Επαγγελματική κινητικότητα: παράγοντες επίδρασης και διαστάσεις διαμόρφωσης του φαινομένου στην Ελλάδα

Abstract

The subject of this doctoral thesis is the occupational mobility in a small-scale research. The purpose of this thesis is to depict the phenomenon of occupational mobility as a whole, through the recording of all the occupational transitions occurring in individuals’ career. For this purpose specific demographic and work-related factors were examined that impact on the formation of this particular phenomenon. Also attitudes, behaviors and career skills that define the notion of career nowadays were examined. The thesis is divided in two parts. The former examines issues of conceptual and institutional frame of the occupational mobility. Contemporary career theories and models are presented. The theoretical approaches that are emphasized are of great importance, coming from the scientific field of sociology, highlighting the role of the social variables in this specific issue. Finally, the first part of the thesis presents the main empirical results that have emerged from research in this field. In the second part of the thesis, occupational mobility is examined through the implementation of the Factorial Correspondence Analysis in order to detect the dimensions which describe the phenomenon as a whole. Finally, the demographic and work-related factors are detected and the dimensions which emerged by the model, that have an impact on occupational mobility. This under investigation phenomenon is affected statistical significantly by two of the occupational mobility dimensions, as well as several of the demographic and work-related factors, such as the educational level and tenure of the participants.

Η διατριβή αυτή έχει ως αντικείμενο μελέτης και έρευνας την επαγγελματική κινητικότητα. Σκοπός της διατριβής είναι η αποτύπωση των χαρακτηριστικών και παραμέτρων της επαγγελματικής κινητικότητας μέσα από την καταγραφή του συνόλου των επαγγελματικών αλλαγών, που πραγματοποιούν άτομα κινητικά σε επίπεδο σταδιοδρομίας. Για τον σκοπό αυτό εξετάζονται συγκεκριμένοι δημογραφικοί και εργασιακοί παράγοντες, που επιδρούν στη διαμόρφωση του εν λόγω φαινομένου. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη διερεύνηση στάσεων, συμπεριφορών και δεξιοτήτων σταδιοδρομίας ατόμων, που έχουν πραγματοποιήσει επαγγελματικές αλλαγές κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής τους πορείας, σε σχέση με την επαγγελματική κινητικότητα. Η διατριβή χωρίζεται σε δύο μέρη. Το πρώτο μέρος εξετάζει ζητήματα εννοιολογικού περιεχομένου και θεσμικού πλαισίου της επαγγελματικής κινητικότητας. Παρουσιάζονται σύγχρονες θεωρίες και μοντέλα σταδιοδρομίας, ενώ δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη σύνδεσή τους με θεωρητικές προσεγγίσεις, που προέρχονται από το επιστημονικό πεδίο της κοινωνιολογίας, αναδεικνύοντας το ρόλο των κοινωνικών παραμέτρων στην επαγγελματική κινητικότητα. Τέλος, στο πρώτο μέρος της διατριβής αποτυπώνονται τα σημαντικότερα εμπειρικά αποτελέσματα, που έχουν προκύψει από έρευνες στο συγκεκριμένο πεδίο. Στο δεύτερο μέρος της διατριβής διερευνάται η επαγγελματική κινητικότητα, μέσα από την εφαρμογή της Παραγοντικής Ανάλυσης Αντιστοιχιών, με σκοπό την ανάδειξη εκείνων των διαστάσεων που περιγράφουν σχεδόν καθολικά το υπό μελέτη φαινόμενο. Επίσης, κατασκευάζεται ένα μοντέλο δομικών εξισώσεων, μέσα από τη διερεύνηση της επίδρασης των διαστάσεων της επαγγελματικής κινητικότητας μεταξύ τους, καταδεικνύοντας την ύπαρξη ενός δομικού μοντέλου. Τέλος, εντοπίζονται εκείνοι οι δημογραφικοί και εργασιακοί παράγοντες καθώς και οι διαστάσεις που αναδείχθηκαν από το μοντέλο, που φαίνεται να επηρεάζουν την επαγγελματική κινητικότητα. Δύο από τις διαστάσεις της επαγγελματικής κινητικότητας και αρκετοί από τους δημογραφικούς και εργασιακούς παράγοντες, όπως το εκπαιδευτικό επίπεδο και τα έτη προϋπηρεσίας των ερωτώμενων, δείχνουν να επηρεάζουν σε στατιστικά σημαντικό βαθμό το υπό μελέτη φαινόμενο.