Essays on fiscal policy

Abstract

This thesis examines the macroeconomic effects of Fiscal and Monetary Policy through the lens of Dynamic Stochastic General Equilibrium Models (DSGE) giving emphasis on the issue of the size of government consumption spending multipliers. The goal of any DSGE model is to explain the business cycle properties, the effects of fiscal and monetary policy and more generally perform forecasting and policy analysis of any economy. The starting point before building any DSGE model for a particular economy is to analyze the data (time series) of that economy. Therefore, in Chapter 1 I choose the Greek economy as a case study and by using real annual data for the period 1970-2007 I perform a business cycle analysis of the economy by presenting and comparing the statistical properties (first and second moment properties) of Greek business cycles with that of other developed economies or groups of developed economies mainly members of the Euro area. In addition, I examine the fiscal policy stance in Greece in the last decades. While the cyclical fluctuations of Gross Domestic Product (GDP) affect the fluctuations of many fiscal variables I focus my analysis on government consumption spending and on tax revenue. In Chapter 2, I examine the effects of fiscal and monetary policy and the size of government consumption spending multipliers in closed economy New Keynesian (NK) DSGE models by parameterizing and solving numerically a series of NK models starting from a benchmark simple model and gradually adding to it new characteristics. I show that even models of the same class of DSGE models, i.e., closed economy NK, can deliver different values of government consumption spending multipliers, depending on underlying model features, assumptions and parameter values, such as the type of the utility function reflecting households preferences over consumption and leisure, the degree of price rigidities, monetary policy reaction functions, the size of investment adjustment costs, distortionary vs lump sum taxation, proportion of Rule ofThumb (non-Ricardian) households, and non-competitive labor markets (wage rigidities).The closed economy NK models presented in Chapter 2 produce present value government consumption spending multipliers ranging from -0.01 to 2.05, on impact of a positive government consumption spending shock, depending on the underlying model specific features. These magnitudes are in accordance with the relevant literature, e.g., Baunsgaard and others (2012), Spilimbergo, Symansky, and Schindler (2009). For example, Baunsgaard and others (2012) review a total of 37 studies including both model based (DSGE) and vector autoregressive (VAR) approaches. For those studies government spending multipliers range between 0 and 2.1, with a mean of 0.8 during the first year after fiscal measures are taken.The numerical results of Chapter 2 support the argument that it is difficult to forecast with a reasonable accuracy the size of the fiscal multipliers in real economies since even in the simplest setup of standard theoretical models the results can be quite sensitive to different assumptions and model characteristics. As noted in the IMF’s World Economic Outlook of October 2012 (Box 1.1, page 41), “The main finding, based on data for 28 economies, is that the multipliers