Ο έλεγχος θρομβοφιλίας με πηκτικολογικές μεθόδους και αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (PCR) σε ασθενείς τριτοβάθμιου νοσοκομείου

Abstract

Ischemic stroke (IS) is a leading cause of death in developed countries; its prevalenceamong young adults (aged 18 to 50 years) ranges from 3% to 5%.The potential reduction in quality of life, as well as the obvious long-term significantsocioeconomic consequences urges for efficient primary and secondary prevention so as tofacilitate the likelihood of an increased number of productive years with good quality of life.IS is a heterogenous, multifactorial disease caused by conventional vascular risk factors andgenetic factors. Over the last years several studies have been performed to elucidate the mechanisms ofthis ischemic event. The well-established risk factors of hypertension, obesity and smoking,account for only a small percentage of cerebrovascular events.Common variations in the genes encoding factor V, prothrombin, 5,10methylenetetrahydrofolate reductase (MTHFR), factor XIII and plasminogen activatorinhibitor-1 are clotting factor mutations or polymorphisms that are associated with anincreased tendency towards thrombosis. The evidence of a role for these variants in the risk ofischemic stroke is controversial.In young adults with a history of ischemic stroke, we evaluated the role of theseinherited prothrombotic factors.The aim of the study was to investigate and compare the prevalence of theaforementioned classic vascular risk factors and polymorphisms, that is FVLeiden R506Q(FVL), the prothrombin variant (allele 20210A, FIIG20210A), C677T MTHFR(C677TMTHFR) polymorphism, the insertion/deletion (4G/5G) variation (-6754G/5GPAI-1)as well as the single nucleotide polymorphism -844G/A of in the plasminogen activatorinhibitor-1 (-844G/APAI-1) gene promoter and factor XIIIA Val34Leu polymorphism(FXIIIAVal34leu)and the impact of these gene mutations and classic vascular risk factors on theoverall stroke risk in individuals aged 50 years or younger. We also evaluated the role ofProtein C (PrC), Protein S (PrS) and Antithrombin (AT) deficiencies.In this respect, we conducted a case control study of 51 hospital cases of first-everischemic stroke in patients and 70 community-based controls.Patients and controls did not differ regarding age (p=0.876), sex ratios (p=0.567),smoking (p=0.559), hypercholesterolemia (p=0.112) or family history of stroke (p=0.20).Hypertension was more frequent in patients (8/51, 15.7%) (p=0.0001) than in the controls(0/70, 0%) (p=0.0001). All the patients and all the control subjects were of Caucasian origin(same ethnic background population).The prevalence of FVL, FIIG20210A, C677T MTHFR gene mutations, -6754G/5GPAI, -844G/A PAI-1 and FXIII-AVal34leu polymorphisms, as well as the plasma levelsof PrC, PrS and AT were assessed (after being tested by Polymerase ChainReaction/molecular techniques and clotting assays) and compared with controls.As data regarding strokes in young adults from Greece is scarce, the present study hasbeen carried out with the aim to test the possible association between -675 4G/5G PAI-1polymorphism, FVL, FIIG20210A, MTHFR C677T, the -844G/A PAI-1 single nucleotide polymorphism (SNP) and polymorphism FXIIIA Val34leu with ischemic stroke in the youngage in this specific South European population. We further evaluated the role of plasma levelsof PrC, PrS and AT.As