Vertigo: Could this symptom indicate the existence of an unruptured intracranial aneurysm?

Abstract

Background and Aim: Unruptured intracranial aneurysms are mostly silent, however they can be presented with various symptoms. Vertigo is often referred in the relevant symptomatology but the correlation is still ambiguous. Our aim was to investigate the importance of vertigo in the symptomatology of unruptured cerebral aneurysms, to compare the different aneurysm characteristics, and to present a possible explanation for its existence.Methods: We conducted two retrospective observational studies. For the first one, during a period of almost a decade, 1.085 patients with cerebral aneurysms underwent surgery and 273 of them concerned unruptured aneurysms. After the inclusion and exclusion criteria, 89 patients with unruptured intracranial aneurysms were selected for analysis. The second study was a retrospective study which concerned patients who underwent a cerebral angiography with the recent diagnosis of an unruptured intracranial aneurysm found on standard cerebral imaging, during a period of 2 years. The total number was 78 patients. After the screening, 35 patients were eligible for inclusion and only 5 of them presented vertigo, while the other 30 had no/other symptoms. A second group of 30 patients with unruptured intracranial aneurysms and vertiginous symptomatology was opted for comparison. Results: From the first study (from the 89 patients), 71 (79.8%) were females and 18 (20.2%) males. The mean age was 56.9 (± 12.876) years old. Vertigo existed in 72 (80.9%), headache in 41 (46.1%) and visual symptoms in 21 (23.6%) patients. No significant correlation (p>0.05) was demonstrated between gender, age or aneurysm location in correlation with headache, visual symptoms or vertigo, apart from a negative significant correlation between age and vertigo (p=0.031). As regards to the second study, from the first group of 35 patients, only 5 (14.3%) presented vertigo. As regards to the two groups comparison (30 with vertigo vs 30 with no/other symptoms), the no-vertigo group presented a mean age of 54.13 (standard deviation +-11.21) years old and consisted of 12 men (40%) and 18 (60%) women, while the vertigo group presented a mean age of 58.37 (standard deviation +-11.28) years old and consisted of 7 men (23.3%) and 23 (76.7%) women. From the comparison analysis, we found that the aneurysm neck, the width/neck ratio and the height/neck ratio presented statistically significant differences (p<0.05). In the vertigo group, the aneurysms presented more narrow neck (mean 3.82 mm, standard deviation +-1.57 – median 3.8 mm, 1st quartile-3rd quartile 2.62-4.52), greater height/neck ratio (mean 1.32 mm, standard deviation +-0.49 – median 1.2 mm, 1st quartile-3rd quartile 0.9-1.75) and greater width/neck ratio (mean 1.78 mm, standard deviation +-0.76 – median 1.6 mm, 1st quartile-3rd quartile 1.3-1.9); the latter was proven to be the most significant factor and potentially the strongest predictor as regards to vertigo according to the logistic regression analysis.Conclusions: Vertigo is a complex symptom that seems to be linked to the presence of an unruptured intracranial aneurysm. The correlation is difficult to be proved in small group studies, but our results indicate the existence of some indirect findings such as the greater width/neck ratio that could potentially explain the formation of turbulences in the aneurysmal site and maybe lead to altered cerebral blood flow. However, this hypothesis needs to be tested in further studies. We propose that patients who are complaining for persistent vertigo, without any obvious explanation, may benefit from a non-invasive angiography in order to exclude a cerebral aneurysm.

