Διαταραχές λιπιδίων και λιποπρωτεϊνών σε ασθενείς με κακοήθη νεοπλάσματα μαστού κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας

Abstract

Introduction: Breast cancer is a major public health problem and the most common cancer in women. New treatment had led to improved outcomes and increased patient survival. Although chemotherapy is necessary to improve disease-free survival as well as the overall survival of patients, it is associated with long-term side effects, including cardiovascular diseases. Cardiovascular diseases are common complications after chemotherapy due to the direct cardio toxicity of chemotherapeutic drugs as well as drugs effect on lipid levels. Purpose: To monitor the change in lipid profile in breast cancer patients under chemotherapy in relation to the response to treatment. Methodology: This is a prospective study involving patients with independent stage of breast cancer from 2018 to 2020. Three consecutive measurements were performed and a biochemical-lipid hematological test was performed: glucose, total cholesterol, triglycerides, HDL, LDL, total proteins, albumin, σφαιρίνη, ApoA, ApoB and Lp(a) before initiation, at baseline, and during the last chemotherapy of the first regimen. Statistical significance was set at p<0.05 and analyses were conducted using SPSS statistical software (version 22.0).Results: Mean age of breast cancer patients was 60.4 years (SD=11.3 years) and the mean BMI was 29.5 kgr/m2 (SD=5.5 kgr/m2). Also, 16.0% of the participants had normal BMI, 46.0% were overweight and 38.0% were obese. Glucose increased significantly at 1st follow-up in comparison to the correspondent pre-therapy percentage and continued to increase significantly at the 2nd follow-up in comparison to the 1st follow-up. Overall, from the pre-therapy measurement to the 2nd follow-up glucose increased significantly. Total protein values albumin and globulin did not change significantly throughout the follow-up period nor their percentages of pathological values. The percentages of participants with pathological total protein were significantly higher at 1st and at 2nd protein in comparison to the correspondent pre-therapy percentage. Mean cholesterol values increased significantly from pre-therapy to 2nd follow-up. Triglycerides values before treatment were similar to the values in the 1st and 2nd follow-up. However, triglycerides decreased significantly from 1st to 2nd follow-up. Furthermore, HDL was significantly lower at 1st follow-up compared to pre-therapy and to 2nd follow-up reaching similar to the initial levels. LDL values were significantly greater at 2nd follow-up compared to pre-therapy measurement. The percentages of pathological levels were similar across the follow up period. ApoA and Lp(a) values did not change significantly over follow-up period. ApoB values before treatment and during the 1st follow-up were similar. ApoB values were significantly higher at 2nd follow-up compared to pre-therapy measurement and the percentage of pathological ApoB was significantly at 2nd follow-up compared to 1st follow-up. ApoB/ApoA values were significantly higher at 1st follow-up compared to pre-therapy measurement remained at similar levels until the 2nd follow-up. Correlation analysis showed a significant and negative correlation of BMI with albumin at pre-therapy measurement, albumin at 1st follow-up and a significant and positive correlation of BMI with globulin at pre-therapy measurement, LDL at pre-therapy measurement, cholesterol at 1st follow-up, LDL at 1st follow-up, APOB/APOA, cholesterol at 2nd follow-up, LDL at 2nd follow-up και APOB/APOA at 2nd follow-up. Conclusions: In breast cancer during chemotherapy there is a statistically significant increase in the levels of cholesterol, LDL, ApoB, APOB / APOA ratio and glucose. In other words, there is a disorder of lipids and lipoproteins, which highlights the need to monitor the lipid profile of breast cancer patients in order to reduce the risk of developing cardiovascular risk factors and receive the optimal therapeutic effect.

