Η παρουσία της τέχνης και η σχέση της με τα λογοτεχνικά κείμενα στα εγχειρίδια λογοτεχνίας της μέσης εκπαίδευσης στην Ελλάδα

Abstract

The dominance of the image in almost all areas of our lives is an indisputable fact and it is taken for granted that modern man is and must be able to interpret and decode everything that irritates his perspective. School is a key factor in cultivating visual literacy which in turn facilitates visual communication. Observing works of art, using those found in school textbooks, creates for students a teaching environment that is pleasant and attractive which contributes to their visual familiarization with shapes, figures, colors and forms. At the same time, students negotiate simple or complex concepts, cultivate them linguistically and practice holistic reasoning while decoding culture with art as a tool. By introducing Art to the educational daily reality, the students’ senses are being sharpened while their interest increases and their familiarization with visual language facilitates communication and delivery. This doctoral dissertation attempts to investigate the relationship that exists between the works of art and the literary texts of secondary school textbooks in Greece and the way this relationship can lead to the use of good practices in order for visual literacy to lead to the development of creative thinking for the youth.

Η κυριαρχία της εικόνας σε όλους σχεδόν τους τομείς της ζωής μας, αποτελεί γεγονός αδιαμφισβήτητο και θεωρείται δεδομένο ότι ο σύγχρονος άνθρωπος είναι και πρέπει να είναι σε θέση να ερμηνεύει και να αποκωδικοποιεί καθετί που ερεθίζει την οπτική του. Το σχολείο αποτελεί καθοριστικό παράγοντα της καλλιέργειας του οπτικού γραμματισμού ο οποίος με τη σειρά του διευκολύνει την επικοινωνία μέσω των εικόνων.Η παρατήρηση των έργων τέχνης, αρχίζοντας από αυτά που υπάρχουν στα σχολικά εγχειρίδια, δημιουργεί για τους μαθητές ένα περιβάλλον διδασκαλίας αρκετά ευχάριστο και ελκυστικό που συμβάλλει στην οπτική εξοικείωση τους με σχήματα, φόρμες, χρώματα και μορφές. Παράλληλα οι μαθητές διαπραγματεύονται απλές ή σύνθετες έννοιες, καλλιεργούνται γλωσσικά και ασκούνται σε συλλογιστικές ολιστικού χαρακτήρα ενώ αποκωδικοποιούν τον πολιτισμό με εργαλείο την Τέχνη. Οι αισθήσεις κινητοποιούνται, το ενδιαφέρον αυξάνεται, η Τέχνη εντάσσεται στην εκπαιδευτική καθημερινότητα αλλάζοντάς την και η κατάκτηση της οπτικής γλώσσας διευκολύνει την επικοινωνία και την έκφραση. Στην παρούσα διδακτορική διατριβή επιχειρείται η διερεύνηση της σχέσης που υπάρχει ανάμεσα στα έργα τέχνης και τα λογοτεχνικά κείμενα των σχολικών εγχειριδίων της Μέσης Εκπαίδευσης στην Ελλάδα και πώς μπορεί η σχέση αυτή να οδηγήσει στην χρήση καλών πρακτικών ώστε ο οπτικός γραμματισμός στο πλαίσιο των σύγχρονων κοινωνικών επιταγών να οδηγήσει στην ανάπτυξη της δημιουργικής σκέψης των νέων ανθρώπων.