used in generating growth forecasts have been systematically too low since the start of the Great Recession, by 0.4 to 1.2, depending on the forecast source and the specifics of the estimation approach. Informal evidence suggests that the multipliers implicitly used to generate these forecasts are about 0.5. So, actual multipliers may be higher, in the range of 0.9 to 1.7”. In Chapter 3 I first present a “plain-vanilla” Small Open Economy Real Business Cycle DSGE (SOE-RBC-DSGE) model with everything being completely standard and then I add to it a simple feedback (Taylor-type) fiscal policy rule that can adequately reflect the macroeconomic effects caused by the transition from strongly procyclical to strongly countercyclical fiscal policies. The model is solved numerically by parameterizing it to Greece using annual data for the period 1970-2007. This model, although very simple in construction, can replicate, with an acceptable success, the empirical business cycle properties of key Greek macroeconomic variables presented in Chapter 1 for the studied period, when I adopt the empirically verified assumption of Chapter 1 that government consumption spending is acyclical. Subsequently, by adding more features to the feedback fiscal policy rule, I proceed with an impulse response function analysis of the effects of a Total Factor Productivity (TFP) shock on the key macroeconomic variables of the model economy when I assume various degrees of cyclicality of fiscal policy. I also use the enriched feedback fiscal policy rule to compute the size of the government consumption spending multipliers, at various degrees of cyclicality of fiscal policy, first when only a positive government consumption spending shock affects the model economy and then when both a positive TFP and a positive government consumption spending shock affect simultaneously the model economy. In Chapter 4 I construct a medium-scale SOE-NK-DSGE model similar to those used by many central banks and policy-making international institutions, such as, the ECB, the IMF, or the OECD, for policy experiments. In this model, I examine the effects of fiscal and monetary policy and the magnitude of government consumption spending multipliers at various degrees of cyclicality of fiscal policy, from strongly countercyclical to strongly procyclical. I also examine the effects of other transitory shocks, from consumption preference, monetary policy (MP), TFP, investment specific technology and commodity shocks to risk free foreign interest rate, and foreign demand shocks affecting the economy in normal times. The model is solved numerically by parameterizing it to Colombia, which is an Emerging Market Economy (EME) with an independent monetary policy and a flexible exchange regime, using quarterly data for the period 1994q1-2015q4. Compared to the closed economy NK-DSGE models presented inChapter 2, the size of the government consumption spending multipliers now will also heavily depend on the model economy’s flexible exchange rate regime, and the degree of trade openness. The model produces government consumption spending multipliers ranging from 0.15 on impact to 0.12 in the long run which are consistent with the empirical literature findings (e.g., of Ilzetzki (2011) and others) for EMEs. The numerical results of the theoretical model support the relevant results of the empirical literature that in a small open economy with an independent monetary policy and a flexible exchange rate regime the effects on GDP growth from a government consumption spending increase are generally found to be weak in normal times.