this is the first study of this kind in Greek population, the additional goal was to evaluatethe importance of these mutations as risk factors for development of IS in the young age aswell as the prevalence of these mutations to the general population.In our setting of patients with young adult ischemic stroke, we came to the followingconclusions:No significant difference was found between patients and controls regarding thedistribution of FVL (p=0.199 ), FIIG20210A (p= 0.410), MTHFR (p= 0.788), -844G/A PAI-1(p=0.493) and FXIII-AVal34leu (p= 0.160) mutations/polymorphisms.These data are compatible with several reports showing that the presence of theabovementioned variants is not associated with an increased risk of ischemic stroke in theyoung age. However, they are at variance with other studies which showed some association. The 4G/5G genotype of the -675 4G/5G was significantly more frequent amongpatients as compared to controls. Moreover, we found a significantly lower frequency of the5G/5G genotype in patients as compared to control subjects. (p=0.02)Hence, this study suggests that the polymorphism of the PAI-1 gene promoter is agenetic risk factor for IS in the young age.We failed to demonstrate a significant association between patients and controlsregarding the rest of the inherited thrombophilia risk factors screened. Thus, those factors werenot found to increase the risk of IS among the group of young patients of Caucasian origin westudied.Further studies including all incoming young patients with IS are necessary to evaluatethe impact of those variants as risk factors in IS in the young age. Moreover, other novelgenetic defects and/or environmental factors could play a role and need to be investigated

Τα ισχαιμικά αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια (ΙΑΕΕ) αποτελούν μια από τις πιο σημαντικές αιτίες θανάτου στις ανεπτυγμένες χώρες. Η συχνότητα τους, σε νέους ενήλικες κυμαίνεται μεταξύ 3% και 5%.Η πιθανή μείωση της ποιότητας ζωής, όπως επίσης και οι προφανείς μακροχρόνιες κοινωνικοοικονομικές συνέπειες, προτρέπουν σε αποτελεσματική πρωτοβάθμια, αλλά και δευτεροβάθμια πρόληψη, ώστε να οδηγηθούμε στην πιθανότητα αύξησης των παραγωγικών χρόνων, καθώς και της καλής ποιότητας ζωής. Τα ΙΑΕΕ αποτελούν μια ετερογενή, πολυπαραγοντική νόσο, προκαλούμενη τόσο από τυπικούς παράγοντες κινδύνου, όσο και γενετικούς παράγοντες.Τα τελευταία χρόνια έχουν διεξαχθεί διάφορες μελέτες, ώστε να διευκρινιστούν οι μηχανισμοί ενός ισχαιμικού συμβάματος. Αποδεδειγμένοι παράγοντες κινδύνου όπως το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η αρτηριακή υπέρταση,ενοχοποιούνται για μικρό μόνον ποσοστό ΙΑΕΕ. Κοινές παραλλαγές στα γονίδια που κωδικοποιούν τον παράγοντα V της πήξης, την προθρομβίνη, το ένζυμο 5,10 methylenotetrahydrofolate reductase(MTHFR), τον παράγοντα ΧΙΙΙ, καθώς και τον αναστολέα του ιστικού ενεργοποιητή του πλασμινογόνου 1 (ΡΑΙ-1) αποτελούν μεταλλάξεις ή πολυμορφισμούς των παραγόντων πήξης που σχετίζονται με αυξημένη τάση προς θρόμβωση. Ο ρόλος τους στον κίνδυνο εμφάνισης ΙΑΕΕ παραμένει υπό αμφισβήτηση/συζήτηση.