Εντοπισμός και εποχιακή διακύμανση αεροαλλεργιογόνων στο γεωγραφικό διαμέρισμα της Ηπείρου

Abstract

Introduction:Aeroallergens is a major cause of allergies, like allergic rhinitis, allergic asthma and other allergic diseases which have become increasingly widespread in Europe. Airborne pollen grains are produced by anemogame plant species and they are significant organic aerosols. They, also, can be dispersed in the atmosphere and travel far away from their source. Airborne pollens and fungal spores are triggers of type I IgE-mediated allergic reaction in patients with allergic rhinitis and allergic bronchial asthma. In each area different species form the aerolallergen calendar which is depended on the local geography, vegetal coverage and meteorological conditions. Climatic factors, such as temperature, rainfall, humidity and wind speed are modifiers of pollen and spore dissemination. As a result, the season of the different pollen and spore types varies from country to country and from a region to another, depending on the climate and the vegetation.Aerobiological studies are of a great interest as a means of establishing a correlation between the aeroallergen concentration and allergic symptoms. This knowledge could help them to eliminate sources, adjust medication and avoid exposure. Specific allergen proteins located on the pollen grain wall are responsible for immune system response and allergic symptoms. Avoiding exposure to allergens constitutes the first and the most important phase in the treatment of allergic diseases. Furthermore, allergic exacerbation caused by aeroallergen exposure increases the social economic burden of allergic disease. Aerobiological studies have been developed rapidly in the most countries of Europe and also in Greece. A correct and precise definition of the start and end of allergic pollen season is crucial for an adequate diagnostic approach. Pollen calendars are used by physicians to establish a cause-effect association between allergic sensitization to given pollen, demonstrated by IgE blood tests or skin prick tests and they have been constructed in many countries. Nevertheless, there has not been recorded a pollen and fungal calendar for the Region of Epirus until now. The research that is reported in this paper, aims to present the pollen and fungi spore dispersion in the atmosphere of the Region of Epirus and to establish a preliminary pollen and fungal calendar for this area.Materials and methods:The Epirus Region is located in north-western Greece, it has an area of about 9,200 km2 (3,600 sq mi) and it is largely made up of mountainous ridges. In the east, the Pindus Mountains, that form the spine of mainland Greece, separate Epirus from Macedonia and Thessaly. The winds from the Ionian Sea offer the region more rainfall than any other part of Greece. This area has a wide range of fauna and flora. The climate of Epirus is mainly Mediterranean. In this study, airborne pollen grains and fungi spores were studied using a 7-day recording volumetric spore sampler (Burkard Scientific, Ltd.). The Burkard volumetric trap was placed 17m above the ground, on the roof of the University Hospital of Ioannina (which is the capital of Epirus Region) and about 500 meters away from the nearest forest. The pollen trap was operating continuously for one year (from June 2017 to May 2018). A strip of silicone-coated Melinex tape was exposed to the air for trapping the pollen grains and fungi spores, and was changed every 7 days. The tape was attached to a rotating drum witch moved 2mm/h completing a single revolution every one week. At the end of the every 7-day cycle the tape was removed and cut into 48-mm segments (one for a period of 24 hours). These pieces were attached to glass slides using Gelvator to enable recognition of the aeroallergens under a high-resolution electronic microscope at 400× magnification. Pollen grain and spore counts were expressed as pollen grains/m3 or spores/m3 of air and the pollen-fungal calendar was created according to the guidelines of the British Aerobiology Federation.The meteorological data were provided by the station of the National Meteorological Service which is located in the area of Ioannina (Station number: 16642). Daily mean temperature (0C ), humidity (%), rainfall (mm) and wind speed (knots) were recorded. To be precise, the meteorological station is located at an altitude of 475m above sea level and at the point with coordinates: latitude 39.69 and longitude 20.85. Regarding the measurement of the average daily rainfall, the data were not sufficient, as in about the 40% of the recording days there were no data about rainfall. Therefore, because of the high risk of bias, only the three meteorological variables (temperature, humidity and wind speed) were used. Then, meteorological parameters and pollen and fungi data were analyzed. Statistical analysis of data consists of two main axes. In the first axis there is a descriptive analysis of the data. In the second axis, multiple regressions were used to find out if there is a correlation between the three meteorological factors and the concentration of each type of aeroallergenResults:During the twelve-month aerobiological monitoring a total of 10 different pollen types and 2 fungal spores were found. Among the pollen grains, 6 were arboreal taxa (Cupressaceae, Pinaceae, Betulaceae, Fagaceae, Oleaceae and Platanaceae), 4 non-arboreal taxa ( Urticaceae, Poaceae, Compositeae and Chenopodiacea). Also 2 fungal spores (Cladosporium and Alternaria) were found. In Ioannina, total pollen count (in 1m3) was 9390.06 (pollen grains and fungal spores). The highest total concentration of airborne allergens was recorded in August and the lowest in December. The period with the highest concentrations of airborne allergens (both pollen grains and fungal spores) were from May to September with peak in August. The predominant aeroallergens in the airborne spectrum were fungi spores Cladosporium (55.37%) and Alternaria (14.45%). Regarding the pollen grains, the highest average total concentrations were recorded for Cupressaceae (11.77%), Pinaceae (4.54%), Urticaceae (2.79%), Poacea (2.65%) and Betulaceae (2.46%). Pollen grains were recorded at lower concentrations for Composiateae (1.79%), Chenopodiaceae (1.55%), Fagaceae (0.97%), Oleacea ( 0.85%) and Platanaceae (0.82%).Moreover, fungal spores were recorded all the months of the year. The highest concentration of Cladosporium and Alternaria was recorded in summer, with its peak in August for Cladosporium (2,158.38 grains/m3) and in June for Alternaria (296.46 grains/m3). The main spore season for fungi in the atmosphere of the Region of Epirus was observed from May to November. Concerning the counts of pollen grains, two peaks were found throughout the study period. The highest concentration was found from January to May with peak in April (482.22 grains / m3) and minimum levels in September (17.82 grains / m3). During this period (from January to May) there is a predominance of pollen grains of Cupressaceae and Pinaceae. In July, there is a second peak due to the high levels of Urticaceae (85.32 grains / m3), Poaceae (48.06 grains / m3) and Compositeae (45.36 grains / m3). In the present study, three meteorological factors, namely average daily temperature (oC), relative humidity (%) and wind speed (knots) were analyzed. Based