Εισαγωγή: Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί ένα μείζον πρόβλημα της δημόσιας υγείας και τον συνηθέστερα απαντώμενο καρκίνο στις γυναίκες. Οι εξελίξεις στη θεραπεία της νόσου επιφέρουν βελτιωμένες εκβάσεις και αυξημένη επιβίωση των ασθενών. Η χημειοθεραπεία, παρόλο που είναι απαραίτητη για τη βελτίωση της επιβίωσης χωρίς νόσο, καθώς και της συνολικής επιβίωσης των ασθενών, σχετίζεται με μακροχρόνιες παρενέργειες, συμπεριλαμβανομένων των καρδιαγγειακών νόσων. Οι καρδιαγγειακές νόσοι αποτελούν κοινές επιπλοκές μετά τη χημειοθεραπεία, τόσο λόγω της άμεσης καρδιοτοξικότητας των χημειοθεραπευτικών φαρμάκων όσο και λόγω της επίδρασης αυτών στα επίπεδα των λιπιδίων.Σκοπός: Η παρακολούθηση της μεταβολής του λιπιδαιμικού profile σε ασθενείς με καρκίνο μαστού κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας σε σχέση με την ανταπόκριση της αγωγής.Μεθοδολογία: Πρόκειται για προοπτική μελέτη στην οποία συμμετείχαν 50 ασθενείς με καρκίνο του μαστού ανεξαρτήτου σταδίου από τις 29/03/2018 μέχρι τις 07/08/2020. Πραγματοποιήθηκαν τρεις μετρήσεις και απεστάλη βιοχημικός-λιπιδικός αιματολογικός έλεγχος: γλυκόζη, ολική χοληστερόλη, τριγλυκερίδια, HDL, LDL, λιπιδίων ορού, αλβουμίνης, σφαιρίνης, ApoA, ApoB και Lp(a), προ της έναρξης της χημειοθεραπείας, κατά την έναρξη της χημειοθεραπείας και κατά την τελευταία χημειοθεραπεία του πρώτου σχήματος. Η στατιστική ανάλυση των δεδομένων έγινε μέσω του στατιστικού προγράμματος SPSS 22.0. Το επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας τέθηκε στο 0,05.Αποτελέσματα: Η μέση ηλικία των ασθενών με καρκίνο του μαστού ήταν τα 60,4 έτη (SD=11,3 έτη) και ο μέσος δείκτης μάζας σώματος 29,5 μονάδες (SD=5,5 μονάδες). Επίσης, το 16% των συμμετεχουσών είχαν φυσιολογικό ΔΜΣ, το 46% ήταν υπέρβαρες και το 38% ήταν παχύσαρκες. Η γλυκόζη αυξήθηκε σημαντικά κατά την 1η επανεκτίμηση σε σύγκριση με τη μέτρηση πριν τη θεραπεία, όπως και κατά τη 2η επανεκτίμηση σε σύγκριση με την 1η επανεκτίμηση. Επίσης, η γλυκόζη κατά τη 2η επανεκτίμηση ήταν σημαντικά υψηλότερη σε σύγκριση με τη μέτρηση πριν τη θεραπεία. Οι τιμές των ολικών λευκωμάτων, της αλβουμίνης και της σφαιρίνης δεν μεταβλήθηκαν σημαντικά κατά τη διάρκεια παρακολούθησης.Τα ποσοστά των συμμετεχουσών με παθολογικά ολικά λευκώματα ήταν σημαντικά υψηλότερα στην 1η και στη 2η επανεκτίμηση σε σύγκριση με την μέτρηση πριν τη θεραπεία. Οι τιμές της χοληστερόλης αυξήθηκαν σημαντικά από την πρώτη μέτρηση έως τη 2η επανεκτίμηση. Οι τιμές των τριγλυκεριδίων πριν τη θεραπεία ήταν παρόμοιες με τις τιμές κατά την 1η και τη 2η επανεκτίμηση. Ωστόσο οι τιμές τους κατά τη 2η επανεκτίμηση ήταν σημαντικά χαμηλότερες με τις τιμές κατά την 1η επανεκτίμηση. Η HDL μειώθηκε σημαντικά κατά την 1η επανεκτίμηση σε σύγκριση με τη μέτρηση πριν τη θεραπεία, ενώ κατά τη 2η επανεκτίμηση αυξήθηκε σημαντικά σε σύγκριση με την 1η επανεκτίμηση, φτάνοντας σε παρόμοια με τα αρχικά επίπεδα. Η LDL πριν τη θεραπεία και κατά την 1η επανεκτίμηση ήταν σε παρόμοια επίπεδα. Ωστόσο, οι τιμές κατά τη 2η επανεκτίμηση ήταν σημαντικά υψηλότερες σε σύγκριση με τις αρχικές τιμές. Οι τιμές των ApoA και Lp(a) δεν μεταβλήθηκαν σημαντικά κατά τη διάρκεια παρακολούθησης. Η ApoB πριν τη θεραπεία και κατά την 1η επανεκτίμηση ήταν σε παρόμοια επίπεδα. Ωστόσο, οι τιμές κατά τη 2η επανεκτίμηση ήταν σημαντικά υψηλότερες σε σύγκριση με τις αρχικές τιμές. Οι τιμές του λόγου APOB/APOA αυξήθηκαν σημαντικά κατά την 1η επανεκτίμηση σε σύγκριση με τη μέτρηση πριν τη θεραπεία και παρέμειναν σε παρόμοια επίπεδα μέχρι τη 2η επανεκτίμηση. Βρέθηκε αρνητική σημαντική συσχέτιση του δείκτη BMI με Αλβουμίνη Προ Θεραπείας, Αλβουμίνη 1η Επανεκτίμηση και θετική σημαντική συσχέτιση του δείκτη BMI με Σφαιρίνη Προ Θεραπείας, LDL Προ Θεραπείας, Χοληστερόλη 1η Επανεκτίμηση, LDL 1η Επανεκτίμηση, APOB/APOA, Χοληστερόλη 2η Επανεκτίμηση, LDL 2η Επανεκτίμηση και APOB/APOA 2η Επανεκτίμηση.Συμπεράσματα: Στον καρκίνο του μαστού κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας παρατηρείται στατιστικά σημαντική αύξηση των τιμών της χοληστερόλης, της LDL, της ApoB, του λόγου APOB/APOA και της γλυκόζης. Παρατηρείται δηλαδή διαταραχή των λιπιδίων και των λιποπρωτεϊνών, γεγονός που αναδεικνύει την ανάγκη παρακολούθησης του λιπιδαιμικού profile των ασθενών με καρκίνο του μαστού προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης παραγόντων κινδύνου για τα καρδιαγγειακά νοσήματα και προκειμένου οι ασθενείς να λάβουν το βέλτιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα της χημειοθεραπείας.