Ο ποινικός στιγματισμός του ανηλίκου και οι συνέπειές του στη δευτερογενή παρέκκλιση

Abstract

The goal of the present study is the exploration of the consequences of early criminal justice involvement and consequently the effect of stigmatizing adolescents as deviants on recidivism. Furthermore, we also take into consideration various criminogenic factors. More specifically, we explore and evaluate the effect of the involvement in the juvenile criminal justice system and the official labeling on recidivism by comparing offenders who have been involved in the juvenile justice system (experimental group) with individuals who committed criminal acts during minority but were never arrested (control group). Our research is based on data gathered from various sources: interviews with 40 adult inmates who were involved in the juvenile justice system during adolescence and 16 individuals who were placed under the care of the Juvenile Probation Service in conjunction with their court, police and personal records (triangulation) and questionnaires completed by 53 college students who were involved in criminal acts during adolescence but were never arrested (final sample 12 students). Because both experimental and control groups were purposive and available samples, we used descriptive statistics in order to determine the relationships between variables in the data set without proceeding to “significance testing.” In the first part of the current study we present the theoretical framework of labeling theory, the most important labeling theorists and the criticisms of the labeling perspective as well as the most important theories about juvenile delinquency. In addition, we make a reference to the bulk of the empirical studies conducted in the field of labeling theory based on a literature review and we also present the various criminological approaches about criminal careers including the interactionist perspective. In the second part, we present the aim and objective of the current study, the methodology, the application framework of our research tools, the analysis of the primary empirical data collected, the conclusions based on the interpretation of these data as well as some propositions relevant to policy-making against juvenile delinquency.

Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση των συνεπειών της πρώιμης εμπλοκής στο ποινικό σύστημα και κατ’ επέκταση της επίδρασης του ποινικού στιγματισμού των ανηλίκων στην υποτροπή. Επιπλέον, από κοινού με τους παράγοντες εγκληματοποίησης λαμβάνουμε υπόψη και διάφορους παράγοντες εγκληματογένεσης. Ειδικότερα, εξετάζουμε την επίδραση της ποινικής εμπλοκής και του ποινικού στιγματισμού στην υποτροπή συγκρίνοντας μια ομάδα παραβατών, οι οποίοι ενεπλάκησαν κατά την ανηλικότητα στο ποινικό σύστημα (πειραματική ομάδα) με μια ομάδα ατόμων, τα οποία ενεπλάκησαν σε εγκληματική δράση κατά την ανηλικότητα χωρίς ωστόσο ποτέ να συλληφθούν (ομάδα ελέγχου). Η έρευνά μας στηρίζεται σε δεδομένα, τα οποία συλλέχθηκαν από διαφορετικές πηγές: μέσω συνεντεύξεων με 40 ενήλικες κρατουμένους, οι οποίοι είχαν εμπλακεί στο ποινικό σύστημα κατά την ανηλικότητα και με 16 παραβάτες, οι οποίοι υποβάλλονταν στο αναμορφωτικό μέτρο της επιμέλειας από την υπηρεσία επιμελητών ανηλίκων σε συνδυασμό με τη μελέτη δικογραφιών, ποινικών μητρώων και ατομικών φακέλων (τριγωνοποίηση) καθώς και μέσω αυτοσυμπληρούμενων ερωτηματολογίων από 53 φοιτητές, οι οποίοι είχαν εμπλακεί σε αξιόποινες πράξεις κατά την ανηλικότητα αλλά ουδέποτε συνελήφθησαν (τελικό δείγμα 12 φοιτητές). Λόγω του σκόπιμου και διαθέσιμου χαρακτήρα του δείγματος περιοριστήκαμε στη χρήση περιγραφικής στατιστικής ανάλυσης και στην ανάδειξη απλών συσχετίσεων μεταξύ των υπό διερεύνηση μεταβλητών. Στο πρώτο μέρος της μελέτης παρουσιάζεται το θεωρητικό πλαίσιο της προσέγγισης της ετικέτας, οι βασικοί εκπρόσωποί της, η κριτική που της ασκήθηκε καθώς και οι πιο σημαντικές θεωρίες περί νεανικής παραβατικότητας. Παράλληλα, γίνεται εκτενής αναφορά στη θεωρία της ετικέτας έτσι όπως έχει μελετηθεί σε εμπειρικό επίπεδο βάσει της διεθνούς βιβλιογραφίας καθώς και στο ζήτημα της εγκληματικής σταδιοδρομίας υπό το πρίσμα μιας συνθετικής εγκληματολογικής θεώρησης, η οποία περιλαμβάνει και την οπτική της θεωρίας της αλληλεπίδρασης. Στο δεύτερο μέρος, παρουσιάζονται ο σκοπός και το αντικείμενο της παρούσας έρευνας, η μεθοδολογία, το πλαίσιο εφαρμογής των ερευνητικών μας εργαλείων ενώ στη συνέχεια ακολουθεί η καταγραφή και ανάλυση των ερευνητικών δεδομένων, τα συμπεράσματα που προέκυψαν από την ερμηνεία των ερευνητικών αποτελεσμάτων καθώς και προτάσεις αντεγκληματικής πολιτικής.