Η εικονογραφία των χάλκινων νομισμάτων του 4ου και 5ου αιώνα μ.Χ.: συμβολή στην πρωτοβυζαντινή νομισματική εικονογραφία

Abstract

This thesis aims at providing a thorough insight into the bronze coin iconography of the 4th and 5th centuries AD, at the crossroads of Roman and Byzantine times. Our objective is to demonstrate the importance of numismatic imagery and to emphasize the ‘dialectic’ relation between the early byzantine emperors with their subjects, who used the bronze coins in their everyday life. Consequently, the objective of this research is to contribute to the study of an important aspect of Numismatics and Early Byzantine Art and cover a significant research gap, given that the specific topic has not been examined earlier as thoroughly and systematically as it deserves. For a complete interpretative approach of the specific iconography the various iconographic types were examined in the context of the wider contemporary imperial iconography and have been correlated with contemporary historical events. The dissertation consists of six chapters, which examine the depictions regarding the ruler as a military and political leader, and the women of the imperial family, the imperial anniversaries, various symbols and allegories, the related personifications of Rome and Constantinople and finally the religion-related iconography, from the Roman polytheism to Christian symbols

Η παρούσα διδακτορική διατριβή επιδιώκει να καταδείξει τη σημασία της νομισματικής εικονογραφίας στο μεταίχμιο της ρωμαϊκής με τη βυζαντινή εποχή. Παρουσιάζοντας τις παραστάσεις των χάλκινων νομισμάτων του τετάρτου και πέμπτου αιώνα μ.Χ., ως τυπολογία και ιδέα, αποκαλύπτει ειδικά τη «διαλεκτική σχέση» των πρώτων βυζαντινών αυτοκρατόρων με τους υπηκόους τους, τους καθαυτό χρήστες των χάλκινων νομισμάτων. Για την ερμηνευτική προσέγγιση της εικονογραφίας εξετάστηκαν οι διάφοροι εικονογραφικοί τύποι, σε σχέση με το παρόν και το παρελθόν τους, στο πλαίσιο της ευρύτερη σύγχρονης αυτοκρατορικής εικονογραφίας, και συσχετίστηκαν με τα σύγχρονα ιστορικά γεγονότα. Το περιεχόμενο της διατριβής κατανέμεται σε έξι κεφάλαια, όπου ερευνώνται η απεικόνιση του ηγεμόνα, ως στρατιωτικού και πολιτικού ηγέτη, και των γυναικών της αυτοκρατορικής οικογένειας, οι αυτοκρατορικές επέτειοι, διάφορα σύμβολα και αλληγορίες, οι προσωποποιήσεις τόπων και κυρίως της Ρώμης και της Κωνσταντινούπολης, ενώ τέλος εξετάζονται θέματα, που αφορούν στη θρησκεία, ξεκινώντας από το ρωμαϊκό πολυθεϊσμό και καταλήγοντας στα χριστιανικά σύμβολα.