Η σχέση μεταξύ δημοσιονομικής και εξωτερικής ισορροπίας στις χώρες της ευρωζώνης, σύγκλιση ή απόκλιση: μια ποσοτική και θεωρητική ανάλυση

Abstract

This doctoral thesis is divided into five chapters, which are connecting to each other as they combine a common case of study in eurozone. The first chapter describes a theoretical approach of Europe and Eurozone, as well as a graphical representation of the main macroeconomic variables. The commentary on the findings and their evaluation will be divided into three different groups (Core - Periphery - New Entrants), the global financial crisis of 2008 found the Eurozone unprepared and weak to cope with the imbalances. This fact has been described within three research papers which study the following issues: (a) the impact of the crisis on the business cycles of the countries associated with it,(b) the validity of the Okun Law in eurozone countries with a Structural Panel- VAR and shocks decomposition based on impulse response function, and(c) the effects of the quantitative easing program in the economies of the eurozone countries.The common factor of the three papers, is the study of the convergence or divergence between the countries of the Periphery with the Core ones. Adjustment programs, which are implemented mainly in the countries of the South Europe, may have "rebuilt" the budgets of the countries, but at the same time created citizens' concerns about the benefits of the country's integration into the single currency. Countries with different levels of competitiveness and productivity struggle to coexist in a monetary union and inequalities grow in times of crisis. The studies may be autonomous under the same umbrella of countries categorization as well as the effects of the crisis, and the relevant appearance of appropriate uniformity. Empirical findings are particularly useful both at the scientific level as well as the economic policy making of the Eurozone countries. The last chapter summarizes the preceding, introduces proposals for deepening European integration and enhancing the future of the Eurozone.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή χωρίζεται σε πέντε ανεξάρτητα κεφάλαια, τα οποία όμως συνδυάζονται μεταξύ τους, αφού έχουν κοινή περίπτωση μελέτης την ευρωζώνη και τις ανισορροπίες στο εσωτερικό της. Στο πρώτο κεφάλαιο, παρουσιάζουμε μια θεωρητική προσέγγιση της Ευρώπης και της ευρωζώνης, καθώς και γραφική απεικόνιση των κυριότερων μακροοικονομικών μεταβλητών. Ο σχολιασμός των ευρημάτων και η αξιολόγησή τους, θα γίνει χωρίζοντας σε τρεις διαφορετικές ομάδες (Κέντρο - Περιφέρεια - Νεοεισερχόμενες). Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 βρήκε την ευρωζώνη απροετοίμαστη και αδύναμη να ανταπεξέλθει στις διαταραχές που εμφανίστηκαν. Στη συνέχεια, παρουσιάζουμε τρεις ερευνητικές εργασίες, στις οποίες εξετάζουμε κατά σειρά, α) την επίδραση της κρίσης στους οικονομικούς κύκλους των χωρών, β) κατά πόσο ισχύει ο Νόμος του Okun στις χώρες του ενιαίου νομίσματος σήμερα, με την εφαρμογή μια διαφορετικής μεθοδολογίας αλλά και το ρόλο των μεταρρυθμίσεων στην εξομάλυνση των διαταραχών, και γ) την επίδραση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης στις οικονομίες των χωρών. Ο κοινός παράγοντας των τριών δοκιμίων είναι η διερεύνηση της πορείας σύγκλισης ή απόκλισης των χωρών του Νότου με τις Κεντρικές χώρες της ευρωζώνης. Τα προγράμματα προσαρμογής που εφαρμόστηκαν κυρίως στις χώρες του Νότου, μπορεί να «νοικοκύρεψαν» τα δημοσιονομικά των χωρών, ταυτόχρονα όμως δημιούργησαν επιφυλάξεις στους πολίτες για τα οφέλη από την ένταξή της χώρας στο ενιαίο νόμισμα. Χώρες με διαφορετικά επίπεδα ανταγωνιστικότητα και παραγωγικότητας είναι πολύ δύσκολο να συνυπάρξουν σε μια νομισματική ένωση και οι ανισότητες θα διογκώνονται σε περιόδους κρίσεων. Οι μελέτες μπορεί να είναι αυτόνομες αλλά έχουν ως κοινά την κατηγοριοποίηση των χωρών καθώς και τις επιδράσεις της κρίσης, με αποτέλεσμα να παράγεται η κατάλληλη ομοιομορφία. Τα εμπειρικά ευρήματα είναι ιδιαίτερα χρήσιμα τόσο σε επιστημονικό επίπεδο όσο και για τη χάραξη οικονομικής πολιτικής των κρατών μελών της Ευρωζώνης. Τέλος, στο πέμπτο κεφάλαιο γίνεται η συγκεφαλαίωση καθώς και οι προτάσεις για την εμβάθυνση της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και για το μέλλον της ευρωζώνης.