on the data, July was the warmest (27.52±2.29 oC) month and August the driest (41.28±7.70%). On the other hand, November was the coldest (5.11±3.40 oC) month and January the wettest (84.85%). Also, February (4.00±2.46 knot) was the windiest month and May was the calmest (0.78±1.21 knot).The data analysis revealed a statistically significant positive correlation for Fagaceae (p=0.031<0.05), Platanaceae (p=0.019<0.05), Oleaceae (p=0.019<0.05) and Poaceae (p=0.027<0.05) with mean daily temperature. Furthermore, Platanaceae (p=0.028<0.05), Fagaceae (p=0.022<0.05) and Poaceae (p=0.046<0.05) were associated positively with relative humidity. Equally, Cupressaceae (p=0.013<0.05) had a statistically significant positive correlation with wind speed. On the contrary, the correlation of Chenopodiaceae (p=0,032<0.05) with relative humidity was negative. The data analysis found no statistically significant correlation with any of the meteorological parameters for Pinaceae, Urticaceae, Compositeae, Alternaria and Cladosporium. Discussion:Allergic respiratory diseases (allergic rhinitis and allergic asthma) are major public health problem, with high prevalence in the general population varies significantly among the countries from 18.1% to 39.0%. They are IgE-mediated inflammatory chronic disorders caused by exposure to airborne allergens with an increasing trend over the last years. The quality of life is considered to be negatively affected from allergic respiratory diseases. Also, allergic rhinitis and allergic asthma represent a substantial burden of morbidity and health service cost. The management of respiratory allergy is initially, based on allergen avoidance (when possible).Pollen grains and fungi spores have detrimental effects on health and they are monitored throughout the world. The data of this monitoring must be available to the public. The pollen grains registered in the atmosphere of Ioannina (the capital of the Region of Epirus) come from the plants growing in this area as well as areas several kilometers distant. The aerobiologic sampling of the pollen content of the air in Ioannina, carried out from June 2017 to May 2018, and led us to identify the most common aeroallergens in the atmosphere of this area. The results of the recording of airborne pollen and fungal spores showed that the highest concentration had the fungal spores Cladosporium, which had an average total concentration of 433.26 spores/m3 (55.37% of all airborne allergens) and Alternaria with 113.085 spores/m3 (14.45% of all air allergens). Regarding the pollen grains, the highest average total concentration was recorded for the species Cupressaceae with 92.115 (11.77%), Pinaceae with 35.46 (4.53%), Urticaceae with 21.87 (2.79%), Poacea with 20.7 (2.65%), Betulaceae with 19.26 (2.46%). Pollen grains were recorded at lower concentrations for Composiateae with 13.995 (1.79%), Chenopodiaceae with 12.15 (1.55%), Fagaceae with 7.56 (0.97%), Oleacea with 6.66 (0.85%) and Platanaceae with 6.39 (0.82%). Additionally, the period with the highest total concentration of airborne particles was recorded from May to September. Fungal spores were recorded during all the year but for the pollen grains there were two peaks through the study period. The first peak was found in April with a predominance of pollen grains of Cupressaceae and Pinaceae and the second peak in July due to the high levels of Urticaceae, Poaceae and Compositeae. Concerning to the meteorological parameters (average daily temperature, relative humidity and wind speed), the data analysis revealed a statistically significant (p<0.05) correlation for Fagacea, Platanaceae, Betulaceae , Oleacea, Cupressaceae and