Η παρούσα διατριβή εξετάζει τις μακροοικονομικές επιπτώσεις της ασκούμενης δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής υπό το πρίσμα των δυναμικών στοχαστικών υποδειγμάτων γενικής ισορροπίας (DSGE models), δίνοντας έμφαση στο ζήτημα του μεγέθους των πολλαπλασιαστών των δαπανών δημόσιας κατανάλωσης. Ο αντικειμενικός στόχος ενός υποδείγματος DSGE είναι να ερμηνεύσει τις στατιστικές ιδιότητες των οικονομικών-επιχειρηματικών κύκλων, τις επιπτώσεις από την άσκηση της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής και γενικότερα η πραγματοποίηση προβλέψεων και αναλύσεων οικονομικής πολιτικής για μια οποιαδήποτε οικονομία. Το σημείο εκκίνησης πριν την κατασκευή ενός υποδείγματος DSGE για μια συγκεκριμένη οικονομία είναι η ανάλυση των δεδομένων (χρονοσειρών) αυτής της οικονομίας. Για το λόγο αυτό, στο 1ο Κεφάλαιο επιλέγω την ελληνική οικονομία ως μελέτη περίπτωσης και χρησιμοποιώντας ετήσια δεδομένα για την περίοδο 1970-2007 αναλύω τους επιχειρηματικούς-οικονομικούς της κύκλους μέσω της παρουσίασης και της σύγκρισης των στατιστικών τους ιδιοτήτων (στατιστικές ιδιότητες πρώτης και δεύτερης τάξης) με τις αντίστοιχες των επιχειρηματικών-οικονομικών κύκλων άλλων ανεπτυγμένων χωρών ή ομάδων χωρών κυρίως κρατών-μελών της Ευρωζώνης. Επιπρόσθετα, αξιολογώ τα αποτελέσματα της εφαρμοσθείσας δημοσιονομικής πολιτικής στην Ελλάδα των τελευταίων δεκαετιών. Μολονότι οι κυκλικές διακυμάνσεις του ΑΕΠ επηρεάζουν τις διακυμάνσεις πολλών δημοσιονομικών μεταβλητών εστιάζω την ανάλυσή μου στις δαπάνες δημόσιας κατανάλωσης και στα φορολογικά έσοδα. Στο 2ο Κεφάλαιο, εξετάζω τις επιπτώσεις της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής στην οικονομία και το μέγεθος των πολλαπλασιαστών των δαπανών δημόσιας κατανάλωσης χρησιμοποιώντας Νέο-Κεϋνσιανά DSGE υποδείγματα οικονομικών διακυμάνσεων κλειστών οικονομιών, παραμετροποιώντας και επιλύοντας με αριθμητικές μεθόδους αυτά τα υποδείγματα, ξεκινώντας από ένα απλό υπόδειγμα ως υπόδειγμα αναφοράς και προσθέτοντας σταδιακά σε αυτό νέα χαρακτηριστικά. Αναδεικνύω ότι ακόμα και υποδείγματα της ίδιας κατηγορίας DSGE υποδειγμάτων, δηλαδή, Νέο-Κεϋνσιανά DSGE υποδείγματα οικονομικών διακυμάνσεων κλειστών οικονομιών, μπορούν να παράγουν σημαντικά διαφορετικές τιμές πολλαπλασιαστών δαπανών δημόσιας κατανάλωσης, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τις υποθέσεις, και την παραμετροποίηση του κάθε υποδείγματος, όπως ο τύπος της συνάρτησης χρησιμότητας που αντικατοπτρίζει τις προτιμήσεις των νοικοκυριών (μεταξύ ανάπαυσης και κατανάλωσης), ο βαθμός ακαμψίας των τιμών, ο βαθμός αντίδρασης της νομισματικής πολιτικής, το μέγεθος τoυ κόστους προσαρμογής των επενδύσεων, η ύπαρξη στρεβλωτικής φορολόγησης των νοικοκυριών έναντι μη στρεβλωτικής (lump sum) φορολόγησης, η ύπαρξη Μη-Ρικαρδιανών νοικοκυριών και η ύπαρξη μη ανταγωνιστικών αγορών εργασίας (ακαμψία των μισθών). Τα Νέο-Κεϋνσιανά DSGE υποδείγματα οικονομικών διακυμάνσεων κλειστών οικονομιών που παρουσιάζονται στο 2ο Κεφάλαιο παράγουν τιμές πολλαπλασιαστών δαπανών δημόσιας κατανάλωσης που κυμαίνονται από -0,01 έως 2,05, την χρονική περίοδο πραγματοποίησης της αύξησης των δημοσίων δαπανών, ανάλογα με τα ειδικά χαρακτηριστικά του κάθε υποδείγματος. Οι τιμές αυτές συμπίπτουν με τις αντίστοιχες τιμές πολλαπλασιαστών δημοσίων δαπανών που παρουσιάζονται στη σχετική βιβλιογραφία, π.