Η επίπτωση του κοινωνικού κεφαλαίου στην αποτελεσματικότητα της περιβαλλοντικής πολιτικής και η διερεύνηση της ελληνικής περίπτωσης

Abstract

The role of social factors during the application of environmental policies has been underlined by several researchers. The present dissertation aims to investigate the influence of social capital, as a multidimensional concept, during different stages of environmental policy. In particular, a theoretical framework is created analyzing three main issues. Firstly, the influence of social capital components on environmental behaviour. Secondly, the differences regarding social capital requirements between environmental policy instruments. Finally, the role of social capital on the perceptions of individuals on the non economic costs and benefits deriving from the application of an environmental policy. The above theoretical assumptions are examined and verified through an empirical research (quantitative and qualitative social research) investigating the connections between social capital and different policies for household solid waste management. Through the results of the study the importance of social capital as an explanatory factor is indicated. Finally, the need for further research is underlined aiming on means of enforcing social capital through instruments of environmental policy along with the creation of social capital impact assessment techniques.

Η αποτυχία μέτρων περιβαλλοντικής πολιτικής μπορεί να αποδοθεί στην παράβλεψη, κατά τη διαδικασία σχεδιασμού, των περιστάσεων και των ιδιομορφιών τη κοινωνίας στην οποία εφαρμόστηκαν. Η παρούσα διδακτορική διατριβή θέτει ως στόχο της να μετασχηματίσει την απόφανση αυτού του είδους σε επιστημονικό ισχυρισμό και να το διερευνήσει ως υπόθεση εργασίας. Ειδικότερα η διατριβή εισάγει τη θεωρία του κοινωνικού κεφαλαίου σε ένα θεωρητικό υπόδειγμα ολοκληρωμένης ανάλυσης περιβαλλοντικής πολιτικής. Μέσα από τη δημιουργία του θεωρητικού υποδείγματος η διατριβή στοχεύει να εμβαθύνει στις αλληλεπιδράσεις που υπάρχουν μεταξύ δομικών και γνωστικών στοιχείων του κοινωνικού συστήματος και του επιπέδου αποτελεσματικότητας της αειφορικής διαχείρισης των φυσικών πόρων εστιάζοντας σε 3 βασικά ζητήματα. Αρχικά, στον τρόπο με τον οποίο το κοινωνικό κεφάλαιο επηρεάζει την περιβαλλοντική συμπεριφορά. Δεύτερον, στις διαφορετικές απαιτήσεις κοινωνικού κεφαλαίου που εμφανίζονται σε επιμέρους κατηγορίες εργαλείων περιβαλλοντικής πολιτικής και τρίτον, στη χρησιμοποίηση του κοινωνικού κεφαλαίου ως επεξηγηματική μεταβλητή για τι υποκειμενικά αντιλαμβανόμενες θετικές και αρνητικές επιπτώσεις από την εφαρμογή συγκεκριμένων πλαισίων περιβαλλοντικής πολιτικής. Τα θεωρητικά αυτά συμπεράσματα εξετάζονται και επαληθεύονται μέσα από την πραγματοποίηση κοινωνικής έρευνας (ποσοτικής και ποιοτικής) η οποία εξετάζει εναλλακτικές πολιτικές διαχείρισης στερεών αποβλήτων από τα νοικοκυριά στην περιοχή της Μυτιλήνης και την επίπτωση του κοινωνικού κεφαλαίου στην αποτελεσματικότητά τους.