Pastoralism in context: a zooarchaeological study from the classical through the hellenistic periods in southern Thessaly in Greece

Abstract

Animal and crop husbandry were, beyond doubt, the backbone of the ancient Greek economy. Predominantly cattle, sheep, goats, and pigs fueled the domestic, market, and cult activities with their primary and secondary products, forming a vital part of the everyday life. However, historians and archaeologists have been debating for decades over the scale and degree of specialisation of animal husbandry. Textual evidence is fragmentary and biased, as it was written mostly by and for the urban educated upper classes, while the (zoo)archaeological evidence studied so far originates mostly from ritual contexts and is closely related to cult. As a response to these challenges, the current work combines an integrated approach combining standard zooarchaeological and innovative multi-stable isotopic (87Sr/86Sr, δ13C, δ18O) analyses to understand the role of animal husbandry in the domestic economies. This interdisciplinary study identified differences and similarities in animal management among Magoula Plataniotiki, New Halos, and Pherae, settlements of different political and economic importance in Thessaly, central Greece during the turbulent Classical and Hellenistic Periods (4th-1st century BCE). Intra-site variation in the degree of specialisation and lack of large-scale production regardless the importance of each site revealed that constant political instability halted the significant economic growth. As a result, animal husbandry had to adapt and target the small local markets rather than the larger markets of the large urban centres of this period.

Η κτηνοτροφία και η γεωργία υπήρξαν, πέραν πάσης αμφιβολίας, η ραχοκοκαλιά της αρχαίας ελληνικής οικονομίας. Τα βοοειδή, τα πρόβατα, οι αίγες και οι χοίροι, κατά κύριο λόγο, τροφοδοτούσαν τις δραστηριότητες του οίκου, της αγοράς και της λατρείας με τα πρωτογενή και δευτερογενή προϊόντα τους, αποτελώντας ένα ζωτικής σημασίας μέρος της καθημερινής ζωής. Ωστόσο, οι ιστορικοί και οι αρχαιολόγοι διχογνωμούν, εδώ και δεκαετίες, ως προς την κλίμακα και τον βαθμό εξειδίκευσης της κτηνοτροφίας. Οι γραπτές πηγές είναι αποσπασματικές και ενίοτε μονομερείς, καθώς αφορούν τις μορφωμένες ανώτερες τάξεις των αστικών κέντρων, ενώ τα (ζωο)αρχαιολογικά δεδομένα που έχουν μελετηθεί μέχρι στιγμής προέρχονται κατά βάση από τελετουργικά συγκείμενα και είναι άμεσα συσχετιζόμενα με την λατρεία. Ως αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, η παρούσα μελέτη συνδυάζει μία ολοκληρωμένη προσέγγιση συνδυάζοντας καθιερωμένες ζωοαρχαιολογικές και καινοτόμες πολυ-ισοτοπικές (87Sr/86Sr, δ13C, δ18O) αναλύσεις για την κατανόηση του ρόλου της κτηνοτροφίας στις οικιακές οικονομίες. Η παρούσα διεπιστημονική μελέτη αναγνώρισε τόσο διαφορές όσο και ομοιότητες στην διαχείριση των ζώων μεταξύ των θέσεων της Μαγούλας Πλατανιώτικης, Νέας Άλου και Φερών, οικισμών διαφορετικής πολιτικής και οικονομικής ισχύος στην Θεσσαλία, κεντρική Ελλάδα κατά τη διάρκεια των ταραχωδών Κλασσικών και Ελληνιστικών Περιόδων (4ος-1ος αιώνας ΠΚΕ). Διαφοροποίηση εντός της κάθε θέσης ως προς τον βαθμό εξειδίκευσης και η απουσία παραγωγής σε μεγάλη κλίμακα, ανεξαρτήτως της σπουδαιότητας της κάθε θέσης αποκάλυψε ότι η συνεχής πολιτική αστάθεια εμπόδισε την σημαντική οικονομική ανάπτυξη. Σαν αποτέλεσμα, η κτηνοτροφία όφειλε να προσαρμοστεί και να στοχεύσει τις μικρές τοπικές αγορές παρά τις μεγαλύτερες αγορές των μεγάλων αστικών κέντρων εκείνης της περιόδου.