Η εφαρμογή της θεωρίας του Αυτοκαθορισμού σε άτομα τρίτης ηλικίας για συμμετοχή στην άσκηση

Abstract

Despite the psychological and physical health benefits associated with regular exercise involvement among older people, a large portion of older adults does not achieve the minimum amount of exercise to derive such health benefits. Therefore the need exists to reverse these trends. The present research consists of two studies. The aim of the first study was to examine the psychometric properties of the Behavioural Regulation in Exercise Questionnaire-2 (Moustaka, Vlachopoulos, Vazou, Kaperoni, & Markland, 2010) and the Basic Psychological Needs in Exercise Scale (Vlachopoulos & Michailidou, 2006) among older Greek exercise participants. The aim of the second study was to predict weekly frequency of strenuous, moderate, and mild exercise behavior and subjective vitality among older Greek exercise participants based on the variables of self-determination theory. Regarding the first study, data were collected from 445 older Greek exercise participants (110 men & 335 women) aged 64 to 81 years (70. 6 ± 4. 53). Data for the second study were collected from 458 Greek older exercisers (127 men & 331 women) aged 64 to 81 years (70. 6 ± 4. 53), who were involved in either individual activities or group-based indoor exercise programs. The following instruments were used: a) Behavioural Regulation in Exercise Questionnaire-2 (Moustaka et al., 2010), b) Basic Psychological Needs in Exercise Scale (Vlachopoulos & Michailidou, 2006), c) Health Care Climate Questionnaire (Moustaka et al., 2010), d) Subjective Vitality Scale (Vlachopoulos & Karavani, 2009) and e) Godin Leisure Time Exercise Questionnaire (Moustaka et al., 2010). Confirmatory factor analyses supported the factor structure of the BREQ-2 and BPNES responses. The internal reliability analyses showed that internal coherency of the factors in both questionnaires range at satisfactory levels (Cronbach's a from .72 to .94). In addition, nomological validity of BREQ-2 and BPNES responses were also supported via Pearson’s correlations with variables within the self-determination theory nomological network. The results support to a large extent self-determination theory predictions regarding exercise behavior and subjective vitality among older Greek exercise participants. The present findings provide initial psychometric support for the BREQ-2 and the BPNES for use with older Greek exercise participants and may be used to provide exercise professionals with information relevant to enhance motivation for regular exercise participation among Greek older adults.

Παρά τα ψυχολογικά και σωματικά οφέλη, που συνδέονται με τη συμμετοχή των ατόμων τρίτης ηλικίας σε τακτική σωματική άσκηση, τα άτομα δεν υιοθετούν θετική συμπεριφορά προς την άσκηση, για το λόγο αυτό γίνεται εμφανής η ανάγκη για αποτελεσματικές παρεμβάσεις ώστε να αντιστραφούν αυτές οι τάσεις. Η παρούσα έρευνα αποτελείται από δύο μελέτες. Σκοπός της πρώτης μελέτης ήταν να εξετάσει τις ψυχομετρικές ιδιότητες του Ερωτηματολογίου Ρύθμισης της Συμπεριφοράς στην Άσκηση-2 (Behavioural Regulation in Exercise Questionnaire-2: Moustaka, Vlachopoulos, Vazou, Kaperoni, & Markland, 2010) και της Κλίμακας των Βασικών Ψυχολογικών Αναγκών στην Άσκηση (Basic Psychological Needs in Exercise Scale: Vlachopoulos & Michailidou, 2006) σε ασκούμενους τρίτης ηλικίας. Σκοπός της δεύτερης μελέτης ήταν η πρόγνωση της εβδομαδιαίας συχνότητας άσκησης και της ζωντάνιας από τις μεταβλητές της θεωρίας του αυτο-καθορισμού. Στην πρώτη μελέτη συμμετείχαν 445 ασκούμενοι (110 άνδρες & 335 γυναίκες) ηλικίας από 64 έως 81 ετών (70.6 ± 4.53), στη δεύτερη μελέτη συμμετείχαν 458 ασκούμενοι (127 άνδρες & 331 γυναίκες) ηλικίας από 64 έως 81 ετών (70.6 ± 4.53), οι οποίοι ασκούνταν σε ατομικές δραστηριότητες ή ομαδικά προγράμματα άσκησης κλειστού χώρου. Τα εργαλεία μέτρησης που χρησιμοποιήθηκαν ήταν: α) Behavioural Regulation in Exercise Questionnaire-2 (Moustaka et al., 2010), β) Basic Psychological Needs in Exercise Scale (Vlachopoulos & Michailidou, 2006), γ) Health Care Climate Questionnaire (Moustaka et al., 2010), δ) Subjective Vitality Scale (Vlachopoulos & Karavani, 2009) και ε) Godin Leisure Time Exercise Questionnaire (Moustaka et al., 2010). Από τα αποτελέσματα των επιβεβαιωτικών παραγοντικών αναλύσεων υποστηρίχτηκαν οι ψυχομετρικές ιδιότητες των εργαλείων μέτρησης BREQ-2 και BPNES. Η ανάλυση αξιοπιστίας έδειξε ότι οι δείκτες εσωτερικής συνοχής των παραγόντων των δύο ερωτηματολογίων κυμάνθηκαν σε ικανοποιητικά επίπεδα (Cronbach’s alpha από .72 έως .94). Επιπλέον, υποστηρίχτηκε η νομολογική εγκυρότητα των τιμών του BREQ-2 και του BPNES. Από τα αποτελέσματα των αναλύσεων παλινδρόμησης υποστηρίχτηκαν σε μεγάλο βαθμό οι προβλέψεις της θεωρίας του αυτο-καθορισμού σχετικά με την άσκηση και τη ζωντάνια μεταξύ ασκούμενων τρίτης ηλικίας. Τα ευρήματα αυτά πιστοποιούν τη δυνατότητα χρήσης των συγκεκριμένων εργαλείων μέτρησης σε άτομα τρίτης ηλικίας και προσφέρουν στους υπεύθυνους εκγύμνασης πληροφορίες προκειμένου να σχεδιάσουν την προπόνησή τους κατάλληλα ώστε τα άτομα τρίτης ηλικίας να υιοθετήσουν τακτική και μακροπρόθεσμη συμμετοχή στην άσκηση.