Επιδημιολογική μελέτη μελανώματος σε ασθενείς άνω των 60 ετών στον Ελληνικό πληθυσμό

Abstract

Introduction – Aim of the studyDuring the last years, melanoma incidence rose considerably, especially in more advanced age groups. The aim of the present prospective registry study was to describe the epidemiological, clinical, pathological and surgical treatment characteristics of melanoma patients in Greece and to compare patients aged above vs. below 60 years old. MethodsData were prospectively collected from 934 patients who were subjected to surgical resection of newly diagnosed melanoma during the years 1987-2014 in the Department of Plastic Surgery, Microsurgery and Burn Center "J. Ioannovich", Athens General State Hospital "G. Gennimatas". The statistical package SPSS 22.0 was used for all analyzes. ResultsIn total, 491 women and 443 men were included in the study. Four age groups were studied: 237 (25.4%) were 15-39 years old, 360 (38.5%) were 40-59 years old, 181 (19.4%) were 60-69 years old και 156 (16.7%) were 70-93 years old. Comparison of the above groups led to the following results: an increasing incidence of primary tumor location at the head and neck area and a decreasing incidence at the trunk were observed in more advanced ages. Superficial spreading melanoma presented more frequently in younger ages, while nodular melanoma was more frequent in patients who were ≥70 years old. Acral melanoma and lentigo maligna melanoma histological subtypes became more common with advancing age. Thick or ulcerated melanomas or melanomas with histological regression were observed more often in patients aged ≥60 years. Additionally, patients above 60 years old presented more often melanomas with a mitotic rate > 6/mm2 and with neurotropism. Multivariate regression analysis showed that primary tumor location at the head and neck area, lentigo maligna melanoma histology, the presence of ulceration or regression, mitotic rate >6/mm2, and spindle and balloon cell subtypes were independently associated with an age of diagnosis ≥ 60 years, while primary tumor location at the trunk was negatively associated with age ≥ 60 years. Regarding surgical treatment, multivariate regression analysis showed that an age of diagnosis above 70 years was independently associated with a lower chance of having sentinel lymph node biopsy or regional lymph node resection, while the incidence of regional lymph node infiltration by melanoma did not differ between age groups. ConclusionsThe study confirmed that patients of advanced age present more commonly melanomas with adverse features. It describes prospective data from a large registry of melanoma patients who were diagnosed in Greece and are representative of the Southern European population, where information is scarce. The results of this study might contribute in intensifying the participation of older people to melanoma screening programs, as well as to the improvement of therapeutic management of older melanoma patients.

Εισαγωγή – Σκοπός μελέτηςΤα τελευταία χρόνια η επίπτωση του μελανώματος αυξάνει και αυτό αφορά κυρίως στις μεγαλύτερες ηλικίες. Η παρούσα προοπτική μελέτη καταγραφής αρχείου ασθενών, έχει ως σκοπό να περιγράψει επιδημιολογικά, κλινικά, παθολογοανατομικά χαρακτηριστικά, καθώς και τη χειρουργική θεραπεία ασθενών με μελάνωμα στην Ελλάδα και να αναδείξει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που διακρίνουν το μελάνωμα στους ασθενείς ηλικίας 60 ετών και άνω, σε σύγκριση με τους νεότερους.ΜέθοδοιΣυγκεντρώθηκαν προοπτικά δεδομένα 934 ασθενών με νεοδιαγνωσθέν μελάνωμα, που υποβλήθηκαν σε χειρουργική εξαίρεση μελανώματος κατά τα έτη 1987-2014 στην Κλινική Πλαστικής Χειρουργικής – Μικροχειρουργικής και κέντρο εγκαυμάτων και αναφοράς μελανώματος του Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών «Γεννηματάς». Όλες αυτές οι αναλύσεις πραγματοποιήθηκαν με το στατιστικό πρόγραμμα SPSS 22.0.ΑποτελέσματαΣυνολικά συμπεριελήφθησαν 491 γυναίκες και 443 άνδρες. Για τη μελέτη των χαρακτηριστικών ανάλογα με την ηλικία, διακρίθηκαν τέσσερις ηλικιακές ομάδες : 237 (25.4%) ασθενείς ήταν 15-39 ετών, 360 (38.5%) ήταν 40-59 ετών, 181 (19.4%) ήταν 60-69 ετών και 156 (16.7%) ήταν 70-93 ετών. Τα αποτελέσματα που προέκυψαν είναι τα εξής: αυξανομένης της ηλικίας διάγνωσης υπήρχε σαφής αύξηση της συχνότητας εντόπισης στην κεφαλή-τράχηλο και μείωση αυτής στον κορμό. Το επιφανειακά επεκτεινόμενο μελάνωμα ήταν συχνότερο στις νεότερες ηλικίες, ενώ το οζώδες ήταν συχνότερο στις ηλικίες ≥70 ετών. Οι ιστολογικοί τύποι του μελανώματος των άκρων και του μελανώματος επί κακοήθους φακίδας εμφάνισαν σαφή αύξηση με την ηλικία. Τα παχιά μελανώματα, τα εξελκωμένα και εκείνα με ιστολογική υποστροφή ήταν συχνότερα στους ασθενείς άνω των 60 ετών. Επίσης οι ασθενείς άνω των 60 ετών είχαν συχνότερα μελανώματα με μιτωτικό δείκτη > 6/mm2 και με νευροτροπισμό. Σύμφωνα με την πολυπαραγοντική ανάλυση, οι παράγοντες που συσχετίζονταν ανεξάρτητα με την ηλικία ≥ 60 ετών, ήταν η εντόπιση της πρωτοπαθούς εστίας στην κεφαλή και τράχηλο, το μελάνωμα επί κακοήθους φακίδας, η παρουσία εξέλκωσης και υποστροφής, ο μιτωτικός δείκτης >6/mm2, ο ατρακτοειδής και ο μπαλονοειδής κυτταρικός τύπος, ενώ αρνητικά συσχετίσθηκε η εντόπιση στον κορμό. Σχετικά με τη χειρουργική θεραπεία, η πολυπαραγοντική ανάλυση έδειξε ότι η ηλικία άνω των 70 ετών συσχετίστηκε ανεξάρτητα από άλλους παράγοντες με μικρότερη πιθανότητα υποβολής σε βιοψία λεμφαδένα φρουρού και σε περιοχικό λεμφαδενικό καθαρισμό, ενώ δεν συσχετίστηκε με διαφορετική συχνότητα διηθημένων λεμφαδένων.ΣυμπεράσματαΗ μελέτη επιβεβαιώνει ότι οι ηλικιωμένοι ασθενείς εμφανίζουν συχνότερα μελανώματα με δυσμενή χαρακτηριστικά. Περιγράφει προοπτικά δεδομένα από μεγάλη σειρά ασθενών, που διαγνώσθηκαν στην Ελλάδα και στην πλειοψηφία τους προέρχονται από τη Νότια Ευρώπη, όπου γενικά τα δεδομένα είναι λίγα. Θεωρούμε ότι θα βοηθήσει στην εντατικοποίηση της συμμετοχής των ηλικιωμένων σε προγράμματα πρώιμης διάγνωσης, καθώς και στη βελτίωση της θεραπευτικής προσέγγισης του ηλικιωμένου ασθενούς με μελάνωμα.