The evolution of growth models and their suitability for development planning in modern economies: the example of Greece and its growth determinants

Abstract

This thesis reviews the evolution of the economic growth theory beginning with the classical economists of 18th century and ending with the endogenous growth models that incorporated endogenously the term of productivity in the production function. It discusses in detail the effects of several macroeconomic variables in growth process and presents empirical evidence on the importance of technology and productivity in sustainable, long-term economic growth. This thesis, based on the principals of endogenous growth theory, attempts to explain the economic growth complications met in developed, mainly tertiary economies the last two decades by using the example of Greek economy for the period 1995 – 2016. It studies the behaviour of tertiary labour productivity and analyzes its relationship with its core determinants as having been identified by theory and their contribution to sustainable growth. It argues for the reliability of labour productivity ratio as an index of competiveness between economies whose most of their GDP is generated by the services sector. At the end, it concludes if future labour productivity growth rates can be forecasted through an autoregressive model with one and two lags. This thesis found that for Greek economy during the examined period, the main source of its GDP was the tertiary sector while total productivity was strongly affected by tertiary productivity. Both GDP and productivity growth have been deeply affected by the external debt crisis. As a ratio, tertiary labour productivity is determined only by the tertiary GDP, not by the total working hours in this sector. The adapted version of the second Kaldor’s law in services is verified therefore. The business tertiary sector is found to be labour – intensive but its productivity was not affected by variables which are indicators of technical progress such as investment in technical infrastructure and adequately educated workforce. Instead of that, profit and minimum wage remain the sole determinants of productivity of Greek business tertiary sector.

Η διατριβή αυτή επανεξετάζει την εξέλιξη της Θεωρίας Οικονομικής Μεγέθυνσης ξεκινώντας από τους κλασσικούς οικονομολόγους τους 18ου αιώνα και κλείνοντας με τα ενδογενή μοντέλα που ενσωμάτωσαν ενδογενώς τον όρο της παραγωγικότητας στη συνάρτηση παραγωγής. Συζητά λεπτομερώς τις επιπτώσεις αρκετών μακροοικονομικών μεταβλητών στη διαδικασία οικονομικής μεγέθυνσης και παρουσιάζει εμπειρικά δεδομένα της σημασίας της τεχνολογίας και της παραγωγικότητας στη βιώσιμη, μακροχρόνια οικονομική μεγέθυνση. Η διατριβή αυτή βασιζόμενη στις αρχές της ενδογενούς θεωρίας οικονομικής μεγέθυνσης προσπαθεί να εξηγήσει τις επιπλοκές που συναντούνται στην οικονομική μεγέθυνση των ανεπτυγμένων, κυρίως τριτογενών οικονομιών τις τελευταίες δύο δεκαετίες χρησιμοποιώντας το παράδειγμα της ελληνικής οικονομίας κατά την περίοδο 1995 – 2016. Μελετά την συμπεριφορά της παραγωγικότητας της εργασίας στον τριτογενή τομέα και αναλύει την σχέση της με τους κύριους προσδιοριστικούς παράγοντες της όπως έχουν επισημανθεί από την θεωρία και την συμβολή τους στη βιώσιμη οικονομική μεγέθυνση. Επιχειρηματολογεί για την αξιοπιστία του όρου της παραγωγικότητας της εργασίας ως δείκτη ανταγωνιστικότητας ανάμεσα σε οικονομίες των οποίων το κύριο μέρος του ΑΕΠ τους προέρχεται από τις υπηρεσίες. Στο τέλος, συμπεραίνει αν τα μελλοντικά ποσοστά οικονομικής μεγέθυνσης μπορούν να προβλεφθούν μέσω ενός αυτό-παλίνδρομου μοντέλου με μία ή δυο χρονικές υστερήσεις. Τα αποτελέσματα της διατριβής αυτής έδειξαν για την ελληνική οικονομία ότι για την εξεταζόμενη περίοδο, η κύρια πηγή του ΑΕΠ της ήταν ο τριτογενής τομέας ενώ η συνολική εργασιακή παραγωγικότητα επηρεαζόταν σημαντικά από την εργασιακή παραγωγικότητα του τριτογενούς τομέα. Η μεγέθυνση του ΑΕΠ και της εργασιακής παραγωγικότητας ήταν άμεσα συνυφασμένα με την κρίση εξωτερικού χρέους που έπληξε την οικονομία. Τελικά, κατά την περίοδο 1995 – 2016, η τριτογενής εργασιακή παραγωγικότητα επηρεάστηκε μόνο από το ΑΕΠ που παράχθηκε στον τριτογενή τομέα και όχι από τις συνολικές ώρες εργασίας εντός του τομέα αυτού. Επομένως, η προσαρμοσμένη εκδοχή του 2ου νόμου του Κάλντορ στις υπηρεσίες επιβεβαιώθηκε. Ο ελληνικός τριτογενής τομέας βρέθηκε να είναι εντάσεως εργασίας όμως η εργασιακή του παραγωγικότητα δεν φαίνεται να επηρεάζεται από δείκτες τεχνολογικής προόδου όπως η επένδυση σε τεχνολογικές υποδομές και επαρκώς καταρτισμένο προσωπικό. Αντί αυτού, το κέρδος και ο κατώτατος μισθός παραμένουν οι μοναδικοί προσδιοριστικοί παράγοντες της παραγωγικότητας του ελληνικού τριτογενή τομέα.