Πολιτική και αρχές πολιτικής επικοινωνίας στο έργο του Νικολό Μακιαβέλι

Abstract

This dissertation titled "Politics and political communication principles in the works of Niccolo Machiavelli" attempts to approach the work of Italian thinker and politician Niccolo Machiavelli on three axes: a) the concept of politics, b) the concept of communication policy and 3) the concept of the whole project work analysisIn particular, the fact that this thesis examines all of Machiavelli's work reveals itself one of the variations of this study compared to the previous ones. At the same time, from the selection of the title, it is perceived to the reader that the study focuses on the principles of political communication, as this approach (as evidenced by the bibliographic review) is untreated in this field and additionally, the bibliographic review revealed that not only have not been written enough about political communication in Machiavelli, but also in the already existing literature, no modeling of the findings has arisen.The above conclusion is also the aim of this thesis, to identify record and group the principles of political communication contained in the work of Niccolo Machiavelli. Thus, the methodology followed is based primarily on the clarification of terms. Already from the first chapter, it is attempted to analyze the concept of political communication, starting from the historical context that governs it, as well as the difficulty of modern bibliography to arrive at a commonly accepted definition of communication policy. The next chapter focuses on analyzing Machiavelli's general philosophical thinking by making the theoretical foundation of the communicative principles proposed by Florentine and following the third chapter, where research goes to its core, namely the study of Machiavelli's works, The Prince. The fourth chapter focuses on the Discourses on Titus Livius and the fifth on other Machiavelli’s works, such as the History of Florence, The Art of War, his theatrical works and his epistophy. In these chapters, apart from the recording of the communication principles, analysis and explanation of the Machiavellian philosophy governing the presentation of these techniques is made. Then follows the sixth chapter which constitutes the main part of the dissertation, the modeling of the communication principles recorded in the previous three chapters. Finally, the dissertation ends with the seventh chapter, where the transfer of the principles of political communication in the contemporary political environment is now attempted.Niccolo Machiavelli's thought, although nearly 500 years have passed since his death, seems to remain of the same importance until the 21st century, and the meanings resulting from his works show an unwavering joy in the politics of every age. Although many works have been written about the Florentine thinker, a new approach to his work always comes to light. So this dissertation aspires to be another contribution to the interpretation of the Machiavellian thought by covering such blanks in the analysis of his work, but at the same time paving the way for further research.More generally, if a general conclusion had to be drawn from this scientific research, then this would be no more than the assumption that, on the one hand, Machiavelli's work could be analyzed on more than one level, and on the other hand it turns out that the Italian politician formed part of the political reality as we perceive it today. Concepts such as political communication, political realism, and even the very notion of state, owe their existence to a great extent to Nichollo Machiavelli.In conclusion, the dissertation aspires to contribute to the scientific dialogue about Niccolo Machiavelli's work on three levels. Firstly, to clarify the distinction between Machiavelli and Machiavellianism (as the debate on this issue has increased), secondly to pave the way for further deepening the correlation of modern political communication with Florentine's work, and thirdly to demonstrate through the example of international relationships the timelessness of his thought.The fruit of this effort was the birth of a framework of political communication principles based on the whole of Machiavelli's work. In any case, this dissertation aims to pave the way for further research both in the Philosophy sector and in the field of Political Communication and International Relations.

