Διερεύνηση της επίδρασης της ετερόζυγου β-μεσογειακής αναιμίας στα επίπεδα της HbA1c σε άτομα με και χωρίς σακχαρώδη διαβήτη

Abstract

Background and Aims: To investigate the effect of heterozygous β-thalassemia on glycated hemoglobin (HbA1c) among individuals with and without diabetes mellitus (DM). Μaterials and Methods: Using a cross-sectional design, HbA1c levels were studied in two populations as follows: (a) between two subgroups of individuals without DM (100 consecutive carriers of β-thalassemia trait and 100 healthy controls) matched for age, gender and BMI, taking into account fasting serum glucose and fructosamine levels. The effect of hemoglobin concentration and HbF% on HbA1c was also examined. (b) between two subgroups of individuals with DM (77 consecutive carriers of β-thalassemia trait and 71 healthy controls) matched for age, gender, BMI, diabetes type and duration, and presence of complications, considering fasting serum glucose and fructosamine levels. The glycation gap (GG) was calculated. The effect of hemoglobin and bilirubin concentration, HbF(%) and relative reticulocyte count was examined. Results: In population (a), mean HbA1c level was almost identical in the two groups. Within the group of β-thalassemia, there was a positive correlation between HbA1c and hemoglobin concentration (r=0.455, p<0.001), which was not observed in controls. β-thalassemia carriers without anemia had slightly higher HbA1c levels compared to those with anemia (5.35% vs. 5.12% p<0.001, absolute difference (0.23%). In multivariable analysis, hemoglobin concentration, BMI and 1st degree family history of T2DM were significant predictors of HbA1c, while β-thalassemia carrier state was non-significant (p=0.07) but a positive correlation became significant after adjustment for HbF(%). In population (b) no significant effects of β-thalassemia carrier state was ascertained on either HbA1c level or GG despite the considerable effects of erythrocyte turnover-related parameters. Conclusions: The effect of heterozygous β-thalassemia and β-thalassemia trait-associated anemia on HbA1c among individuals without DM is of negligible clinical significance while no effect of heterozygous β-thalassemia on HbA1c values is observed among individuals with DM. These findings advocate for the clinical use of HbA1c as a diagnostic criterion for diabetes mellitus and for long-tern therapeutic monitoring among β-thalassemia carriers.

Στόχοι: Η παρούσα διατριβή αποσκοπεί στη διερεύνηση της επίδρασης της ετεροζύγου β-θαλασσαιμίας (εβΜΑ) στα επίπεδα της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c) μεταξύ ατόμων με και χωρίς σακχαρώδη διαβήτη. Υλικά και Μέθοδοι: Η HbA1c μελετήθηκε συγχρονικά σε δύο ξεχωριστούς πληθυσμούς ως ακολούθως: (α) μεταξύ δύο υποομάδων χωρίς ΣΔ (100 άτομα με εβΜΑ και 100 αιματολογικώς υγιή άτομα-ομάδα ελέγχου), σταθμισμένων ως προς ηλικία, φύλο και δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ), λαμβάνοντας υπ’ όψη τις τιμές γλυκόζης νηστείας και φρουκτοζαμίνης ορού. Eξετάστηκε επιπλέον η επίδραση της συγκέντρωσης αιμοσφαιρίνης και του ποσοστού HbF. (β) μεταξύ δύο υποομάδων ατόμων με ΣΔ (77 άτομα με εβΜΑ και 71 αιματολογικώς υγιή άτομα-ομάδα ελέγχου) σταθμισμένων ως προς ηλικία, φύλο, ΔΜΣ, τύπο και διάρκεια ΣΔ, και παρουσία επιπλοκών, λαμβάνοντας υπ’ όψη τις τιμές γλυκόζης νηστείας και φρουκτοζαμίνης ορού. Συνεκρίθη επιπλέον το χάσμα γλυκοζυλίωσης (GG) μεταξύ των δύο υποομάδων. Eξετάστηκε επιπλέον η επίδραση της συγκέντρωσης αιμοσφαιρίνης και χολερυθρίνης, του ποσοστού δικτυοερυθροκυττάρων και του ποσοστού HbF. Αποτελέσματα: Στον πληθυσμό (α) η μέση τιμή της HbA1c ήταν πανομιότυπη μεταξύ των δύο υποομάδων. Μεταξύ των συμμετεχόντων με εβΜΑ και μόνον, διαπιστώθηκe σημαντική θετική συσχέτιση της HbA1c με τη συγκέντρωση αιμοσφαιρίνης (r=0.455, p<0.001). Υψηλότερες τιμές HbA1c διαπιστώθηκαν μεταξύ ατόμων με εβΜΑ χωρίς αναιμία σε σχέση με αυτά με αναιμία (5.35% vs. 5.12% p<0.001, απόλυτη διαφορά 0.23%). Σε πολυπαραγοντική ανάλυση η HbA1c φάνηκε να σχετίζεται με το θετικό οικογενειακό ιστορικό ΣΔ, το ΔΜΣ και τη συγκέντρωση αιμοσφαιρίνης. H συσχέτιση με την εβΜΑ ήταν μη σημαντική (p=0.07), όμως μετά από διόρθωση ως προς το ποσοστό της HbF, αποκαλύφθηκε μια ανεξάρτητη σημαντική θετική συσχέτιση μεταξύ εβΜΑ και HbA1c. Στον πληθυσμό (β), ουδεμία σημαντική επίδραση της εβΜΑ στα επίπεδα της HbA1c ή στο GG διαπιστώθηκε, παρά την υπολογίσιμη επίδραση των παραμέτρων που σχετίζονται με το ρυθμό ανακύκλωσης των ερυθροκυττάρων. Συμπέρασμα: H εβΜΑ και η σχετιζόμενη με αυτήν αναιμία έχουν μικρή από κλινικής σκοπιάς επίδραση στις τιμές της HbA1c ενώ μεταξύ ατόμων με ΣΔ ουδεμία επίδραση στα επίπεδα της HbA1c παρατηρείται. Τα ευρήματα αυτά συνηγορούν υπέρ της χρήσης της HbA1c για τη διάγνωση και θεραπευτική παρακολούθηση του ΣΔ.