Επιπολιτισμός, άγχος, αυτοεκτίμηση και ακαδημαϊκή επίδοση μεταναστών μαθητών στο ελληνικό σχολείο

Abstract

Immigration constitutes a multidimensional phenomenon that affects both the society and the individuals and is a subject of academic interest internationally. Even though immigration is often voluntary, it is linked to adjustment difficulties of individuals to the host country, which are triggered by the lack of communicational skills, differences between the heritage and the host culture, discrimination against immigrants and lack of supporting social networks. Acculturation, which is related to immigration, refers to the processes that occur during the contact of different cultural groups and could lead to changes in their original cultural patterns. There are many acculturation theories and models developed. The current analysis presents the results of a study about the chosen acculturation strategies of 201 Albanian immigrant adolescents in Greece, based to the acculturation model of Berry (1997), which describes four acculturation strategies: integration, assimilation, separation, and marginalization. Moreover, the purpose of the research is to investigate the possible relationship between the selected acculturation strategy, the levels of anxiety and self-esteem and the academic performance of the sample. The findings reveal that the sample tends to integrate into the Greek culture by simultaneously retain its heritage culture characteristics and that the acculturation strategy affects the self-esteem levels of students and their academic performance, but not their anxiety levels.

Η μετανάστευση αποτελεί ένα πολυδιάστατο φαινόμενο που επηρεάζει τόσο την κοινωνία όσο και τα άτομα και αποτελεί αντικείμενο ακαδημαϊκού ενδιαφέροντος διεθνώς. Παρόλο που η μετανάστευση είναι συχνά εκούσια, συνδέεται με δυσκολίες προσαρμογής των ατόμων στη χώρα φιλοξενίας, οι οποίες προκαλούνται από την έλλειψη επικοινωνιακών δεξιοτήτων, τις διαφορές μεταξύ της κουλτούρας της χώρας προέλευσης και εκείνης της χώρας φιλοξενίας, τις διακρίσεις σε βάρος των μεταναστριών/μεταναστών και την έλλειψη υποστηρικτικών κοινωνικών δικτύων. Η έννοια του επιπολιτισμού συνδέεται με τη διαδικασία της μετανάστευσης και αναφέρεται στις διεργασίες που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της διαπολιτισμικής επαφής διαφορετικών ομάδων και οδηγούν σε μετασχηματισμό των πολιτισμικών στοιχείων που διέπουν είτε μία είτε όλες τις ομάδες αυτές. Υπάρχουν πολλές θεωρίες και μοντέλα επιπολιτισμού που έχουν αναπτυχθεί. Η παρούσα ανάλυση παρουσιάζει τα αποτελέσματα μιας έρευνας σχετικά με τις επιλεγμένες στρατηγικές επιπολιτισμού 201 Αλβανίδων/Αλβανών εφήβων μαθητριών/μαθητών με μεταναστευτικό υπόβαθρο στην Ελλάδα, με βάση το μοντέλο επιπολιτισμού του Berry (1997), το οποίο περιγράφει τέσσερις στρατηγικές επιπολιτισμού: την εναρμόνιση, την αφομοίωση, το διαχωρισμό και την περιθωριοποίηση. Ακόμη, σκοπός της έρευνας είναι η διερεύνηση της πιθανής σχέσης μεταξύ της επιλεγόμενης στρατηγικής επιπολιτισμού, των επιπέδων άγχους και αυτοεκτίμησης και των ακαδημαϊκών επιδόσεων του δείγματος. Τα ευρήματα αποκαλύπτουν ότι το δείγμα επιλέγει την εναρμόνιση, δηλαδή να διατηρεί ταυτόχρονα τα χαρακτηριστικά της ελληνικής και της αλβανικής κουλτούρας, και ότι η στρατηγική επιπολιτισμού επηρεάζει τα επίπεδα αυτοεκτίμησης και τις ακαδημαϊκές επιδόσεις των μαθητριών/μαθητών, αλλά όχι τα επίπεδα άγχους τους.