Η παρούσα διατριβή υπό τον τίτλο «Πολιτική και αρχές πολιτικής επικοινωνίας στο έργο του Νικολό Μακιαβέλι», επιχειρεί την προσέγγιση του έργου του Ιταλού στοχαστή και πολιτικού Νικολό Μακιαβέλι σε τρείς άξονες: α) στην έννοια της πολιτικής, β) στην έννοια της πολιτικής επικοινωνίας και 3) στην έννοια του σύνολου έργου. Ιδιαίτερα, το γεγονός ότι η παρούσα διατριβή εξετάζει το σύνολο του έργου του Μακιαβέλι φανερώνει από μόνο του μία από τις διαφοροποιήσεις της μελέτης αυτής έναντι των προηγουμένων καθώς δεν μελετάται μόνο κάποιο από τα γνωστά του έργα, όπως είναι ο Ηγεμόνας ή οι Διατριβές πάνω στην πρώτη δεκάδα του Τίτου Λίβιου, αλλά αντιθέτως επιχειρείται η μελέτη όλων των γραπτών, είτε πρόκειται για πραγματείες, είτε για τα θεατρικά έργα ή ακόμα και για την αλληλογραφία του. Την ίδια στιγμή, από την επιλογή του τίτλου, γίνεται αντιληπτό στον αναγνώστη ότι η μελέτη εστιάζει στις αρχές της πολιτικής επικοινωνίας, καθώς η συγκεκριμένη προσέγγιση (κατά πως αποδείχτηκε από την βιβλιογραφική επισκόπηση) είναι ανεπεξέργαστη στο συγκεκριμένο τομέα και επιπρόσθετα, η βιβλιογραφική επισκόπηση φανέρωσε ότι όχι μόνο δεν έχουν συγγραφεί αρκετά για την πολιτική επικοινωνία, αλλά και στην ήδη υπάρχουσα σχετική βιβλιογραφία, δεν έχει προκύψει η μοντελοποίηση των ευρημάτων. Το προαναφερθέν συμπέρασμα συνιστά και το σκοπό της εν λόγω διατριβής, δηλαδή να εντοπισθούν, να καταγραφούν και να ομαδοποιηθούν οι αρχές πολιτικής επικοινωνίας που εμπεριέχονται στο έργο του Νικολό Μακιαβέλι. Έτσι, η μεθοδολογία που ακολουθείται, βασίζεται πρωτίστως στην αποσαφήνιση όρων. Ήδη από το πρώτο κεφάλαιο, επιχειρείται η ανάλυση της έννοιας της πολιτικής επικοινωνίας, αρχής γενομένης από το ιστορικό πλαίσιο που τη διέπει, αλλά και τη δυσκολία της σύγχρονης βιβλιογραφίας να καταλήξει σε έναν κοινά αποδεκτό ορισμό της πολιτικής επικοινωνίας. Το αμέσως επόμενο κεφάλαιο εστιάζει στην ανάλυση της γενικότερης φιλοσοφικής σκέψης του Μακιαβέλι κάνοντας θεωρητική θεμελίωση των επικοινωνιακών αρχών που εισηγείται ο Φλωρεντίνος και ακολουθεί το τρίτο κεφάλαιο, όπου η έρευνα περνάει στον πυρήνα της, δηλαδή τη μελέτη των έργων του Μακιαβέλι, με πρώτο σταθμό το έργο Ο Ηγεμόνας. Το τέταρτο κεφάλαιο επικεντρώνεται στις Διατριβές πάνω στην πρώτη δεκάδα του Τίτου Λίβιου και το πέμπτο στα λοιπά έργα του Μακιαβέλι, όπως είναι η Ιστορία της Φλωρεντίας, Η τέχνη του πολέμου τα θεατρικά του έργα και η επιστολογραφία του. Στα κεφάλαια αυτά, εκτός από την καταγραφή των αρχών επικοινωνίας, γίνεται ανάλυση και επεξήγηση της μακιαβελικής φιλοσοφίας που διέπει την εισήγηση των τεχνικών αυτών. Ύστερα, ακολουθεί το έκτο κεφάλαιο που συνιστά τον κορμό της διατριβής, δηλαδή τη μοντελοποίηση των αρχών επικοινωνίας που καταγράφηκαν στα τρία προηγούμενα κεφάλαια και τέλος, η διατριβή ολοκληρώνεται με το έβδομο κεφάλαιο, όπου πλέον επιχειρείται η μεταφορά των αρχών πολιτικής επικοινωνίας στο σύγχρονο πολιτικό περιβάλλον. Η σκέψη του Νικολό Μακιαβέλι, μολονότι έχουν περάσει σχεδόν 500 χρόνια από το θάνατό του, φαίνεται να παραμένει ίδιας σπουδαιότητας μέχρι και τον 21ο αιώνα και τα νοήματα που απορρέουν από τα έργα του παρουσιάζουν μία αταλάντευτη σαγήνη στην πολιτική κάθε εποχής. Μολονότι όμως πολλά έργα έχουν γραφτεί για τον Φλωρεντίνο στοχαστή, πάντα μία νέα προσέγγιση του έργου του έρχεται στην επιφάνεια. Έτσι και η παρούσα διατριβή φιλοδοξεί να είναι μία ακόμα συνδρομή στην ερμηνεία του μακιαβελικού στοχασμού ερχόμενη να καλύψει τόσο κενά σημεία στην ανάλυση του έργου του, αλλά και την ίδια ώρα να ανοίξει τον δρόμο για περαιτέρω έρευνα. Γενικότερα, αν έπρεπε να εξαχθεί ένα γενικό πόρισμα από την παρούσα επιστημονική έρευνα, τότε αυτό δεν θα ήταν άλλο από την παραδοχή ότι αφενός το έργο του Μακιαβέλι δύναται να αναλυθεί σε περισσότερα του ενός επίπεδα και αφετέρου αποδεικνύεται ότι ο Ιταλός πολιτικός διαμόρφωσε μέρος της πολιτικής πραγματικότητας, όπως την αντιλαμβανόμαστε σήμερα. Έννοιες όπως η πολιτική επικοινωνία, ο πολιτικός ρεαλισμός, ακόμα και η ίδια η έννοια του κράτους, οφείλουν την ύπαρξή τους σε ένα μεγάλο βαθμό στον Νικολό Μακιαβέλι. Συμπερασματικά, η διατριβή φιλοδοξεί να συνδράμει στον επιστημονικό διάλογο γύρω από το έργο του Νικολό Μακιαβέλι σε τρία επίπεδα. Πρώτον να αποσαφηνίσει τη διάκριση μεταξύ Μακιαβελισμού και Μακιαβέλι (καθώς η συζήτηση επί του θέματος αυτού έχει αυξηθεί), δεύτερον να ανοίξει το δρόμο για περαιτέρω εμβάθυνση στο συσχετισμό της σύγχρονης πολιτικής επικοινωνίας με το έργο του Φλωρεντίνου και τρίτον να καταδείξει μέσα από το παράδειγμα των διεθνών σχέσεων τη διαχρονικότητα της σκέψης του. Καρπός της προσπάθειας αυτής, ήταν η γέννηση ενός πλαισίου αρχών πολιτικής επικοινωνίας βασισμένο στο σύνολο του έργου του Μακιαβέλι. Σε κάθε περίπτωση, η εν λόγω διατριβή φιλοδοξεί να ανοίξει τον δρόμο για περαιτέρω έρευνα τόσο στον κλάδο της Φιλοσοφίας, όσο και στον κλάδο της Πολιτικής Επικοινωνίας και των Διεθνών Σχέσεων.