Ο σκοπός αυτής της εργασίας ήταν να ελέγξουμε και να συγκρίνουμε την επίπτωση των προαναφερθέντων κλασσικών παραγόντων κινδύνου και πολυμορφισμών, δηλαδή του FVLeiden (R506Q ή G1691Α), της μετάλλαξης της προθρομβίνης (FIIG202104), της C677TMTHFR μετάλλαξης στο ένζυμο MTHFR,της παραλλαγής «εισαγωγή-διαγραφή» -6754G/5GPAI-1 στην περιοχή του υποκινητή του γονιδίου του ΡΑΙ-1, της απλής σημειακής μετάλλαξης -844G/APAI-1 στην περιοχή του προωθητή του γονιδίου του ΡΑΙ-1, του πολυμορφισμού FXIII-AVal34leuτης Α-υπομονάδας του παράγοντα ΧΙΙΙ καθώς και τη σημασία τους στο συνολικό κίνδυνο εμφάνισης ΙΑΕΕ σε νεαρούς ενήλικες κάτω των 50 ετών. Επίσης αξιολογήσαμε τη σημασία των επιπέδων πρωτεΐνης C, πρωτεΐνης S και αντιθρομβίνης και των πιθανών ανεπαρκειών αυτών των παραγόντων πήξης. Γι’αυτό το λόγο, διεξήχθη η παρούσα μελέτη , η οποία περιελάμβανε 51 επιζήσαντες ασθενείς με ΙΑΕΕ, ηλικίας κάτω των 50 ετών και 70 μάρτυρες. Σε αυτές τις δύο ομάδες εξετάστηκαν οι προαναφερόμενοι παράγοντες με μοριακές τεχνικές,καθώς και με πηκτικολογικές μεθόδους, και έπειτα μετρήθηκε και συγκρίθηκε η συχνότητά τους. Τα στοιχεία που αφορούν ΙΑΕΕ σε νέους ενήλικες από τον Ελλαδικό χώρο είναι σπάνια. Για το λόγο αυτό, η συγκεκριμένη μελέτη διεξήχθη με σκοπό να ελεγχθεί πιθανή συσχέτιση των προαναφερθέντων παραγόντων με τα ΙΑΕΕ στο συγκεκριμένο αυτό πληθυσμό της Νότιας Ευρώπης. Οι μάρτυρες που επελέγησαν προέρχονταν από την ίδια γεωγραφική περιοχή και ήταν σταθμισμένοι ως προς το φύλο (p=0.567) και την ηλικία (p=0.876).Οι ασθενείς επίσης δε διέφεραν στατιστικά σημαντικά ως προς το κάπνισμα,(p=0.559), την ύπαρξη υπερχοληστερολαιμίας (p=0.112) ή το οικογενειακό ιστορικό ΑΕΕ (p=0.20). Η υπέρταση ήταν πιο συχνή στην ομάδα των ασθενών (8/51, 15.7%)σε σχέση με τους μάρτυρες (0/70, 0%) (p=0.0001). Τόσο οι ασθενείς, όσο και οι μάρτυρες ανήκαν στην Καυκάσια φυλή.Καθώς η συγκεκριμένη μελέτη αποτελεί την πρώτη μελέτη αυτών των παραγόντων στο συγκεκριμένο πληθυσμό στον ελλαδικό χώρο, ένας επιπλέον στόχος ήταν να εκτιμηθεί η σημασία αυτών των μεταβλητών στους ΙΑΕΕ σε νέους ενήλικες,αλλά και η συχνότητά τους στο γενικό πληθυσμό.Τα συμπεράσματα που προέκυψαν για τον εξετασθέντα πληθυσμό, από την παρούσα μελέτη είναι: δεν κατεδείχθη στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ της ομάδας των ασθενών και αυτής των μαρτύρων σε σχέση με τις μεταβλητές FVL(p=0.199), PT20210 (p= 0.410), MTHFR (p= 0.788), -844G/A PAI-1 (p= 0.493) καιFXIII-AVal34leu (p=0.160). Τα παραπάνω δεδομένα έρχονται σε συμφωνία με διάφορες διεθνείς αναφορές, στις οποίες καταδεικνύεται πως οι παραπάνω μεταβλητές δεν σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ΙΑΕΕ σε νεαρούς ενήλικες. Παρ΄ολ’ αυτά υπάρχουν και δημοσιεύσεις που καταδεικνύουν συσχέτιση.Η συχνότητα του αλληλίου 4G/5G του πολυμορφισμού -675 4G/5G του PAI-1 ήταν σημαντικά πιο αυξημένη στην ομάδα των ασθενών σε σχέση με τους μάρτυρες.Επίσης η συχνότητα του αλληλίου 5G/5G ήταν σημαντικά πιο ελαττωμένη στην ομάδα των ασθενών σε σχέση με αυτή των μαρτύρων. (p= 0. 02)Επομένως, αυτή η μελέτη υποδεικνύει πως ο πολυμορφισμός -675 4G/5G της περιοχής του υποκινητή του γονιδίου του παράγοντα ΡΑΙ-1, αποτελεί γενετικό παράγοντα κινδύνου για ΙΑΕΕ σε νεαρή ηλικία, ενώ οι υπόλοιποι από τους κληρονομικούς θρομβοφιλικούς παράγοντες που μελετήθηκαν, δεν φαίνεται να αποτελούν παράγοντες κινδύνου.Επιπλέον μελέτες οι οποίες θα περιλαμβάνουν όλους τους νέους ασθενείς που θα εισάγονται σε νοσοκομείο για ΙΑΕΕ, είναι απαραίτητες, ώστε να εκτιμηθεί η σημασία αυτών των μεταβλητών στον κίνδυνο εμφάνισης ΙΑΕΕ σε νέους ενήλικες.Επιπρόσθετα, άλλοι καινούριοι γενετικοί ή περιβαλλοντικοί παράγοντες που δεν έχουν ακόμη διερευνηθεί, θα μπορούσαν να παίζουν ρόλο στην παθογένεια της νόσου και θα έπρεπε να μελετηθούν στο μέλλον.