Ο πολιτικός λόγος και ο ρόλος της εκκλησίας της Ελλάδος (1912-1940)

Abstract

The present historical thesis examines the question of the political speech and role of the Church of Greece during the period right after the end of the two Balkan Wars and until the first months of the German Occupation. It sought to present and interprete those proceedings, through which the Church influenced and participated in the political life of the state. Indeed, the clergy not only didn't stay impassive to the partisan evolutions, but it also tried to adjust it's public speech to the different political corcumstances of the Greek Middle-War period. It's purpose was to protect it's economic survival and it's administrative independence towards all political regimes, whether democratic, revolutional or dictatorial; effort that was more or less successful. By using and important amount of primary and secondary sources, it is aproved that the religious factor and the political-partisan one are close related and dependent to each other; this relation was primary an outcome of the fact that religion was considered to be a part of the wider state organization

Η παρούσα διατριβή ιστορίας εξετάζει το ζήτημα του πολιτικού λόγου και ρόλου της Εκκλησίας της Ελλάδος κατά τη χρονική περίοδο αμέσως μετά τη λήξη των δύο Βαλκανικών Πολέμων και μέχρι τους πρώτους μήνες της Γερμανικής Κατοχής. Επιδιώχθηκε να παρουσιαστούν και να ερμηνευτούν εκείνες οι διαδικασίες, μέσω των οποίων η εκκλησία επηρέασε και συμμετείχε στην πολιτική απέναντι στις κομματικές εξελίξεις, αλλά επιχείρησε κιόλας να προσαρμόσει το δημόσιο λόγο του στις μεταβαλλόμενες πολιτικές συνθήκες της περιόδου του Ελληνικού Μεσοπολέμου. Πρόθεσή του ήταν να προασπίσει την οικονομική του επιβίωση και την διοικητική του κρατικά, επεναστικά ή διδακτορικά, προσπάθεια που στέφθηκε με μεγαλύτερη ή μικρότερη επιτυχία. Χρησιμοποιώντας σημαντικό αριθμό πρωτογενών και δευτερογενών πηγών, αποδεικνύεται πως ο θρησκευτικός παράγοντας και ο πολιτικός-κομματικός σχετίζονται στενά και εξαρτώνται μεταξύ τους. Η σχέση ήταν κατά κύριο λόγο μία συνέπεια του γεγονότος ότι η θρησκεία αντιμετωπιζόπταν ως ένα κομμάτι του ευρύτερου κρατικού οργανισμού