Chenopodiaceae. Contrary,the data analysis found no statistically significant correlation with any of the meteorological parameters for Pinaceae, Urticaceae, Compositeae, Alternaria and Cladosporium. Conclusion:In the Region of Epirus, no data about the pollen calendar or the relation between pollen concentrations and meteorology were published prior to this study. The knowledge of the pollen and spore calendar of this region is important for the allergic patients and it is the most reliable way to assess the health hazard for them. The avoidance strategies could reduce allergen exposure and prevent the elicitation of allergic symptoms. Pollen grain and fungi spore forecasting is an active research ground. Further aerobiological research has to be conducted in the future, in order to confirm the conclusions of this study and to create the pollen and spore calendars for all the Regions of Greece.

Εισαγωγή:Ως αεροαλλεργιογόνα ορίζονται τα αλλεργιογόνα που κυκλοφορούν στην ατμόσφαιρα και είναι βασική αιτία εκδήλωσης αλλεργικής νόσου του αναπνευστικού συστήματος, όπως η αλλεργική ρινίτιδα, το αλλεργικό άσθμα. Τα σημαντικότερα αερομεταφερόμενα αλλεργιογόνα είναι οι γύρεις και τα σπόρια των μυκλήτων. Οι αερομεταφερόμενοι κόκκοι γύρης παράγονται από φυτικά είδη ανεμόγαμων φυτών. Μπορούν να διασκορπιστούν στην ατμόσφαιρα και να διανύουν μεγάλες αποστάσεις. Είναι γεγονός ότι η αερομεταφερόμενη γύρη προκαλεί αλλεργική αντίδραση τύπου 1 διαμεσολαβούμενη από IgE ανοσοσφαιρίνη σε ευαισθητοποιημένους ασθενείς με ατοπικό υπόβαθρο. Αποτέλεσμα είναι η εμφάνιση συμπτωματολογίας αλλεργικής ρινίτιδας ή/και αλλεργικού βρογχικού άσθματος. Τα σπόρια αποτελούν, επίσης, σημαντικά αεροαλλεργιογόνα και παράγονται από μύκητες που υπάρχουν παντού όπου αναπτύσσονται κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξή τους. Σε κάθε περιοχή τα διαφορετικά είδη αεροαλλεργιογόνων (γυρεόκοκκων και σπορίων) που κυκλοφορούν στην ατμόσφαιρα και οι διακυμάνσεις των συγκεντρώσεών τους κατά τη διάρκεια του έτους, συνιστούν το ημερολόγιο γύρεων και σπορίων. Αυτό εξαρτάται από την γεωγραφία της περιοχής, την χλωρίδα και τις μετεωρολογικές συνθήκες. Οι κλιματικοί παράγοντες, όπως η θερμοκρασία, η βροχόπτωση, η υγρασία και η ταχύτητα του ανέμου μπορούν να επιδράσουν στις συγκεντρώσεις των αερομεταφερόμενων σωματιδίων. Ως αποτέλεσμα, τα αεροβιολογικά δεδομένα ποικίλλουν από χώρα σε χώρα και από περιοχή σε άλλη μέσα στην ίδια χώρα, και εξαρτώνται άμεσα από τη βλάστηση και το κλίμα.Οι αεροβιολογικές μελέτες παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον για τους γιατρούς που ασχολούνται με την αλλεργική νόσο αλλά και για τους αλλεργικούς ασθενείς και μπορούν να βοηθήσουν στον προσδιορισμό της συσχέτισης μεταξύ της συγκέντρωσης των αεροαλλεργιογόνων και την εκδήλωση αλλεργικής συμπτωματολογίας. Αυτή η γνώση θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόληψη εκδήλωσης της αλλεργικής συμπτωματολογίας τόσο με την αποφυγή έκθεσης στα αλλεργιογόνα που ο κάθε ασθενής είναι ευαισθητοποιημένος, όσο και με την έγκαιρη έναρξη φαρμακευτικής αγωγής. Ειδικές αλλεργιογόνες πρωτεΐνες που βρίσκονται στο τοίχωμα των κόκκων της γύρης, λειτουργούν ως αντιγονικοί επίτοποι και είναι υπεύθυνες για την ανοσολογική απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος. Η αποφυγή της έκθεσης σε αλλεργιογόνα αποτελεί την πρώτη αλλά και την πιο σημαντική φάση στη θεραπεία των αλλεργικών παθήσεων. Επιπλέον, η έξαρση των αλλεργικών συμπτωμάτων που προκαλείται από την έκθεση στα αεροαλλεργιογόνα έχει κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις και επιβαρύνει το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Οι αεροβιολογικές μελέτες έχουν αναπτυχθεί ραγδαία στην πλειονότητα των