Υπόβαθρο και Σκοπός: Τα μη ραγέντα ενδοκράνια ανευρύσματα είναι ως επί το πλείστον σιωπηλά, ωστόσο μπορεί να παρουσιάζονται με διάφορα συμπτώματα. Ο ίλιγγος αναφέρεται συχνά στη σχετική συμπτωματολογία αλλά η συσχέτιση εξακολουθεί να είναι διφορούμενη. Στόχος μας ήταν να διερευνήσουμε τη σημασία του ιλίγγου στη συμπτωματολογία των μη ραγέντων εγκεφαλικών ανευρυσμάτων, να συγκρίνουμε τα διαφορετικά χαρακτηριστικά των ανευρυσμάτων και να παρουσιάσουμε μια πιθανή εξήγηση για την ύπαρξή του.Μέθοδος: Πραγματοποιήσαμε δύο αναδρομικές μελέτες παρατήρησης. Αναφορικά με την πρώτη, σε διάστημα σχεδόν μιας δεκαετίας, χειρουργήθηκαν 1.085 ασθενείς με εγκεφαλικά ανευρύσματα και οι 273 από αυτούς αφορούσαν μη ραγέντα ανευρύσματα. Μετά τα κριτήρια ένταξης και αποκλεισμού, επιλέχθηκαν για ανάλυση 89 ασθενείς με μη ραγέντα ενδοκράνια ανευρύσματα. Η δεύτερη αναδρομική μελέτη αφορούσε ασθενείς που υποβλήθηκαν σε εγκεφαλική αγγειογραφία με την πρόσφατη διάγνωση ενός μη ραγέντος ενδοκράνιου ανευρύσματος που βρέθηκε σε εγκεφαλική απεικόνιση, κατά την περίοδο 2 ετών. Ο συνολικός αριθμός ήταν 78 ασθενείς. Μετά τον έλεγχο, 35 ασθενείς επιλέχθηκαν για την μελέτη και μόνο 5 από αυτούς παρουσίασαν ίλιγγο, ενώ οι άλλοι 30 είχαν άλλα (ή κανένα) συμπτώματα. Μια δεύτερη ομάδα 30 ασθενών με μη ραγέντα ενδοκράνια ανευρύσματα και συμπτωματολογία ιλίγγου επιλέχθηκε για σύγκριση. Αποτελέσματα: Από την πρώτη μελέτη (από τους 89 ασθενείς), 71 (79,8%) ήταν γυναίκες και 18 (20,2%) άνδρες. Η μέση ηλικία ήταν 56,9 (± 12.876) έτη. Ιλιγγος εμφανίστηκε σε 72 (80,9%), κεφαλαλγία σε 41 (46,1%) και συμπτώματα όρασης σε 21 (23,6%) ασθενείς. Δεν καταδείχθηκε σημαντική συσχέτιση (p>0,05) μεταξύ του φύλου, της ηλικίας ή της εντόπισης του ανευρύσματος σε συσχέτιση με την κεφαλαλγία, τα συμπτώματα όρασης ή τον ίλιγγο, εκτός από αρνητική σημαντική συσχέτιση μεταξύ ηλικίας και ιλίγγου (p=0,031). Όσον αφορά τη δεύτερη μελέτη, από την πρώτη ομάδα των 35 ασθενών, μόνο 5 (14,3%) παρουσίασαν ίλιγγο. Όσον αφορά τη σύγκριση των δύο ομάδων (30 με ίλιγγο έναντι 30 χωρίς/άλλα συμπτώματα), η ομάδα χωρίς ίλιγγο παρουσίασε μέση ηλικία 54,13 (τυπική απόκλιση +-11,21) έτη και αποτελούνταν από 12 άνδρες (40%) και 18 (60%) γυναίκες, ενώ η ομάδα του ιλίγγου παρουσίαζε μέση ηλικία 58,37 (τυπική απόκλιση +-11,28) έτη και αποτελούνταν από 7 άνδρες (23,3%) και 23 (76,7%) γυναίκες. Από τη συγκριτική ανάλυση, βρήκαμε ότι η διάμετρος του αυχένα του ανευρύσματος, η αναλογία πλάτους/αυχένα και η αναλογία ύψους/αυχένα παρουσίασαν στατιστικά σημαντικές διαφορές (p<0,05). Στην ομάδα του ιλίγγου, τα ανευρύσματα παρουσίασαν πιο στενό αυχένα (μέσος όρος 3,82 mm, τυπική απόκλιση +-1,57 – διάμεσος 3,8 mm, 1ο τεταρτημόριο-3ο τεταρτημόριο 2,62-4,52), μεγαλύτερη αναλογία ύψους/αυχένα (μέσος όρος 1,32 mm, τυπική απόκλιση +-0,49 – διάμεσος 1.2 mm, 1ο τεταρτημόριο-3ο τεταρτημόριο 0,9-1,75) και μεγαλύτερη αναλογία πλάτους/αυχένα (μέσος όρος 1,78 mm, τυπική απόκλιση +-0,76 – διάμεσος 1,6 mm, 1ο τεταρτημόριο-3ο τεταρτημόριο 1,3-1,9). Η τελευταία αποδείχθηκε ως η πιο σημαντική μεταβλητή και δυνητικά ο ισχυρότερος προγνωστικός παράγοντας όσον αφορά τον ίλιγγο σύμφωνα με την ανάλυση λογιστικής παλινδρόμησης.Συμπεράσματα: Ο ίλιγγος είναι ένα σύνθετο σύμπτωμα που φαίνεται να συνδέεται με την παρουσία ενός μη ραγέντος ενδοκράνιου ανευρύσματος. Η συσχέτιση είναι δύσκολο να αποδειχθεί σε μελέτες μικρών ομάδων, αλλά τα αποτελέσματά μας υποδεικνύουν την ύπαρξη κάποιων εμμέσων ευρημάτων, όπως η μεγαλύτερη αναλογία πλάτους/αυχένα που θα μπορούσε δυνητικά να εξηγήσει τον σχηματισμό αναταράξεων στην ανευρυσματικό σάκο και ίσως να οδηγήσει σε μεταβολή της εγκεφαλικής αιματικής ροής. Ωστόσο, αυτή η υπόθεση πρέπει να ελεγχθεί σε περαιτέρω μελέτες. Προτείνουμε οι ασθενείς που παραπονούνται για επίμονο ίλιγγο, χωρίς καμία προφανή εξήγηση, μπορεί να επωφεληθούν από μια μη επεμβατική αγγειογραφία προκειμένου να αποκλειστεί ένα εγκεφαλικό ανεύρυσμα.