Παιδιά και έφηβοι με εγκεφαλική παράλυση στην Ελλάδα: αξιολόγηση σωματομετρικών χαρακτηριστικών και επιπέδων βιταμίνης D και διερεύνηση τρόπων παρέμβασης για την αποκατάσταση των επιπέδων βιταμίνης D

Abstract

Cerebral palsy is the most common cause of motor disability in childhood. Motor dysfunction caused by CP is often accompanied by other disorders that affect the quality of life and functionality. We do not have accurate data for this population in Greece, but, according to international literature, children with Cerebral Palsy grow in a different pace, and therefore their somatometric data differ from that of typical development. Brain damage, as well as various dietary factors (such as inadequate dietary intake), may contribute to growth delay in this population. Among the necessary elements whose uptake is disrupted, lack of vitamin D, a vitamin-hormone important for the development of the skeleton and for whole body function, may affect growth.The purpose of our research was to investigate whether children with CP in Greece present a significant growth delay and if this delay is affected by specific factors. According to international literature, vitamin D is among these factors.Height and body weight of 75 children and adolescents with CP were measured (36 boys and 39 girls), using electronic scales, scales chair, tape measure and anastomometer. The recorded data were evaluated using standard growth charts for greek population and special growth charts for CP children in USA. For the recording of vitamin D levels, 25(OH)D was measured in 64 children and adolescents with CP (30 boys and 34 girls) and, in 45 controls, children and adolescents (Control Group, 25 boys and 20 girls). In addition, two interventions (daily administration with enriched cream or bolus administration of an enriched juice) were performed in order to select the most suitable and safe way of vitamin D intake by children with CP.From the results of the descriptive comparison it appeared that the majority of the recorded values ​​of height and body weight, of both boys and girls with CP, are below the 50th position of the standard growth charts. Severity of motor dysfunction and age appeared to affect the somatometric data, but it is interesting to note that the study population (greek children with CP) had better growth rates than those in the USA.Both groups of the greek population (children with CP and control group) showed vitamin D deficiency. In both groups, sex did not seem to affect the levels, while weight, height and age of children with CP influence values ​​of 25(OH)D. In addition, CP children with the most severe motor dysfunction (use of wheelchair) showed the lowest average levels of 25(OH)D.Bolus administration of enriched juice, that was used to restore vitamin D levels, was well accepted and proved to be effective by significantly increasing the levels of 25(OH)D, while causing a decrease in the levels of Parathormone (PTH), which is expected and desirable.The results of this study will provide data on CP children in our country and will contribute to the holistic approach and exploration of their needs. Growth monitoring and better nutritional polices should be included in practices for quality of life improvement in CP.