χωρών της Ευρώπης αλλά και στην Ελλάδα. Ένας σωστός και ακριβής ορισμός της έναρξης και του τέλους της περιόδου των γύρεων είναι ζωτικής σημασίας για μια ορθή διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση. Τα ημερολόγια γύρεων-σπορίων χρησιμοποιούνται από τους ιατρούς που ασχολούνται με την αλλεργική νόσο προκειμένου να καθορίσουν μια συσχέτιση αιτίου-αποτελέσματος μεταξύ της ευαισθητοποίησης σε συγκεκριμένα αεροαλλεργιογόνα, που αποδεικνύεται μέσω της εφαρμογής των δερματικών δοκιμασιών δια νυγμού (Skin Prick Test) ή με ειδικές αιματολογικές εξετάσεις ανίχνευσης της ειδικής IgE ανοσοσφαιρίνης. Ωστόσο, δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία αεροβιολογική μελέτη για τον καθορισμό του ημερολογίου γύρεων-σπορίων στο γεωγραφικό διαμέρισμα της Ηπείρου μέχρι στιγμής. Η παρούσα μελέτη, στοχεύει στην καταγραφή του είδους και των συγκεντρώσεων παρουσίαση των γύρεων και των σπορίων στην ατμόσφαιρα της Ηπείρου και στη δημιουργία ενός ημερολογίου γύρεων-σπορίων για αυτήν την περιοχή. Επίσης, στόχος είναι και η πιθανή συσχέτιση των συγκεντρώσεων με τους μετεωρολογικούς παράγοντες.Υλικό και μέθοδος:Το γεωγραφικό διαμέρισμα της Ηπείρου βρίσκεται στη βορειοδυτική Ελλάδα, έχει έκταση περίπου 9.200 km2 (3.600 τετραγωνικά μίλια) και καλύπτεται σε μεγάλο βαθμό από βουνά. Στα ανατολικά τα βουνά της Πίνδου, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ηπειρωτικής Ελλάδας, χωρίζουν την Ήπειρο από τη Μακεδονία και τη Θεσσαλία. Οι άνεμοι από το Ιόνιο Πέλαγος προσφέρουν στην περιοχή περισσότερες βροχοπτώσεις από οποιοδήποτε άλλο μέρος της Ελλάδας. Αυτή η περιοχή παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία πανίδας και χλωρίδας. Το κλίμα της Ηπείρου είναι κυρίως μεσογειακό και η βλάστηση αποτελείται κυρίως από κωνοφόρα είδη. Σε αυτή τη μελέτη, για την καταγραφή των αερομεταφερόμενων γυρεόκοκκων και σπορίων χρησιμοποιήθηκε μια ογκομετρική παγίδα 7 ημερών τύπου Burkard. Η ογκομετρική παγίδα (Burkard Scientific, Ltd.) τοποθετήθηκε 17 μέτρα πάνω από το έδαφος, στην ταράτσα του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ιωαννίνων (που είναι η πρωτεύουσα της Ηπείρου) και περίπου 500 μέτρα μακριά από το πλησιέστερο δάσος (δύο απαραίτητες προϋποθέσεις για την αντικειμενική καταγραφή των αερομεταφερόμενων αλλεργιογόνων). Η γυρεοπαγίδα λειτουργούσε συνεχώς για 12 μήνες (από τον Ιούνιο του 2017 έως τον Μάιο του 2018). Μια λωρίδα ταινίας Melinex επικαλυμμένη με σιλικόνη ερχόταν σε επαφή με τον αέρα ώστε να παγιδεύει τους κόκκους γύρης και τα σπόρια των μυκήτων και άλλαζε κάθε 7 ημέρες. Η ταινία ήταν προσαρτημένη σε ένα περιστρεφόμενο τύμπανο που κινούνταν με ταχύτητα 2 mm/h ολοκληρώνοντας μια πλήρη περιστροφή κάθε μία εβδομάδα. Στο τέλος κάθε κύκλου 7 ημερών, η ταινία αφαιρούνταν και κοβόταν σε τμήματα των 48 mm (καθένα αντιστοιχούσε σε περίοδο 24 ωρών). Αυτά τα κομμάτια τοποθετήθηκαν σε γυάλινες αντικειμενοφόρες πλάκες και καλύφθηκαν με Gelvator για να καταστεί δυνατή η αναγνώριση των αεροαλλεργιογόνων κάτω από ένα ηλεκτρονικό μικροσκόπιο υψηλής ανάλυσης σε μεγέθυνση 400×. Ο αριθμός των κόκκων γύρης και των σπορίων εκφράστηκε ως κόκκοι γύρης/m3 ή σπόρια/m3 αέρα και το ημερολόγιο γύρεων-σπορίων δημιουργήθηκε σύμφωνα με τις οδηγίες της Βρετανικής Ομοσπονδίας Αεροβιολογίας (British Aerobiology Federation).