Ελληνικός κοινοβουλευτικός λόγος

Abstract

The present study examines the argumentative dimension of Greek parliamentary discourse based on a pragma-dialectal perspective. It proposes theoretical solutions to individual issues that arise in the context of this theory. Such is the identification of the way in which a difference of opinion is being resolved in activity types that belong to the genre of deliberation, as well as the evaluation of accusations of inconsistency in parliamentary debates. Combining pragmatic-dialectical theory with insights from the Aristotelian theory of rhetoric the study allows for the identification of the dialectical nature of parliamentary debates and its institutional connection with the principle of representativeness. The study also examines theoretically the characteristics of modern Greek parliamentary discourse and classifies parliamentary communicative activity types into legislative and parliamentary scrutiny types. Greek Parliamentary debate between the Prime Minister and the Leader of the Opposition is defined as a distinct communicative activity type, serving the specific institutional goal of highlighting the leadership suitability of the speakers. For these debates, the argumentative ability to mold the appropriate leadership ethos is identified as the pre-eminent rhetorical ability of the speakers. The strategic and dialectical nature of these interactive confrontations is considered inherent in the demand for simultaneous satisfaction of complex and partly conflicting institutional goals.

Η διατριβή εξετάζει την επιχειρηματολογική διάσταση του ελληνικού κοινοβουλευτικού λόγου βάσει της πραγματοδιαλεκτικής θεωρίας. Προτείνει θεωρητικές λύσεις σε επιμέρους ζητήματα που ανακύπτουν στο πλαίσιο της συγκεκριμένης θεωρίας, όπως είναι ο προσδιορισμός του τρόπου με τον οποίο επιλύεται επί της ουσίας η διαφωνία στους τύπους της διαβούλευσης και η αξιολόγηση των επικρίσεων για ασυνέπεια στις κοινοβουλευτικές συζητήσεις. Συνδυάζοντας την πραγματοδιαλεκτική θεωρία με στοιχεία της αριστοτελικής θεώρησης του ρητορικού λόγου, εντοπίζει τον διαλεκτικό χαρακτήρα των κοινοβουλευτικών αντιπαραθέσεων και τη θεσμική σύνδεση του με την αρχή της αντιπροσωπευτικότητας. Εξετάζει θεωρητικά τα χαρακτηριστικά του σύγχρονου ελληνικού κοινοβουλευτικού λόγου και ταξινομεί τους τύπους επικοινωνιακής δραστηριότητας που συνθέτουν το φάσμα του σε νομοθετικούς και ελεγκτικούς. Ορίζει τις κοινοβουλευτικές αναμετρήσεις Πρωθυπουργού και Αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης (ΑΠΑΑΑ) ως διακριτό τύπο επικοινωνιακής δραστηριότητας, με ειδικό θεσμικό στόχο την ανάδειξη της ηγετικής καταλληλότητας των ομιλητών. Για τις αναμετρήσεις αυτές προσδιορίζει ως κατεξοχήν ρητορική ικανότητα των ομιλητών την επιχειρηματολογική ικανότητα διαμόρφωσης του κατάλληλου ηγετικού ήθους. Αναλύει τη στρατηγική και διαλεκτική φύση των διαλογικών αυτών αναμετρήσεων, ως σύμφυτη με την απαίτηση για ταυτόχρονη ικανοποίηση σύνθετων και εν μέρει αντικρουόμενων θεσμικών στόχων.