Η Εγκεφαλική Παράλυση αποτελεί τη συχνότερη αιτία κινητικής αναπηρίας στην παιδική ηλικία. Το κινητικό έλλειμμα που προκαλεί συχνά συνοδεύεται και από άλλες διαταραχές που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής και τη λειτουργικότητα. Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, τα παιδιά με Εγκεφαλική Παράλυση παρουσιάζουν διαταραχές της σωματικής ανάπτυξης, με συνέπεια τα σωματομετρικά τους στοιχεία να διαφέρουν από εκείνα των συνομήλικων παιδιών τυπικής ανάπτυξης. Διάφοροι διατροφικοί παράγοντες, όπως η ανεπαρκής διαιτητική πρόσληψη, συμβάλλουν στην καθυστέρηση της ανάπτυξης στα παιδιά αυτά. Μεταξύ των απαραίτητων στοιχείων, των οποίων η διαταραχή της πρόσληψης μπορεί να επηρεάζει την ανάπτυξη, είναι η βιταμίνη D, η οποία αποτελεί στην ουσία μια ορμόνη σημαντική για την ανάπτυξη του σκελετού, αλλά και γενικά για την καλή λειτουργία του οργανισμού.Σκοπός της έρευνάς μας ήταν να διερευνήσουμε αν τα παιδιά με Ε.Π. στην Ελλάδα παρουσιάζουν διαταραχές της σωματικής ανάπτυξης και αν αυτή επηρεάζεται από συγκεκριμένους παράγοντες, μεταξύ των οποίων σημαντικό ρόλο φαίνεται από τη διεθνή βιβλιογραφία ότι παίζει η βιταμίνη D. Μετρήθηκε το ύψος και το σωματικό βάρος 75 παιδιών και εφήβων με Ε.Π. (36 αγόρια, και 39 κορίτσια), με τη χρήση ηλεκτρονικού ζυγού, ζυγού-καρέκλας, μεζούρας και αναστημόμετρου. Οι τιμές που καταγράφηκαν αξιολογήθηκαν με τη χρήση διαγραμμάτων τυπικής ανάπτυξης για την Ελλάδα και ειδικών για την Ε.Π. διαγραμμάτων εκατοστιαίας θέσης για παιδιά με Ε.Π. των ΗΠΑ. Για τη καταγραφή των επιπέδων βιταμίνης D, μετρήθηκαν τα επίπεδα 25(ΟΗ)D σε 64 παιδιά και εφήβους με Ε.Π. (30 αγόρια και 34 κορίτσια), και σε 45 μάρτυρες, παιδιά και εφήβους τυπικής ανάπτυξης (Control Group, 25 αγόρια και 20 κορίτσια). Ακόμη, διενεργήθηκαν δυο παρεμβάσεις (καθημερινή χορήγηση με εμπλουτισμένη κρέμα ή bolus χορήγηση με εμπλουτισμένο χυμό), με σκοπό την επιλογή του πιο εύληπτου και ασφαλούς τρόπου πρόσληψης της βιταμίνης D από τα παιδιά με Ε.Π..Από τα αποτελέσματα της περιγραφικής ανάλυσης φάνηκε ότι η πλειοψηφία των καταγραμμένων τιμών ύψους και σωματικού βάρους, τόσο των αγοριών όσο και των κοριτσιών με Ε.Π., βρίσκεται κάτω από την 50ηεκ. θέση τυπικής ανάπτυξης. Ο τρόπος κίνησης (χρήση ή μη αμαξιδίου) καθώς και η ηλικία φάνηκε ότι επηρεάζουν τα σωματομετρικά στοιχεία, αλλά ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι τα παιδιά που εξετάσαμε έχουν καλύτερους δείκτες ανάπτυξης, σε σχέση με τα παιδιά με Ε.Π. στις ΗΠΑ. Όσον αφορά τη βιταμίνη D, και οι δυο ομάδες ελληνικού πληθυσμού (παιδιά με Ε.Π., αλλά και ομάδα ελέγχου) εμφάνισαν ανεπάρκεια. Το φύλο των παιδιών και στις δυο ομάδες φάνηκε να μην επηρεάζει τα επίπεδα, ενώ το βάρος, το ύψος και η ηλικία των παιδιών με Ε.Π. φάνηκε να επηρεάζουν τα επίπεδα της 25(ΟΗ)D. Ακόμη, τα παιδιά με Ε.Π. με τη βαρύτερη κινητική δυσλειτουργία (μετακίνηση με αμαξίδιο) εμφάνισαν τη χαμηλότερη μέση τιμή 25(ΟΗ)D. Η bolus χορήγηση εμπλουτισμένου χυμού με σκοπό την αποκατάσταση των επιπέδων βιταμίνης D, έγινε αποδεκτή και αποδείχτηκε αποτελεσματική, αφού αύξησε σε στατιστικά σημαντικό βαθμό τα επίπεδα της 25(ΟΗ)D, ενώ προκάλεσε μείωση των επιπέδων της Παραθορμόνης, (ορμόνης που εκκρίνεται στις περιπτώσεις έλλειψης βιταμίνης D για να διατηρήσει την ομοιόσταση του ασβεστίου), κάτι το οποίο είναι αναμενόμενο και επιθυμητό. Τα αποτελέσματα της παρούσας διατριβής αναμένουμε να παράσχουν στοιχεία για την κατάσταση των παιδιών με Ε.Π. στη χώρα μας και να συμβάλουν στην ολιστική προσέγγιση και διερεύνηση των αναγκών των παιδιών αυτών. Η συνεργασία μεταξύ γονέων, θεραπευτών και παιδαγωγών για την υιοθέτηση ενός σωστού τρόπου διατροφής εντάσσεται στην προσπάθεια βελτίωσης της ποιότητας ζωής τους.