Τα μετεωρολογικά στοιχεία χορηγήθηκαν από τον σταθμό της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας που βρίσκεται στην περιοχή των Ιωαννίνων (Αριθμός Σταθμού: 16642). Καταγράφηκαν η μέση ημερήσια θερμοκρασία (0C ), η σχετική υγρασία (%), η βροχόπτωση (mm) και η ταχύτητα του ανέμου (km/h). Για την ακρίβεια, ο μετεωρολογικός σταθμός βρίσκεται σε υψόμετρο 475μ πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και στο σημείο με τις συντεταγμένες: γεωγραφικό πλάτος 39,69 και γεωγραφικό μήκος 20,85. Όσον αφορά τη μέτρηση της μέσης ημερήσιας βροχόπτωσης, τα στοιχεία δεν ήταν επαρκή, καθώς στο 40% περίπου του συνόλου των ημερών της μελέτης δεν υπήρχαν καταγεγραμμένα στοιχεία για την βροχόπτωση λόγω τεχνικού προβλήματος στον μετεωρολογικό σταθμό. Επομένως, λόγω του υψηλού κινδύνου στατιστικού λάθους κατά την ανάλυση, χρησιμοποιήθηκαν μόνο οι τρεις μετεωρολογικές μεταβλητές (θερμοκρασία, υγρασία και ταχύτητα ανέμου). Στη συνέχεια, έγινε στατιστική ανάλυση των συγκεντρώσεων των αερολαλλεργιογόνων με τις μετεωρολογικές παραμέτρους. Η στατιστική ανάλυση των δεδομένων αποτελείται από δύο βασικούς άξονες. Στον πρώτο άξονα γίνεται περιγραφική ανάλυση των δεδομένων όπως αυτά καταγράφηκαν. Χρησιμοποιήθηκαν τα κατάλληλα εργαλεία περιγραφικής στατιστικής για την καταγραφή της μέσης τιμής και της τυπικής απόκλισης των συγκεντρώσεων των αλλεργιογόνων στην ατμόσφαιρα καθώς και των μετεωρολογικών συνθηκών. Στον δεύτερο άξονα, χρησιμοποιήθηκε η στατιστική μέθοδος πολλαπλών παλινδρομήσεων για να διαπιστωθεί εάν υπάρχει στατιστικά σημαντική σχέση μεταξύ των τριών μετεωρολογικών παραγόντων και της συγκέντρωσης κάθε είδους αεροαλλεργιογόνου. Για την ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πακέτο IBM SPSS STATISTICS 22, ένα πρόγραμμα που χρησιμοποιείται ευρέως στη στατιστική ανάλυση. Η τιμή p<0,05 θεωρήθηκε στατιστικά σημαντική.Αποτελέσματα:Κατά τη διάρκεια της 12μηνης αεροβιολογικής καταγραφής βρέθηκαν συνολικά 10 διαφορετικοί τύποι γύρης και 2 είδη σπορίων μυκήτων. Μεταξύ των γυρεόκοκκων, 6 προερχόταν από δέντρα (Cupressaceae, Pinaceae, Betulaceae, Fagaceae, Oleaceae και Platanaceae), 4 από μη δεντριτικά είδη (Urticaceae, Poaceae, Compositeae και Chenopodiacea). Τα 2 είδη σπορίων ήταν Alternaria και Cladosporium. Στα Ιωάννινα ο συνολικός αριθμός αεροαλλεργιογόνων (ανά 1 m3) ήταν 9390,06 (γύρη και σπόρια μυκήτων). Η υψηλότερη συνολική συγκέντρωση (γύρη και σπόρια μυκήτων) αερομεταφερόμενων αλλεργιογόνων καταγράφηκε τον Αύγουστο και η χαμηλότερη τον Δεκέμβριο. Η περίοδος με τις υψηλότερες συγκεντρώσεις αερομεταφερόμενων αλλεργιογόνων (τόσο οι κόκκοι γύρης όσο και τα σπόρια μυκήτων) ήταν από τον Μάιο έως τον Σεπτέμβριο με κορύφωση τον Αύγουστο.Τα κυρίαρχα αεροαλλεργιογόνα στο αερομεταφερόμενο φάσμα ήταν τα σπόρια μυκήτων Cladosporium (55,37%) και Alternaria (14,45%). Όσον αφορά τους κόκκους γύρης, οι υψηλότερες μέσες συνολικές συγκεντρώσεις καταγράφηκαν για τα Cupressaceae (11,77%), Pinaceae (4,53%), Urticaceae (2,79%), Poacea (2,65%) και Betulaceae (2,46%). Οι κόκκοι γύρης καταγράφηκαν σε χαμηλότερες συγκεντρώσεις για τα Composiateae (1,79%), Chenopodiaceae (1,55%), Fagaceae (0,97%), Oleacea (0,85%) και Platanaceae (0,82%).Επιπλέον, είναι αξιοσημείωτο ότι τα σπόρια μυκήτων καταγράφηκαν σε τους μήνες του έτους. Η υψηλότερη συγκέντρωση Cladosporium και Alternaria καταγράφηκε το καλοκαίρι, με κορύφωση τον Αύγουστο για το Cladosporium (2.158,38 κόκκοι/m3) και τον Ιούνιο για το Alternaria (296,46 σπόροι/m3). Η κύρια περίοδος σπορίων για μύκητες στην ατμόσφαιρα της Περιφέρειας Ηπείρου παρατηρήθηκε από τον Μάιο έως τον Νοέμβριο.Όσον αφορά τις μετρήσεις των κόκκων γύρης, βρέθηκαν δύο κορυφές σε όλη την περίοδο της μελέτης. Η υψηλότερη συγκέντρωση βρέθηκε από τον Ιανουάριο έως τον Μάιο με κορύφωση τον Απρίλιο (482,22 κόκκοι / m3) και η χαμηλότερη συγκέντρωση βρέθηκε τον Σεπτέμβριο (17,82 κόκκοι / m3). Την περίοδο αυτή (από τον Ιανουάριο μέχρι και τον Μάιο) επικρατούν οι γυρεόκοκκοι των Κυπαρισσοειδών/Cupressaceae και Πευκοειδών/Pinaceae. Τον Ιούλιο εντοπίζεται μια δεύτερη αιχμή λόγω των υψηλών επιπέδων των Κνιδωδών/Urticaceae (85,32 κόκκοι / m3), των Αγρωστωδών/Poaceae (48,06 κόκκοι / m3) και Αστεροειδών (Σύνθετων)/Compositeae (45,36 κόκκοι / m3).