Τραπεζικά stress tests, χρηματοπιστωτική σταθερότητα και συστημικός κίνδυνος

Abstract

The current financial crisis, which has quickly spread due to the strong interconnections of financial systems, has highlighted the need of development policies and strategies that could shield the financial stability, reduce the systemic risk and ensure the smooth function of the financial systems. The research topics of this dissertation have been set in parallel with the outbreak of the debt crisis in Europe. The thesis has embedded - from the research point of view - the top issues that have been emerged in the financial markets, shaping a coherent framework with contemporary scientific topics: stress testing, "too big to fail "(TBTF) financial institutions, systemic risk, Troika, financial stability.The doctoral dissertation includes essays on banking financial and financial stability. The first essay entitled "Methodology of stress tests” and describes a theoretical approach that focuses on the description of the conceptual framework and multilevel development of stress test stages. The second essay is entitled "Development and implementation of a stress test program in the Greek banking system". The empirical study focuses on the development and the implementation of a macroeconomic stress test for the Greek banking system. In particular, an econometric model developed with aim to evaluate the credit risk in the Greek banking system, taking into account the impact of the macroeconomic conditions. The title of the third essay is "The impact of stress test results on international financial markets" and examines the impact of the stress test results on the international financial markets. The purpose of this essay is to investigate to what extent the European stress tests provide information on financial markets and how financial markets react to the overall stress test methodology, with emphasis on the announcement of the results. The interesting issue of "too big to fail" financial institutions is analysed in the fourth essay titled "Financial stability, earnings volatility and bank size". The essay examines the relationship between the size of UK banking institutions and their volatility in profitability and includes, in addition, a comparative analysis of the results between commercial and investment banks. Finally, the fifth essay titled "Assessment of the impact of the financial assistance programs of the Troika on the systemic risk of the financial systems" includes an extensive conceptual framework for systemic risk and an overview of financial support programs (for Greece, Ireland, Portugal, Spain and Cyprus). The empirical part of this study assesses the impact of the implementation of the financial assistance and economic adjustment programs on the systemic risk of the financial systems of the countries, which have been involved into the financial support mechanism of Troika.

Η πρόσφατη χρηματοπιστωτική κρίση που μεταδόθηκε γρήγορα λόγω της έντονης διασύνδεσης των χρηματοπιστωτικών συστημάτων και έλαβε παγκόσμια χαρακτηριστικά, ανέδειξε την αναγκαιότητα για τη διαμόρφωση πολιτικών και στρατηγικών που θα θωρακίζουν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, θα μειώνουν τον συστημικό κίνδυνο και θα διασφαλίζουν την ομαλή λειτουργία των χρηματοπιστωτικών συστημάτων. Η παρούσα διδακτορική διατριβή άρχισε να διαμορφώνεται παράλληλα με το ξέσπασμα της κρίσης χρέους στην Ευρώπη και έχει ενσωματώσει –από ερευνητική σκοπιά- τα κορυφαία ζητήματα που αναδείχτηκαν στις χρηματοοικονομικές αγορές, διαμορφώνοντας έναν άξονα συνοχής με επίκαιρη επιστημονική θεματολογία: stress testing, “too big to fail” (TBTF) χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, συστημικός κίνδυνος, Τρόικα, χρηματοπιστωτική σταθερότητα.Η διδακτορική διατριβή περιλαμβάνει δοκίμια τραπεζικής χρηματοοικονομικής και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Η πρώτη εργασία τιτλοφορείται «Μεθοδολογία ασκήσεων προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress testing)» και περιλαμβάνει μια θεωρητική προσέγγιση που εστιάζει στην περιγραφή του σχετικού εννοιολογικού πλαισίου και της πολυεπίπεδης ανάπτυξης των σταδίων του stress test. Η δεύτερη εργασία έχει τίτλο «Ανάπτυξη και εφαρμογή ενός προγράμματος προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress test) στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα». Η εμπειρική μελέτη του κεφαλαίου περιέχει την ανάπτυξη και εφαρμογή ενός μακροοικονομικού stress test για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Ειδικότερα, αναπτύχθηκε ένα οικονομετρικό μοντέλο το οποίο εκτιμά τον πιστωτικό κίνδυνο στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις των μακροοικονομικών συνθηκών. Ο τίτλος του τρίτου δοκιμίου είναι «Η επίδραση των αποτελεσμάτων των stress tests στις διεθνείς χρηματοοικονομικές αγορές» και εξετάζει την επίδραση των αποτελεσμάτων των stress tests στις διεθνείς χρηματοοικονομικές αγορές. Ο σκοπός του κεφαλαίου είναι να ερευνήσει σε ποιο βαθμό τα ευρωπαϊκά stress tests παρέχουν πληροφορίες στις χρηματοοικονομικές αγορές και τον τρόπο με τον οποίο οι χρηματοοικονομικές αγορές αντιδρούν στη συνολική διαδικασία της μεθοδολογίας προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων, με έμφαση στην ανακοίνωση των αποτελεσμάτων. Το ενδιαφέρον ζήτημα των “too big to fail” χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων αναλύεται στο τέταρτο δοκίμιο εργασίας το οποίο έχει τίτλο «Χρηματοπιστωτική σταθερότητα, μεταβλητότητα κερδοφορίας και μέγεθος τραπεζών». Το δοκίμιο εξετάζει τη σχέση του μεγέθους των τραπεζικών ιδρυμάτων του Ηνωμένου Βασιλείου και της μεταβλητότητας της κερδοφορίας τους και περιλαμβάνει, επιπρόσθετα, μια συγκριτική ανάλυση των αποτελεσμάτων ανάμεσα στις εμπορικές και επενδυτικές τράπεζες. Τέλος, το πέμπτο δοκίμιο με τίτλο «Αξιολόγηση της επίδρασης των χρηματοδοτικών προγραμμάτων οικονομικής βοήθειας του μηχανισμού στήριξης “Tρόικα” στο συστημικό κίνδυνο των χρηματοπιστωτικών συστημάτων» περιλαμβάνει ένα εκτενές εννοιολογικό πλαίσιο για το συστημικό κίνδυνο και μια επισκόπηση των χρηματοδοτικών προγραμμάτων στήριξης (για την Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία και Κύπρο). Στο εμπειρικό μέρος του δοκιμίου αξιολογείται η επίδραση της εφαρμογής των προγραμμάτων οικονομικής βοήθειας και οικονομικής προσαρμογής στο συστημικό κίνδυνο των χρηματοπιστωτικών συστημάτων των χωρών που συμμετείχαν στα εν λόγω προγράμματα.