International investment law and the law of the European Union: a relationship shaped by regionalism and interregionalism in the Post-Lisbon Era

Abstract

The dissertation delves into the complex relation of EU law with international law through the lenses of international investment law and ‘interregionalism’ in the form of the ‘new generation agreements’ of the European Union. The Union has emerged as an autonomous legal order mainly through the case-law of its Court, and recently has expanded its external competences striving to create a unified external EU trade policy that will replace the international agreements of its Member States. International investment law poses real challenges in these efforts as it may impinge on the autonomy of EU law and the right of the Court to authoritatively decide on disputes that involve the interpretation of EU law. The recent jurisprudence of the CJEU has not shed much light on the perplexed issue of ISDS despite the stamp of approval that the CETA has received. Moreover, the talk about the abolition of the intra-EU Bilateral Investment Treaties has left investors wondering about the extent of investment protection within the Union and the means for effective redress. The new parameters that the CJEU and the international ISDS arbitral tribunals have set for the interplay between EU law and international investment law are thoroughly analyzed from the perspective of both EU and international law, while substantial and procedural solutions are presented with the purpose of safeguarding investments without infringing the EU autonomy. On the other hand, while most see a fragmented international plain from the proliferation of the interregional free trade agreements, this dissertation points the opposite direction arguing the coordination of international through the global standardization that this kind of agreement create, especially in the field of investment protection. Further, it is argued that the EU can authoritatively influence the coordinating process through its ‘new generation’ agreements, while making sure that its autonomy stays intact and the integration of its internal market keeps growing via a EU wide investment protection approach.

Η διατριβή αναλύει τη σύνθετη σχέση του δικαίου της ΕΕ με το διεθνές δίκαιο μέσα από το πρίσμα του διεθνούς επενδυτικού δικαίου και του «διαπεριφερισμού» υπό τη μορφή των «Συμφωνιών Νέας Γενιάς» της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ένωση έχει αναδειχθεί ως αυτόνομη έννομη τάξη κυρίως μέσω της νομολογίας του Δικαστηρίου της και πρόσφατα έχει επεκτείνει τις εξωτερικές της αρμοδιότητες προσπαθώντας να δημιουργήσει μια ενιαία εξωτερική εμπορική πολιτική που θα αντικαταστήσει τις διεθνείς συμφωνίες των κρατών μελών της. Το διεθνές επενδυτικό δίκαιο θέτει πραγματικές προκλήσεις σε αυτές τις προσπάθειες, καθώς μπορεί να θίξει την αυτονομία του δικαίου της ΕΕ και το δικαίωμα του Δικαστηρίου να αποφασίζει κυριαρχικά για διαφορές που περιλαμβάνουν την ερμηνεία του δικαίου της ΕΕ. Η πρόσφατη νομολογία του ΔΕΕ δεν έχει ρίξει πολύ φως στο περίπλοκο ζήτημα της επίλυσης διαφορών Κράτους επενδυτή παρά τη σφραγίδα έγκρισης που έχει λάβει η CETA. Επιπλέον, η συζήτηση για την κατάργηση των ενδοευρωπαϊκών διμερών επενδυτικών συμφωνιών έχει αφήσει τους επενδυτές να αναρωτιούνται για την έκταση της προστασίας των επενδύσεων εντός της Ένωσης και τα μέσα αποτελεσματικής επανόρθωσης. Οι νέες παράμετροι που έχουν θέσει το ΔΕΕ και τα διεθνή διαιτητικά δικαστήρια για την αλληλεπίδραση μεταξύ του δικαίου της ΕΕ και του διεθνούς επενδυτικού δικαίου αναλύονται διεξοδικά από την οπτική γωνία τόσο του Ενωσιακού όσο και του διεθνούς δικαίου, ενώ παρουσιάζονται ουσιαστικές και διαδικαστικές λύσεις με σκοπό τη διασφάλιση των επενδύσεων χωρίς να παραβιάζεται η αυτονομία της ΕΕ. Από την άλλη πλευρά, ενώ οι περισσότεροι βλέπουν ένα κατακερματισμένο διεθνές τοπίο από τη διάδοση των διαπεριφερειακών συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών, αυτή η διατριβή δείχνει προς την αντίθετη κατεύθυνση υποστηρίζοντας τον συντονισμό της διεθνούς μέσω της παγκόσμιας τυποποίησης που δημιουργούν αυτού του είδους οι συμφωνίες, ειδικά στον τομέα της προστασίας των διεθνών επενδύσεων. Επιπλέον, υποστηρίζεται ότι η ΕΕ μπορεί να επηρεάσει καθοριστικά τη διαδικασία συντονισμού μέσω των συμφωνιών της «Νέας Γενιάς», διασφαλίζοντας παράλληλα ότι η αυτονομία της θα παραμείνει ανέπαφη και η ολοκλήρωση της εσωτερικής της αγοράς θα συνεχίσει να εντείνεται μέσω μιας συνολικής ρύθμισης της προστασίας των επενδύσεων εντός της ΕΕ.