Στην παρούσα μελέτη αναλύθηκαν τρεις μετεωρολογικοί παράγοντες, δηλαδή η μέση ημερήσια θερμοκρασία (oC), η σχετική υγρασία (%) και η ταχύτητα του ανέμου (knots). Με βάση τα στοιχεία που προέκυψαν, ο Ιούλιος ήταν ο θερμότερος μήνας(27,52±2,29 oC) και ο Αύγουστος ο πιο ξηρός (41,28±7,70%). Από την άλλη πλευρά, ο Νοέμβριος ήταν ο πιο κρύος μήνας (5,11±3,40 oC) και ο Ιανουάριος ο πιο υγρός (84,85%). Επίσης, ο Φεβρουάριος ήταν ο πιο θυελλώδης(4,00±2,46 knot) μήνας και ο Μάιος ο πιο ήρεμος (0,78±1,21 knot).Η συσχέτιση μεταξύ των τριών μετεωρολογικών παραμέτρων (θερμοκρασία, υγρασία, ταχύτητα ανέμου) και της συγκέντρωσης των αεροαλλεργιογόνων βρέθηκε στατιστικά σημαντική στην πλειονότητα των αεροαλλεργιογόνων. Πιο συγκεκριμένα, αποκαλύφθηκε μια στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση για το γένος Fagaceae (Φηγώδη) (p=0,031<0,05), το γένος Platanaceae (πλατανοειδή) (p=0,019<0,05), το γένος Oleaceae (Ελαιώδη) (p=0,019<0,05) και Poaceae (Αγρωστώδη/Ποώδη)(p=0,027<0,05) με τη μέση ημερήσια θερμοκρασία. Επιπλέον, τα γένη Platanaceae (Πλατανοειδή) (p=0,028<0,05), Fagaceae( Φηγώδη) (p=0,022<0,05) και Poaceae (Ποώδη/Αγρωστώδη)(p=0,046<0,05) συσχετίστηκαν θετικά με τη σχετική υγρασία. Ομοίως, για το γένος Cupressaceae (Κυπαρισσοειδή) (p=0,013<0,05) βρέθηκε στατιστικά σημαντική, θετική συσχέτιση με την ταχύτητα του ανέμου. Αντίθετα, αρνητική ήταν η συσχέτιση του γένους Chenopodiaceae (Χηνοποδιοειδή) (p=0,011<0,05) με τη σχετική υγρασία. Από τη στατιστική ανάλυση των δεδομένων δεν βρήκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση με καμία από τις μετεωρολογικές παραμέτρους για τα γένη Pinaceae (Πευκοειδή), Urticaceae (Κνιδώδη), Compositeae (Αστερώδη) και για τα σπόρια των μυκήτων Alternaria και Cladosporium.Συζήτηση:Οι αλλεργικές παθήσεις του αναπνευστικού (αλλεργική ρινίτιδα και αλλεργικό άσθμα) αποτελούν μείζον πρόβλημα της δημόσιας υγείας, με υψηλό επιπολασμό στον γενικό πληθυσμό ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των διαφόρων χωρών από 18,1% έως και 39,0%. Πρόκειται για χρόνιες, φλεγμονώδεις διαταραχές που προκαλούνται με τη μεσολάβηση της ανοσοσφαιρίνης IgE ύστερα από έκθεση σε αερομεταφερόμενα αλλεργιογόνα. Η ποιότητα ζωής των ασθενών θεωρείται ότι επηρεάζεται έντονα αρνητικά από τη νόσο τους. Επίσης, η αλλεργική ρινίτιδα και το αλλεργικό άσθμα έχουν σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις στο εθνικό σύστημα υγείας κάθε χώρας. Εκτός από το άμεσο ιατρικό κόστος της αλλεργικής αναπνευστικής νόσου, υπάρχουν και άλλες έμμεσες δαπάνες που περιλαμβάνουν τις μέρες απουσίας από την εργασία και χαμηλή παραγωγικότητα των ασθενών. Η αντιμετώπιση της αναπνευστικής αλλεργικής νόσου βασίζεται, αρχικά, στην αποφυγή των αλλεργιογόνων (όταν είναι δυνατόν). Οι ασθενείς θα πρέπει να ενημερώνονται για την κατάστασή τους και να συμβουλεύονται να αποφεύγουν τα αλλεργιογόνα στα οποία γνωρίζουν ότι έχουν ευαισθητοποιηθεί. Οι κόκκοι γύρης και τα σπόρια των μυκήτων έχουν επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία και είναι λογικό η καταγραφή τους να αποτελεί σημείο ενδιαφέροντος για μελέτες σε παγκόσμια κλίμακα. Τα δεδομένα αυτής της καταγραφής θα πρέπει να είναι διαθέσιμα στο κοινό. Στο γεωγραφικό διαμέρισμα της Ηπείρου υπάρχουν χαρακτηριστικές κλιματολογικές συνθήκες που διευκολύνουν την ανάπτυξη μιας τυπικής βλάστησης και την παραγωγή συγκεκριμένων γυρεόκοκκων. Οι γυρεόκοκκοι που καταγράφονται στην ατμόσφαιρα των Ιωαννίνων (πρωτεύουσας της Περιφέρειας Ηπείρου) προέρχονται από τα φυτά που ευδοκιμούν σε αυτήν την περιοχή καθώς και σε περιοχές αρκετά χιλιόμετρα από αυτή καθώς η εμβέλεια της παγίδας φτάνει τα 20km. Η αεροβιολογική