Το πρώτον βιβλίον εκάστου έθνους: από τον "Τετράγλωσσο Θησαυρό (1757)" του Γεωργίου Κωνσταντίνου του εξ Ιωαννίνων στο "Μέγα Λεξικόν της ελληνικής γλώσσης (Greek English Lexicon)" του H.G.Lidell και του R. Scott: η πολιτική παιδεία του νεοελληνικού διαφωτισμού και η ευρωπαϊκή συνέχεια του 19ου αι.

Abstract

The old versions of Greek and Greek-Latin lexicons have their regarding quantification at least. Certainly, the qualitative criteria emerge immediately, and whether it is Kalliergis’ Lexicon, Varinus’, Sofianos’, Konstaninos’ Gazis’, Koumas’, Vyzantios’, or, of course, Liddell-Scott’s Lexicon , the dictionary appears as not just demanding, necessary or relatively indispensable, but also it seems to carry an increased hazard, as it is unquestionably a real movement of ideas. In this way, the Greek language and its universal character are recognised; the mandatory character of Greek language learning is also acknowledged, and so is the necessary ideological equipment for every citizen who wants to truly live the present of his era and face the future boldly and confidently. Thus, Liddell-Scott’s Lexicon integrates within the limits of linguistic freedom (if this freedom is possible to be limited) and it reveals what is considered, but also what actually is, politically correct.In the middle of the 19th century, the Lexicon inaugurates (anew) a dialogue, which for the Greeks was never interrupted, but which for the Europeans was a bet that had to be won: from an immortal (and once universal) language, we had to reach the new universal language, it was necessary to create a communication channel with the ancient Greek language, with the new European linguistic realities. This is another, and very important, proof of trust to the values of political democracy at least.The Lexicon aims at teaching ancient Greek, it teaches the European citizen, not just the British, how to perform a dialogue in simple ancient Greek, which means that a new citizen can realize what the Greek civilization was about, to observe and define etymologies, to conceive the Greek, and even the Latin roots of various scientific terms in general.Liddell – Scott’s Lexicon leads to creative adventures, not only through practice in philosophy, politics or literature; it refers and leads directly to classical education, as we get to know simultaneously the meaning of History and the value of memory. It is a tool, a powerful instrument, so as to acquire Greek education (philosophical, political…) with social content.

Οι παλαιές εκδόσεις των Λεξικών, ελληνικών και ελληνολατινικών έχουν τη σημασία τους υπό την έννοια έστω των ποσοτικών αναφορών. Οπωσδήποτε αναδεικνύονται αμέσως τα ποιοτικά κριτήρια και το Λεξικόν είτε είναι του Καλλιέργη είτε είναι του Βαρίνου, του Σοφιανού, του Κωνσταντίνου, του Γαζή, του Κούμα, του Βυζάντιου και ασφαλώς των Liddell – Scott εμφανίζεται όχι απλώς απαιτητικό, αναγκαίο ή σχετικώς απαραίτητο, αλλά, με αυξημένο βαθμό επικινδυνότητας γιατί αναμφισβήτητα είναι ένα πραγματικό κίνημα ιδεών. Έτσι αναγνωρίζεται η ελληνική γλώσσα, ο οικουμενικός της χαρακτήρας, το υποχρεωτικόν της εκμάθησης της και ο απαραίτητος ιδεολογικός εξοπλισμός κάθε πολίτη που θέλει πραγματικά να ζει το παρόν της εποχής του και να αντιμετωπίζει με θάρρος και βεβαιότητα το μέλλον.Έτσι το λεξικό των Liddell – Scott από το ένα μέρος εντάσσεται μέσα στα όρια της γλωσσικής ελευθερίας (αν αυτή η ελευθερία είναι δυνατόν να περιοριστεί) και υπό μια άποψη αποκαλύπτεται αυτό που θεωρείται αλλά και είναι πολιτικά ορθό.Το Λεξικό κυριολεκτικά εγκαινιάζει (εκ νέου) μεσούντος του 19ου αι. έναν διάλογο που για τους Έλληνες δεν διακόπηκε ποτέ, αλλά για τους Ευρωπαίους ήταν ένα στοίχημα που έπρεπε να κερδηθεί: από την μια αθάνατη (και κάποτε οικουμενική) γλώσσα έπρεπε να φθάσουμε στη νέα οικουμενική γλώσσα, ήταν απαραίτητο να δημιουργήσουμε έναν δίαυλο επικοινωνίας με την αρχαία ελληνική γλώσσα, με τις νέες ευρωπαϊκές γλωσσικές πραγματικότητες. Είναι κι αυτό μια απόδειξη από τις πιο σημαντικές, εμπιστοσύνης στις αξίες τις πολιτικής δημοκρατίας τουλάχιστον.Το Λεξικό Liddell – Scott αποσκοπεί στη διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών, διδάσκει τον Ευρωπαίο πολίτη, όχι μόνο τον Άγγλο, πώς να κάνει ένα διάλογο σε απλά αρχαία ελληνικά, πράγμα που σημαίνει ότι ένας νέος πολίτης μπορεί να είναι σε θέση να αντιληφθεί τι ήταν ο ελληνικός πολιτισμός, να παρατηρήσει και να προσδιορίσει ετυμολογίες γενικά να εννοεί τις ελληνικές, ακόμη και τις λατινικές ρίζες διαφόρων επιστημονικών όρων.Το Λεξικό Liddell – Scott χωρίς υπερβολή, οδηγεί σε περιπέτειες δημιουργικότητας όχι μόνο γιατί μας ασκεί στη φιλοσοφία, την πολιτική ή την λογοτεχνία. Παραπέμπει και οδηγεί ευθέως στην κλασική παιδεία καθώς γνωρίζουμε ταυτόχρονα τη σημασία της ιστορίας και την αξία της μνήμης. Είναι ένα εργαλείο, ένα ισχυρότατο μέσο, προκειμένου να αποκτήσουμε ελληνική παιδεία (φιλοσοφική, πολιτική…) με κοινωνικά περιεχόμενα.