Καπνιστικές συνήθειες γονέων παιδιών σχολικής ηλικίας, αστικής περιοχής, κατά την περίοδο 1998-2018

Abstract

OBJECTIVE: Environmental tobacco smoke exposure is a well-recognized risk factor for asthma development and poor asthma control in children. However, the relationship between changes in parental smoking habits over time and the prevalence of childhood asthma remains largely unknown. Our objective was to investigate the trends of parental smoking behaviors in relation to childhood wheeze/asthma rates over a 20-year period. MATERIALS AND METHODS: A standardized questionnaire on household overall smoking and household indoors tobacco smoking (HITS) habits was distributed to 8-9-years-old schoolchildren in the context of five cross-sectional surveys conducted in 1998 (n=3076), 2003 (n=2725), 2008(n=2688), 2013 (n=2554) and 2018 (n=2648).RESULTS: The parental overall smoking and HITS rates have substantially decreased during the study period (p-for-trend <0.001). However, while HITS declined among the fathers of asthmatic and non-asthmatic children as well as among the mothers of non-asthmatic ones (p-for-trend<0.001), it remained unchanged in the case of the mothers of asthmatic participants (p-for-trend0.283). The mothers of asthmatic children consistently reported more HITS than those of non asthmatic participants, while prevalence changes of current wheeze/asthma over the surveillance period were in complete agreement with changes in maternal HITS (cross correlation coefficient0.918 at zero-years lag) but not with paternal smoking behaviours. CONCLUSIONS: Overall and indoors smoking rates of schoolchildren’s adult family members declined substantially during the 1998-2018 period in Greece. However, no such trend was noted for the mothers of asthmatic children, while temporal changes in maternal indoors smoking rates occurred in parallel with those of childhood asthma prevalence.

ΣΚΟΠΟΣ: Η περιβαλλοντική έκθεση στον καπνό του τσιγάρου αποτελεί έναν επαρκώς αναγνωρισμένο παράγοντα κινδύνου για ανάπτυξη άσθματος και κακό έλεγχο του άσθματος στα παιδιά. Ωστόσο, η σχέση μεταξύ των αλλαγών στις γονεϊκές καπνιστικές συνήθειες με το χρόνο και του επιπολασμού του παιδικού άσθματος παραμένουν ως επί το πλείστον άγνωστες. Σκοπός μας ήταν να μελετήσουμε τις τάσεις των γονεϊκών καπνιστικών συμπεριφορών σε συνάρτηση με τα ποσοστά του παιδικού συριγμού/άσθματος κατά την διάρκεια μιας εικοσαετούς περιόδου. ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ: Ένα τυποποιημένο ερωτηματολόγιο για τις καπνιστικές συνήθειες συνολικά και για τις καπνιστικές συνήθειες ενδοοικιακά (HITS) των μελών της οικογένειας, διαμοιράστηκε σε παιδιά σχολικής ηλικίας 8 και 9 ετών στο πλαίσιο πέντε συγχρονικών μελετών οι οποίες διεξήχθησαν το 1998 (n=3076), 2003 (n=2725), 2008 (n=2688), 2013 (n=2554) και το 2018(n=2648). ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Τα ποσοστά του συνολικού και ενδοοικιακού (HITS) πατρικού καπνίσματος μειώθηκαν δραστικά κατά την διάρκεια της μελέτης (p-for-trend <0.001). Ωστόσο, ενώ τα ποσοστάτου ενδοοικιακού (HITS) καπνίσματος μειώθηκαν στους πατέρες ασθματικών και μη ασθματικών παιδιών όπως επίσης και στις μητέρες μη ασθματικών παιδιών (p-for-trend <0.001), παρέμειναν αμετάβλητα στην περίπτωση μητέρων ασθματικών παιδιών (p-for-trend 0.283). Οι μητέρες ασθματικών παιδιών σταθερά ανέφεραν περισσότερο ενδοοικιακό κάπνισμα (HITS) από εκείνες μή ασθματικών παιδιών, ενώ επίσης οι αλλαγές στον επιπολασμό του πρόσφατου συριγμού/άσθματος βρίσκονταν σε ακολουθία με τις αλλαγές στο μητρικό ενδοοικιακό κάπνισμα (συντελεστής διασυσχετίσης -cross-correlation coefficient- 0.918 με χρονική υστέρηση -lags ±0 έτη) (κάτι πουδεν συνέβη με τις πατρικές καπνιστικές συμπεριφορές). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Το ποσοστό καπνίσματος συνολικά και ενδοοικιακά στα ενήλικα μέληοικογενειών παιδιών σχολικής ηλικίας μειώθηκε δραστικά κατά την περίοδο από 1998 έως 2018 στην Ελλάδα. Ωστόσο, παρόμοια τάση δεν παρατηρήθηκε στις μητέρες ασθματικών παιδιών, ενώ οι χρονικές αλλαγές στο ποσοστό μητρικού ενδοοικιακού καπνίσματος προέκυψαν παραλλήλως με τις αλλαγές στον επιπολασμό του άσθματος στην παιδική ηλικία.