Η επίδραση των διαιτητικών συνηθειών του φύλου της προσωπικότητας και της αυτοεκτίμησης στην εικόνα του σώματος ασκούμενων σε αερόβιες δραστηριότητες

Abstract

The body image is defined as the inner depiction of a person's physical appearance. Both for men and for women the negative perception of the body has harmful effects on their physical, psychological and economical condition. More specifically, negative body image is related to emotional distress, smoking, dramatic measures to alter appearance, for example, steroid use, social anxiety, impaired sexual functioning, depression and eating disorders. The purpose of this dissertation is to study the effect of dietary habits, eating attitudes, gender, personality characteristics, self-esteem and exercise on the body image of adult trainees exercising aerobic activities. A Sample of 1974 adults (906 men, 888 women) aged between 18 and 59 years (M =33.4, SD=9.89), concluded in this study. The sample were divided in five groups according to the cardio activity they exercised: 1.cycling, 2.running, 3. Indoors exercise 4.swimming, 5.control group. All the participants completed the Multidimensional Body-self Relations Questionnaire (Cash, 2000), the Food Frequency Questionnaire (Panagiotakos et al., 2006), the Eating Attitudes Test (Garner & Garfinkel, 1982), the Neurotism Extraversion Openness– Personality Inventory – Revised (Tsaousis,2000), the Rosenberg Self-Esteem Scale (Rosenberg, 1965) and a questionnaire of demographic characteristics which was created for the needs of the present study. It has been found from the results that the main foreseeing factors for the body image for both genders were the eating attitudes, self-esteem, body mass index, dietary habits and personality traits, neuroticism, openness to Experience and agreeableness. Furthermore, the existence of differences of dietary habits and eating attitudes, of self-esteem, of their personality factors, as well as the variables of the multidimensional body-self relation questionnaire was shown both between the men and women trainees and the trainees of the four teams of aerobic activities. Finally, it was found that the trainees, compared to the non trainees, had a more positive body image. In conclusion, it is pointed out that the coexamination of the factors that have an effect on the body image of the trainees, may enrich our knowledge on the deeper understanding of the relation between the participation in exercise and the body image. Taking into consideration the positive body image that all the trainees of both genders have shown, it seems that exercise acts positively on the body image, regardless of the activity that will be chosen.

Η εικόνα του σώματος ορίζεται ως η εσωτερική αναπαράσταση της εξωτερικής εμφάνισης ενός ατόμου. Τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες η αρνητική εικόνα του σώματος έχει επιζήμιες συνέπειες για τη σωματική, ψυχολογική και οικονομική τους κατάσταση. Η αρνητική εικόνα του σώματος σχετίζεται με συναισθηματική δυσφορία, το κάπνισμα, ακραίες ενέργειες για την αλλαγή της εμφάνισης, χρήση αναβολικών ουσιών, κοινωνικό άγχος, μειωμένη σεξουαλική λειτουργία, κατάθλιψη και διατροφικές διαταραχές. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η διερεύνηση του ρόλου των διαιτητικών συνηθειών, των διατροφικών στάσεων, του φύλου, της προσωπικότητας και της αυτοεκτίμησης, στην εικόνα του σώματος ενηλίκων ασκούμενων σε αερόβιες δραστηριότητες. Στη μελέτη συμμετείχαν 1794 άτομα (906 άντρες και 888 γυναίκες), ηλικίας από 18 έως 59 ετών (Μ.Ο. ηλικίας = 33.64, Τ.Α = 9.89), τα οποία χωρίστηκαν σε ομάδες με βάση την αερόβια δραστηριότητα που συμμετείχαν (ποδηλασία, δρόμοι αντοχής, άσκηση σε κλειστούς χώρους, κολύμβηση και μη ασκούμενοι). Τα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν για τον επιδιωκόμενο σκοπό ήταν το πολυδιάστατο ερωτηματολόγιο της σχέσης σώματος - εαυτού (Cash, 2000), ο δείκτης συμμόρφωσης στη μεσογειακή διατροφή (Panagiotakos, Pitsavos & Stefanadis, 2006), το ερωτηματολόγιο διατροφικών στάσεων (Garner & Garfinkel, 1982), η δοκιμασία χαρακτηριστικών της προσωπικότητας (Τσαούσης, 2000), η κλίμακα αυτοεκτίμησης του Rosenberg (Rosenberg, 1965) και ένα ερωτηματολόγιο δημογραφικών χαρακτηριστικών που κατασκευάστηκε για τις ανάγκες της μελέτης. Από τα αποτελέσματα διαπιστώθηκε ότι οι κυριότεροι προβλεπτικοί παράγοντες για την εικόνα του σώματος και για τα δύο φύλα ήταν οι διατροφικές στάσεις, ο δείκτης μάζας σώματος, η αυτοεκτίμηση, οι διατροφικές συνήθειες και τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, νευρωτισμός, ευρύτητα και προσήνεια Επιπλέον, καταδείχτηκε η ύπαρξη διαφορών των διατροφικών συνηθειών και στάσεων, της αυτοεκτίμησής, των παραγόντων της προσωπικότητάς τους, καθώς και των μεταβλητών του πολυδιάστατου ερωτηματολογίου της σχέσης σώματος – εαυτού, τόσο μεταξύ των ασκούμενων ανδρών και γυναικών, όσο και μεταξύ των ασκούμενων στις τέσσερις ομάδες της αερόβιας άσκησης. Τέλος, βρέθηκε ότι οι ασκούμενοι, συγκριτικά με τους μη ασκούμενους είχαν θετικότερη εικόνα του σώματος. Συμπερασματικά επισημαίνεται ότι η συνεξέταση των παραγόντων που επιδρούν στην εικόνα του σώματος των ασκούμενων, δύναται να εμπλουτίσει τις γνώσεις μας για τη βαθύτερη κατανόηση της σχέσης της συμμετοχής στην άσκηση και της εικόνας του σώματος. Λαμβάνοντας υπόψη τη θετική εικόνα του σώματος που παρουσίασε το σύνολο των ασκούμενων και των δύο φύλων φαίνεται ότι η άσκηση δρα θετικά στην εικόνα του σώματος, ασχέτως της δραστηριότητας που θα επιλεχθεί.