Σχεδιασμός και υλοποίηση προγράμματος εκπαίδευσης στο απολαμβάνειν και εφαρμογή του σε ομαδικό πλαίσιο

Abstract

Savoring is a relatively new concept of Positive Psychology although its origins can be traced back to ancient times. Savoring can be defined as a form of emotion regulation intending to increase the intensity and prolong the duration of a positive experience. (Bryant, 1989· Bryant, Chadwick, & Kluwe, 2011). There are ten savoring strategies, both cognitive and behavioral with which individuals respond to a positive event or experience. (Bryant, 1989, 2003· Bryant & Veroff, 2007). The purpose of the current dissertation is the creation of a savoring training program and its implementation in a group context. To achieve this goal three surveys were carried out. The first research concerns the translation of the Ways of Savoring Scale which measures the use of the savoring strategies. The purpose of the research was to create a valid and reliable psychometric tool in the Greek Language. The results revealed satisfactory psychometric properties of the tool in the Greek population. The second research concerns the creation of a pilot training program for individuals. The aim of the program was to explore the ability to teach the savoring strategies, examining also the relation between savoring and other aspects of psychological well-being as well as indicators of psychological difficulties. The results of this research have shown that educating people on the proper use of savoring strategies has significant benefits to their mental health. The third survey concerns the implementation of a training program for individuals as modified and improved in accordance with the pilot program. The aim of the program was to explore the ability to teach the savoring strategies, examining also the relation between savoring and other aspects of psychological well-being as well as indicators of psychological difficulties. The results of this research have shown that educating people on the proper use of savoring strategies has significant benefits to their mental health. Overall the results provide evidence of the benefits of savoring, but also indicate that savoring strategies can be taught and can be used as a tool for promoting and enhancing the mental health of the individual.

Το απολαμβάνειν αποτελεί μία σχετικά πρόσφατη έννοια της θετικής ψυχολογίας αν και η ύπαρξη του μπορεί να αναχθεί στους αρχαίους χρόνους. Μπορεί να οριστεί ως μια μορφή συναισθηματικής ρύθμισης που στόχο έχει την αύξηση της έντασης και την επιμήκυνση της διάρκειας ενός θετικού βιώματος (Bryant, 1989· Bryant, Chadwick, & Kluwe, 2011). Περιλαμβάνει μια ποικιλία από στρατηγικές στις οποίες συγκεκριμένες σκέψεις και συμπεριφορές αξιοποιούνται με σκοπό την διατήρηση ή ενίσχυση των θετικών συναισθημάτων (Bryant, 1989, 2003· Bryant & Veroff, 2007). Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η δημιουργία ενός προγράμματος εκπαίδευσης στις στρατηγικές του απολαμβάνειν και η εφαρμογή του σε ομαδικό πλαίσιο. Για την επίτευξη αυτού του σκοπού πραγματοποιήθηκαν τρείς έρευνες. Η πρώτη έρευνα αφορά στον έλεγχο των ψυχομετρικών ιδιοτήτων του ψυχομετρικού εργαλείου Ways of Savoring Checklist σε ελληνικό πληθυσμό. Σκοπός της έρευνας ήταν η δημιουργία ενός έγκυρου και αξιόπιστου ψυχομετρικού εργαλείου. Τα αποτελέσματα έδειξαν ικανοποιητικές ψυχομετρικές ιδιότητες του εργαλείου στον ελληνικό πληθυσμό. Η δεύτερη έρευνα αφορά στην δημιουργία ενός πιλοτικού προγράμματος εκπαίδευσης ατόμων στο απολαμβάνειν. Σκοπός του προγράμματος ήταν η διερεύνηση της δυνατότητας διδασκαλίας του απολαμβάνειν, εξετάζοντας παράλληλα και τη σχέση ανάμεσα στο απολαμβάνειν και σε άλλες πτυχές της ψυχολογικής ευημερίας, όπως και δείκτες ψυχολογικών δυσκολιών. Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας έδειξαν ότι τα άτομα που συμμετέχουν σε ένα τέτοιοι πρόγραμμα μπορούν να εκπαιδευτούν ως προς τις στρατηγικές του απολαμβάνειν και η εκπαίδευση αυτή έχει σημαντικά οφέλη στην ψυχική τους υγεία. Η τρίτη έρευνα αφορά στην δημιουργία ενός πιλοτικού προγράμματος εκπαίδευσης ατόμων στο απολαμβάνειν, με βάση τα αποτελέσματα της πιλοτικής έρευνας και αφού έχουν γίνει οι αναγκαίες τροποποιήσεις. Σκοπός του προγράμματος ήταν η διερεύνηση της δυνατότητας διδασκαλίας των στρατηγικών του απολαμβάνειν, εξετάζοντας παράλληλα και τη σχέση ανάμεσα στο απολαμβάνειν και σε άλλες πτυχές της ψυχολογικής ευημερίας, όπως και δείκτες ψυχολογικών δυσκολιών. Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας έδειξαν ότι τα άτομα που συμμετέχουν σε ένα τέτοιοι πρόγραμμα μπορούν να εκπαιδευτούν ως προς τις στρατηγικές του απολαμβάνειν και η εκπαίδευση αυτή έχει σημαντικά οφέλη στην ψυχική τους υγεία. Στο σύνολο τους τα αποτελέσματα των διεξαχθέντων ερευνών μας παρέχουν σαφείς ενδείξεις ότι οι στρατηγικές του απολαμβάνειν μπορούν να διδαχθούν και πως η αξιοποίηση τους προάγει και ενισχύει την ψυχική υγεία του ατόμου.