The cretan conflict 1866-1869: competing and complementary ideologies through the prism of the greek and ottoman press

Abstract

Crete was historically one of the most turbulent provinces of the Ottoman Empire.The present doctoral dissertation focuses on the uprising during 1866-1869, while examining it within the ideological context reflected in the publications of the Greekand Ottoman press of the time. From the presentation of the findings, it is obvious that the events in Crete not only developed within a more general resurgence of the ideological currents of the period, such as the expansive Greek megaloideatism, the unifying Ottomanism, and the aggressive Pan-Slavism, but to a certain extent they were made even more acute. However, the attitude of the Constantinopolitan Greek newspapers on the specific issue revealed the existence of a new ideological phenomenon, that of Greek Ottomanism, which could be discerned mainly in the members of the upper class of the Greek millet. This phenomenon was a by-product of Ottomanism, and was linked to the desire of the Greek bourgeoisie in the Ottoman Empire to safeguard its privileges in a changing environment, while at the same time distancing itself from the ideological narrative of the Great Idea. In conclusion, the contemporary Ottoman and Greek language press not only recorded the historical event of the uprising but also became an important means of expression of all the above ideologies which characterised the developments in the area during the 2nd half of the 19th century.

Η Κρήτη αποτέλεσε ιστορικά μία από τις πιο ταραχώδεις επαρχίες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η παρούσα διδακτορική διατριβή επικεντρώνεται στην εξέγερση του 1866-1869 και την εξετάζει στο ιδεολογικό πλαίσιο όπως αυτό αποτυπώνεται μέσα από τα δημοσιεύματα του ελληνικού και οθωμανικού τύπου της εποχής. Από την παρουσίαση των ευρημάτων γίνεται φανερό ότι τα γεγονότα της Κρήτης όχι μόνο εξελίχθηκαν μέσα σε μία γενικότερη αναζωπύρωση των ιδεολογικών ρευμάτων της εποχής, όπως ο ελληνικός επεκτατικός μεγαλοϊδεατισμός, ο ενωτικός Οθωμανισμός, και ο επιθετικός Πανσλαβισμός αλλά σε κάποιο βαθμό τα όξυναν ακόμα περισσότερο. Ωστόσο, η στάση των κωνσταντινοπολίτικων ελληνόγλωσσων εφημερίδων στο συγκεκριμένο ζήτημα αποκαλύπτει την ύπαρξη ενός νέου ιδεολογικού φαινομένου, του Ελληνο-οθωμανισμού, που εντοπίζεται κυρίως στα μέλη της ανώτερης τάξης του ελληνικού millet. Αποτελεί, ένα υποπροϊόν του Οθωμανισμού, και σχετίζεται με την επιθυμία της ελληνικής αστικής τάξης στην Οθωμανική Αυτοκρατορία να διαφυλάξει τα προνόμια της σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον αποστασιοποιημένη παράλληλα από το ιδεολογικό αφήγημα της Μεγάλης Ιδέας. Συμπερασματικά, ο σύγχρονος οθωμανικός και ελληνόγλωσσος τύπος όχι μόνο κατέγραψε το ιστορικό γεγονός της εξέγερσης αλλά αποτέλεσε και σημαντικό μέσο έκφρασης όλων των παραπάνω ιδεολογημάτων που χαρακτήρισαν τις εξελίξεις στην περιοχή κατά τον 2ο μισό του 19ου αιώνα.