χ. Baunsgaard και άλλοι (2012), Spilimbergo, Symansky και Schindler (2009). Για παράδειγμα, ο Baunsgaard και άλλοι (2012) εξετάζουν συνολικά 37 μελέτες, τόσο υποδειγμάτων DSGE όσο και αυτοπαλίνδρομων διανυσματικών υποδειγμάτων (VAR). Στις μελέτες αυτές, οι πολλαπλασιαστές των δαπανών δημόσιας κατανάλωσης κυμαίνονται μεταξύ 0 και 2,1, με μέσο όρο 0,8 κατά το πρώτο έτος, μετά τη λήψη των δημοσιονομικών μέτρων. Τα αριθμητικά αποτελέσματα του 2ου Κεφαλαίου υποστηρίζουν την άποψη ότι είναι δύσκολο να εκτιμηθεί με ακρίβεια το μέγεθος των πολλαπλασιαστών δημοσίων δαπανών σε πραγματικές οικονομίες, καθώς, ακόμα και μέσω της ανάλυσης απλών θεωρητικών μακροοικονομικών υποδειγμάτων, οι τιμές των πολλαπλασιαστών είναι εξαιρετικά ευαίσθητες στις ιδιαίτερες υποθέσεις και τα ειδικά χαρακτηριστικά του εκάστοτε υποδείγματος. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην έκθεση του ΔΝΤ για την παγκόσμια οικονομία, που δημοσιεύτηκε τον Οκτώβριο του 2012 (Πλαίσιο 1.1, σελ. 41), «Το βασικό εύρημα, βασισμένο σε στοιχεία για 28 οικονομίες είναι ότι από την έναρξη της πρόσφατης μεγάλης ύφεσης οι πολλαπλασιαστές που χρησιμοποιήθηκαν για την πρόβλεψη του ρυθμού ανάπτυξης είχαν συστηματικά πολύ χαμηλές τιμές, από 0,4 έως 1,2, ανάλογα με την πηγή της πρόβλεψης και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της μεθόδου εκτίμησης. Ανεπίσημες εκτιμήσεις υποδηλώνουν ότι οι τιμές των πολλαπλασιαστών που χρησιμοποιήθηκαν για τη δημιουργία αυτών των προβλέψεων είναι περίπου 0,5. Συνεπώς, οι πραγματικοί πολλαπλασιαστές ενδέχεται να είναι μεγαλύτεροι, μεταξύ 0,9 και 1,7». Στο 3o Κεφάλαιο παρουσιάζω ένα τυπικό DSGE υπόδειγμα πραγματικών οικονομικών κύκλων για μια μικρή ανοικτή οικονομία (a Small Open Economy (SOE)-Real business Cycle (RBC)-DSGE model), με συνήθη χαρακτηριστικά (για αυτή την κατηγορία υποδειγμάτων) και στη συνέχεια προσθέτω σε αυτό το υπόδειγμα έναν κανόνα δημοσιονομικής πολιτικής (τύπου Taylor) ο οποίος αντικατοπτρίζει επαρκώς τις μακροοικονομικές επιπτώσεις που προκαλεί η μετάβαση από έντονα προκυκλικές σε έντονα αντικυκλικές δημοσιονομικές πολιτικές. Το υπόδειγμα επιλύεται αριθμητικά με παραμετροποίηση του στην ελληνική οικονομία χρησιμοποιώντας ετήσια δεδομένα για την περίοδο 1970-2007. Το υπόδειγμα αυτό, αν και απλό στην δομή του, μπορεί να αναπαράγει, με αποδεκτό βαθμό επιτυχίας, τις εμπειρικές στατιστικές ιδιότητες των επιχειρηματικών-οικονομικών κύκλων των βασικών μακροοικονομικών μεταβλητών της ελληνικής οικονομίας, όπως αυτές παρουσιάζονται στο 1ο Κεφάλαιο, όταν υιοθετώ το εμπειρικό εύρημα του 1ου Κεφαλαίου, ότι, στην υπό εξέταση περίοδο, οι δαπάνες δημόσιας κατανάλωσης στην Ελλάδα είναι ακυκλικές. Στη συνέχεια, προσθέτοντας περισσότερα χαρακτηριστικά στον κανόνα δημοσιονομικής πολιτικής, πραγματοποιώ ανάλυση των συναρτήσεων αιφνίδιας αντίδρασης (impulse response function analysis) των βασικών μακροοικονομικών μεταβλητών της οικονομίας του υποδείγματος μετά από την πραγματοποίηση μιας τυχαίας, αιφνίδιας, θετικής, εξωγενούς διαταραχής (shock) στην συνολική παραγωγικότητα των συντελεστών παραγωγής (total-factor productivity (TFP)) υποθέτοντας διαφορετικούς βαθμούς κυκλικότητας της δημοσιονομικής πολιτικής. Χρησιμοποιώ επίσης τον σύνθετο κανόνα δημοσιονομικής πολιτικής για τον ποσοτικό προσδιορισμό του μεγέθους των πολλαπλασιαστών των δαπανών της δημόσιας κατανάλωσης, σε διαφορετικούς βαθμούς κυκλικότητας της δημοσιονομικής πολιτικής, αρχικά όταν μόνο μια τυχαία, αιφνίδια, θετική, εξωγενής διαταραχή (shock) στις δαπάνες για δημόσια κατανάλωση επιδρά στην οικονομία και στη συνέχεια όταν μια τυχαία, αιφνίδια, θετική, εξωγενής διαταραχή (shock) στη συνολική παραγωγικότητα των συντελεστών παραγωγής (TFP) σε συνδυασμό με μια τυχαία, αιφνίδια, θετική, εξωγενής διαταραχή (shock) στις δαπάνες για δημόσια κατανάλωση επιδρούν ταυτόχρονα στην οικονομία του υποδείγματος. Στο 4ο Κεφάλαιο κατασκευάζω ένα μεσαίας κλίμακας Νέο-Κεϋνσιανό DSGE υπόδειγμα οικονομικών διακυμάνσεων ανοικτής οικονομίας (SOE-NK-DSGE) παρόμοιο στην κατασκευή του και τα χαρακτηριστικά του με τα υποδείγματα που χρησιμοποιούν πολλές κεντρικές τράπεζες και διεθνείς οργανισμοί χάραξης οικονομικής πολιτικής, όπως η ΕΚΤ, το ΔΝΤ ή ο ΟΟΣΑ, για πειράματα οικονομικής πολιτικής. Στο υπόδειγμα αυτό, εξετάζω τις επιπτώσεις της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής και το μέγεθος των πολλαπλασιαστών των δαπανών της δημόσιας κατανάλωσης σε διαφορετικούς βαθμούς κυκλικότητας της δημοσιονομικής πολιτικής, από έντονα αντικυκλική έως έντονα προκυκλική. Επίσης, αναλύω τις επιδράσεις άλλων τυχαίων, αιφνίδιων, θετικών διαταραχών (shock) στην οικονομία, σε περιόδους ομαλής οικονομικής δραστηριότητας, όπως διαταραχών στις προτιμήσεις κατανάλωσης, στην νομισματική πολιτική, στην συνολική παραγωγικότητα των συντελεστών παραγωγής (Total Factor Productivity), στην τεχνολογία των επενδύσεων, στις πηγές παραγωγής εμπορεύσιμων πρώτων υλών (πετρελαίου), στο επιτόκιο δανεισμού από τις διεθνείς αγορές άνευ κίνδυνου, καθώς και στην εξωτερική ζήτηση για το εξαγόμενο αγαθό της οικονομίας. Το υπόδειγμα επιλύεται με αριθμητικές μεθόδους, με παραμετροποίηση του στην οικονομία της Κολομβίας, η οποία είναι μια αναδυόμενη οικονομία (Emerging Market Economy (EME)) με ανεξάρτητη νομισματική πολιτική και ευέλικτο καθεστώς συναλλαγματικής ισοτιμίας, χρησιμοποιώντας τριμηνιαία δεδομένα για την περίοδο 1994q1-2015q4. Σε σύγκριση με τα Νέο-Κεϋνσιανά DSGE υποδείγματα οικονομικών διακυμάνσεων κλειστών οικονομιών που παρουσιάζονται στο 2o Κεφάλαιο, το μέγεθος των πολλαπλασιαστών των δαπανών της δημόσιας κατανάλωσης εξαρτάται επιπρόσθετα σε μεγάλο βαθμό σε αυτό το υπόδειγμα από το ευέλικτο καθεστώς συναλλαγματικών ισοτιμιών και το βαθμό ανοίγματος της οικονομίας στο διεθνές εμπόριο. Το υπόδειγμα παράγει μεγέθη πολλαπλασιαστών δαπανών δημόσιας κατανάλωσης που κυμαίνονται από 0,15 (την χρονική περίοδο της αύξησης των δαπανών) έως 0,12 μεσομακροπρόθεσμα τα οποία συμβαδίζουν με τα ευρήματα της εμπειρικής βιβλιογραφίας (π.χ. του Ilzetzki (2011) και άλλων) για τις αναδυόμενες οικονομίες (EMEs). Τα αριθμητικά ευρήματα του θεωρητικού αυτού υποδείγματος υποστηρίζουν τα ευρήματα της σχετικής εμπειρικής βιβλιογραφίας ότι σε μια μικρή ανοικτή οικονομία με ανεξάρτητη νομισματική πολιτική και με ευέλικτο καθεστώς συναλλαγματικών ισοτιμιών, η επίδραση στην μεγέθυνση του ΑΕΠ από μια απροσδόκητη αύξηση στις δαπάνες δημόσιας κατανάλωσης γενικά θεωρείται ασθενής σε περιόδους ομαλής οικονομικής δραστηριότητας.