Φυτά και ζώα στο ελληνικό λαϊκό παραμύθι: οι σχέσεις τους με τον άνθρωπο

Abstract

The present research focuses on the presentation of plants and animals and the relationships that humans develop with them on themes and motifs of the Greek fairy tale. The research is part of the field of Literary Folklore and seeks to cover part of the need for studies related to the Greek folktale. The fairy tales were examined using the method of qualitative content analysis as well as the text analysis method, following the literary and anthropological approach. The themes and motifs that were examined were selected from fairy tales belonging to the types 300-749, according to the Classification of Aarne-Thompson-Uther. Τhe main conclusions of the thesis are as follows: •The concept of nature has emerged through an undoubtedly rich, quality and different educational material, such as the folk, fairy tale. •The ecological dimension of the folk fairy tale was demonstrated, through the material collected, studied and presented. •The didactic value of the folk fairy tale has been confirmed and extended, while the opportunity for its pedagogical utilization was demonstrated in a new light, since all of the above are elements, which the teacher can exploit, since, as such, help to make it easier for the child to perceive the fairy tale messages about nature and relationship with humans and can help shape similar attitudes and behaviors.

Η παρούσα ερευνητική εργασία πραγματεύεται τον τρόπο παρουσίασης των φυτών και των ζώων και των σχέσεων που αναπτύσσει ο άνθρωπος με αυτά σε θέματα και μοτίβα του ελληνικού, λαϊκού, μαγικού παραμυθιού. Η εν λόγω έρευνα εντάσσεται στον κλάδο της Φιλολογικής Λαογραφίας και επιδιώκει να καλύψει ένα μέρος της ανάγκης για μελέτες σχετικές με το ελληνικό, λαϊκό, μαγικό παραμύθι. Το προς μελέτη υλικό επιλέχθηκε από παραμύθια που ανήκουν στους τύπους 300-749, σύμφωνα με την ταξινόμηση των Aarne-Thompson- Uther. Τα παραμύθια εξετάστηκαν με τη μέθοδο της ποιοτικής ανάλυσης περιεχομένου και με την κλασική μέθοδο ανάλυσης κειμένων, ακολουθώντας τη φιλολογική και ανθρωπολογική προσέγγιση. Σχετικά με τον γενικότερο προβληματισμό της εργασίας, συμπερασματικά φαίνονται τα παρακάτω: •Αναδείχθηκε η έννοια της φύσης μέσα από ένα αναμφίβολα πλούσιο, ποιοτικό και διαφορετικό εκπαιδευτικό υλικό, όπως είναι το λαϊκό, μαγικό παραμύθι. •Καταδείχθηκε, μέσα από το υλικό που συλλέχθηκε, μελετήθηκε και παρουσιάστηκε, η οικολογική διάσταση του λαϊκού παραμυθιού. •Επιβεβαιώθηκε και επεκτάθηκε η λογοτεχνική και διδακτική αξία του λαϊκού μαγικού παραμυθιού, ενώ αναδείχθηκε η δυνατότητα για την παιδαγωγική αξιοποίησή του υπό ένα νέο πρίσμα, αφού όλα τα παραπάνω αποτελούν στοιχεία, τα οποία ο εκπαιδευτικός μπορεί να εκμεταλλευτεί, εφόσον, ως τέτοια, βοηθούν στην ευκολότερη πρόσληψη από το παιδί των μηνυμάτων του παραμυθιού που αφορούν στη φύση και στη σχέση της με τον άνθρωπο και μπορούν να συμβάλλουν στη διαμόρφωση ανάλογων στάσεων και συμπεριφορών.