μελέτη στην Ήπειρο, που πραγματοποιήθηκε από την 1η Ιουνίου 2017 έως τις 31 Μαΐου 2018, μας οδήγησε στον εντοπισμό των πιο κοινών αεροαλλεργιογόνων στην ατμόσφαιρα αυτής της περιοχής. Τα αποτελέσματα της καταγραφής της αερομεταφερόμενης γύρης και σπόρων μυκήτων έδειξαν ότι την υψηλότερη συγκέντρωση είχαν τα σπόρια των μυκήτων Cladosporium, με μέση συνολική συγκέντρωση 433,26 σπόρων/m3 (55,37% όλων των αερομεταφερόμενων αλλεργιογόνων) και Alternaria με 113,085 σπόρια/m3 (14,45% όλων των αλλεργιογόνων του αέρα). Όσον αφορά τους κόκκους γύρης, η υψηλότερη μέση συνολική συγκέντρωση καταγράφηκε για τα είδη Cupressaceae με 92,115 (11,77%), Pinaceae με 35,46 (4,53%), Urticaceae με 21,87 (2,79%), Poacea με 20,7 (2,65%), Betulaceae με 19,26 (2,46%). Οι κόκκοι γύρης καταγράφηκαν σε χαμηλότερες συγκεντρώσεις για το Composiateae με 13,995 (1,79%), το Chenopodiaceae με 12,15 (1,55%), το Fagaceae με 7,56 (0,97%), το Oleacea με 6,66 (0,85%) και το Platanaceae με 6,39(0,82%). Επιπλέον, η περίοδος με την υψηλότερη συνολική συγκέντρωση αιωρούμενων σωματιδίων καταγράφηκε από τον Μάιο έως τον Σεπτέμβριο. Σπόροι μυκήτων καταγράφηκαν καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, αλλά για τους κόκκους γύρης υπήρχαν δύο κορυφές κατά τη διάρκεια της περιόδου μελέτης. Η πρώτη κορυφή καταγράφηκε τον Απρίλιο με επικράτηση των γυρεόκοκκων των Cupressaceae και Pinaceae και η δεύτερη κορυφή τον Ιούλιο λόγω των υψηλών επιπέδων Urticaceae, Poaceae και Compositeae. Όσον αφορά τις μετεωρολογικές παραμέτρους (μέση ημερήσια θερμοκρασία, σχετική υγρασία και ταχύτητα ανέμου), η ανάλυση δεδομένων αποκάλυψε στατιστικά σημαντική (p<0,05) συσχέτιση για Fagacea, Platanaceae, Betulaceae, Oleacea, Cupressaceae, Compositeae και Chenopodiaceae. Αντίθετα, η ανάλυση δεδομένων δεν βρήκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση με καμία από τις μετεωρολογικές παραμέτρους για Pinaceae, Urticaceae, Alternaria και Cladosporium.Στο γεωγραφικό διαμέρισμα της Ηπείρου δεν υπήρξε είχε προηγηθεί άλλη μελέτη όσον αφορά τη δημιουργία του ημερολογίου γύρεων-σπορίων και τη συσχέτιση των συγκεντρώσεων των αεροαλλεργιογόνων με τους μετεωρολογικούς παράγοντες . Η γνώση του ημερολογίου των αεροαλλεργιογόνων της περιοχής είναι σημαντική για τους αλλεργικούς ασθενείς και είναι ο πιο αξιόπιστος τρόπος εκτίμησης του κινδύνου για την έξαρση της αλλεργικής νόσου. Επίσης, είναι σημαντικό καθώς με τη γνώση αυτή οι ασθενείς και οι γιατροί μπορούν να λαμβάνουν τις απαραίτητες προφυλάξεις (αποφυγή έκθεσης στα αλλεργιογόνα, κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή κ.λ.π.) ώστε να αποτρέψουν την έκλυση της αλλεργικής συμπτωματολογίας.Συμπεράσματα:Η πρόβλεψη των συγκεντρώσεων των γυρεόκοκκων και των σπορίων για κάθε μήνα του έτους, γνωρίζοντας το ημερολόγιο γύρεων-σπορίων μιας περιοχής, είναι ένα ενεργό ερευνητικό πεδίο. Η γνώση αυτή μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμο όπλο τόσο για τους γιατρούς όσο και για τους αλλεργικούς ασθενείς ώστε να επιτευχθεί η σωστή διαχείριση της αλλεργικής αναπνευστικής νόσου. Η ελαχιστοποίηση της έκθεσης σε αερομεταφερόμενα αλλεργιογόνα μπορεί να μειώσει την έκλυση και παρόξυνση της αλλεργικής νόσου. Η παρούσα αεροβιολογική μελέτη είναι η πρώτη στην περιοχή της Ηπείρου. Πρέπει να διεξαχθεί περαιτέρω αεροβιολογική έρευνα στο μέλλον, προκειμένου να επιβεβαιωθούν τα συμπεράσματα αυτής της μελέτης και να δημιουργηθούν τα ημερολόγια γύρης και σπορίων για όλες τις περιοχές της Ελλάδας. Επιπλέον, καθώς η συγκέντρωση αεροαλλεργιογόνων σχετίζεται στενά με τις μετεωρολογικές παραμέτρους, οι οποίες διαφέρουν από έτος σε έτος, αναμένεται να συγκεντρωθούν επιπλέον δεδομένα ώστε να γίνει συγκριτική ανάλυση των δεδομένων πολλών διαδοχικών ετών.