών αλλά πάντα υπό την επίβλεψη της ιατρικής ομάδας. Η προώθηση αυτού του εγχειρήματος μπορεί να βασίζεται πλέον σε μια έξυπνη συσκευή παρέχοντας εξατομικευμένες μάθηση και σημαντικότερη αλλαγή συμπεριφοράς συγκριτικά με παραδοσιακά μοντέλα παρέμβασης. Σκοπός: Ο σκοπός της συγκεκριμένης έρευνας είναι η ανάπτυξη ενός νέου μοντέλου αγωγής και προαγωγής της υγείας με τη χρήση του διαδικτύου που θα ακολουθεί τους ρυθμούς της τεχνολογίας. Διαμορφώθηκε να είναι εύχρηστο και με τέτοιο τρόπο ώστε τα άτομα που η επαφή τους με τη τεχνολογία είναι περιορισμένη να έχουν εξίσου τη δυνατότητα χρήσης του. Η αλληλεπίδραση μεταξύ του χρήστη και της εφαρμογής είναι εξατομικευμένη ανάλογα με το μορφωτικό επίπεδο του ασθενή, τις αρχικές του γνώσεις και τις ανάγκες στήριξής του. Υλικό και Μέθοδος: Πρόκειται για μια τυχαιοποιημένη, προοπτική μελέτη παρατήρησης σε 72 ασθενείς με παχυσαρκία ή/ και με ΣΔ τύπου2 όπου αναπτύχθηκε στη Β’ προπαιδευτική Κλινική, Μονάδα Έρευνας και Διαβητολογικό Κέντρο, Πανεπιστημίου Αθηνών, Π.Γ.Ν «Αττικόν» την περίοδο 2017 έως 2021. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε με τη χρήση αυτοσυμπληρούμενων ερωτηματολογίων που κατέγραφαν το επίπεδο του άγχος, την κατάθλιψη καθώς και τις γνώσεις και πεποιθήσεις τους. Για την ομάδα παρέμβασης δημιουργήθηκε ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα αγωγής και προαγωγής υγείας με εκπαιδευτικό υλικό που αφορούσε την παχυσαρκία και τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Αντίθετα στην ομάδα ελέγχου εφαρμόστηκε ένα παραδοσιακό μοντέλο αγωγής υγείας με τη χρήση έντυπου υλικού και διαλέξεων. Αποτελέσματα: Η ανάλυση των αποτελεσμάτων ανέδειξε τη θετική έκβαση στην ομάδα παρέμβασης συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου. Συγκεκριμένα οι συμμετέχοντες της ομάδας παρέμβασης παρουσίασαν σημαντική βελτίωση στο επίπεδο γνώσεων, μεταβολή των στάσεων και πεποιθήσεων τους μετά τη χρήση του παρόντος προγράμματος ως εργαλείο μάθησης, ενώ καταγράφηκε σημαντική μείωση άγχους λόγω της χρόνιας νόσου τους. Απόρροια αυτών ήταν η σημαντική βελτίωση της ποιότητας ζωής όσον αφορά στη σωματική και ψυχική υγεία και τη βελτίωση των κοινωνικών τους σχέσεων. Συμπέρασμα: Η συνεχόμενη χωρίς κατά ανάγκη δια ζώσης εκπαίδευση με ένα καινοτόμο διαδικτυακό πρόγραμμα αγωγής υγείας φέρει θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία παρέχοντας ολοκληρωμένη γνώση στο σύνολο του πληθυσμού- στόχου σε οποιοδήποτε μέρος και στιγμή μόνο με τη χρήση του διαδικτύου και μιας έξυπνης συσκευής. Η αξία λοιπόν της παρέμβασης αυτής έγκειται στο γεγονός ότι όσοι ασχολούνται με την εκπαίδευση, την αγωγή και την προαγωγή υγείας θα πρέπει πλέον να ενσωματώσουν σύγχρονα εργαλεία στα υπάρχοντα προγράμματά τους. Σχεδιάζοντας νέες παρεμβάσεις χρησιμοποιώντας τη φιλοσοφία της τεχνολογίας καθώς τα διαδικτυακά προγράμματα προαγωγής υγείας έχουν τη δυνατότητα να διαδραματίσουν πρωτεύοντα ρόλο στην αντιμετώπιση ενός ευρέος φάσματος χρόνιων ασθενειών.