Η συνάντηση του writer με την εξουσία: το γκραφίτι ως τρόπος επικοινωνίας και ως τέχνη στο δημόσιο χώρο

Abstract

The dissertation is about graffiti writing, as it started in in the late 60s and early 70s in Philadelphia and New York City, where it exploded and then spread to the whole world. It does not focus in just a specific place or city, neither at one specific era. On the contrary, it traces the birth of graffiti in New York, it continues up to the mid 80s for the same city, and then it covers the whole period until today speaking about the scenes and its variations globally. Accordingly, it does not focus on just a single of its multifaceted aspects, and discusses the whole range of the culture’s practices. Additionally, it does not follow any established scientific approach, neither a specific theoretical work: it is not deemed as history of art, sociology, anthropology or psychology, neither urbanism or architecture (that is my studies’ background). What is important on this case is that I have been a graffiti writer myself, since 1993, an active participant of the first scenes in Greece and a member of the various communities up to this moment, a witness of graffiti’s first steps in the local context, and of a number of other cases of writing on the walls before that. Then -and for many continuous years i found myself “breathing, eating and sleeping” with graffiti in a daily basis, obsessed and addicted -as thousands of kids (now grown ups) all over the world can assure about their common passion. Therefore the dissertation evolves as a Reflection on the subject, looking back on what we have been doing, how graffiti was born, how it grew, progressed and expanded as an act and practice, as an artistic expression, as a culture and as a global movement, how it spread in the various local contexts, where it is now, seeking answers on what it was, what it is, what is not, and what it is (mostly falsely) presented and represented that it is. Nevertheless the Reflection does not exclude other disciplines and scientific works on the topic. On the contrary the thesis takes them in consideration and composes them on a dialogue, a discourse both among the researchers, and most importantly in conversation with the writers’ words as the latter appear in books, magazines, movies, the web, and on their own works on trains and walls. (...) In this dissertation it seems like i try to narrate an ‘untold story’, a ‘history’ impossible to be told in its whole range and depth. This might sound contradictory to what I have previously stated as one of the thesis‘ goals which is ‘trying to present a spherical overall picture’ of graffiti. Nonetheless, this awareness is its starting point. In fact, the dissertation initiates as a personal self reflection on graffiti. Achieving its goal presenting graffiti in its wholeness, successfully examining its fundamental characteristics, the action itself and the multiplicities of its culture, is the great challenge of this work. (introduction excerpt)

Η εργασία αφορά το γκραφίτι που ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του εξήντα στη Φιλαδέλφεια και στη γειτονική Νέα Υόρκη, όπου καταρχήν γιγαντώθηκε και έπειτα εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο. Η εργασία παρουσιάζει μία σειρά από ιδιαιτερότητες που αφορούν την προσέγγιση, και τη μέθοδο - τρόπο επεξεργασίας του ζητήματος: καταρχήν δεν εστιάζει σε έναν τόπο και μία χρονική περίοδο. Καλύπτει τα πρώτα χρόνια της γέννησης του γκραφίτι στα τέλη της δεκαετίας του εξήντα και ακολούθως το διάστημα μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ογδόντα όταν διαδόθηκε σε άλλες μεγάλες και μικρές πόλεις σε όλο τον κόσμο, και φτάνει μέχρι και σήμερα. Επίσης δεν εστιάζει σε μία ειδικά από τις πολλές πτυχές του γκραφίτι, παρά διαπερνάει όσες περισσότερες είναι δυνατό προκειμένου να καταλήξει στα διάφορα συμπεράσματα. Επίσης, η μέθοδος και η οπτική δεν ακολουθούν κάποια γνωστή και συγκεκριμένη θεωρητική προσέγγιση, δεν εντάσσονται σε κάποιο προηγούμενο θεωρητικό έργο, ούτε προέρχονται ως οπτικές από ένα συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο σπουδών: δεν προέρχεται ούτε από την Ιστορία της Τέχνης, ούτε από την Κοινωνιολογία ή την Ανθρωπολογία, ούτε από την Ψυχολογία, ούτε καν από το πεδίο σπουδών από το οποίο προέρχομαι, την Αρχιτεκτονική και την Πολεοδομία. Το ιδιαίτερο στοιχείο εδώ, είναι ότι ο ίδιος συμμετέχω ενεργά στο αντικείμενο μελέτης ως δημιουργός και ως μέλος των εκάστοτε σκηνών και κοινοτήτων, ξεκινώντας ουσιαστικά το 1993, και έχοντας παρατηρήσει μερικά από τα πρώτα δείγματα γραφής του γκραφίτι στην Ελλάδα, καθώς και άλλες γραφές σε τοίχους αρκετά νωρίτερα. Έτσι βρέθηκα να είμαι σε καθημερινή τριβή με το αντικείμενο, με χαρακτηριστικά εμμονής και εθισμού -όπως περιγράφουν αμέτρητοι από αυτούς που συμμετείχαν στο κοινό τους “πάθος” σε όλο τον κόσμο. Η εργασία λοιπόν έρχεται ως μία Αναστοχαστική διαδικασία πάνω στο αντικείμενο, κοιτώντας πίσω στο τι κάναμε, ακόμα πιο πίσω στο πώς το γκραφίτι καταρχήν γεννήθηκε και έπειτα γιγαντώθηκε ως δραστηριότητα, τεχνοτροπία, κουλτούρα και παγκόσμιο κίνημα, πώς έφτασε στο εδώ τοπικό πλαίσιο σε συγχρονισμό με άλλα κέντρα στον κόσμο, πού έχει φτάσει σήμερα, και γενικώς να αναζητήσω ερωτήσεις και απαντήσεις ως προς το τι ήταν, τι είναι, τι δεν είναι και τι παρουσιάζεται ότι είναι. Ο Αναστοχασμός ωστόσο δεν αποκλείει τις άλλες επιστήμες και τα ερευνητικά έργα που έχουν εκπονηθεί από ανθρώπους που προέρχονται από το Πανεπιστήμιο. Απεναντίας συνυπολογίζω το έργο τους, “συνομιλώ” μαζί τους (και σε ορισμένες περιπτώσεις και με έργα άλλου αντικειμένου), όπως άλλωστε “συνομιλούν” με αυτούς οι writers των οποίων τα λόγια έχω διαλέξει σε έναν διάλογο μαζί τους (...). Στην παρούσα εργασία μοιάζει να προσπαθώ να πω μία “ανείπωτη ιστορία”. Μία “ιστορία” που δεν είναι δυνατό να εξιστορηθεί στο έπακρο. Αυτό μοιάζει να έρχεται σε αντίφαση με το εγχείρημα που προσπαθώ “να αποδώσω μία σφαιρική εικόνα του γκραφίτι”, αλλά η επίγνωση είναι μία αφετηρία. Στην ουσία η εργασία εκκινεί ως προσωπικός αναστοχασμός στο γκραφίτι. Μέσα από τη διαδικασία του, η επιτυχημένη -και όσο πιο κοντά στην πραγματικότητα και στην κάλυψη μέρους του όλου γίνεται- απόδοση των βασικών χαρακτηριστικών του κόσμου του γκραφίτι και των θεμελιωδών στοιχείων του, είναι η πρόκληση και το στοίχημά της (απόσπασμα από την εισαγωγή της διατριβής).