Υποκλινικές βλάβες οργάνων - στόχων σε υπερτασικούς ασθενείς με στυτική δυσλειτουργία

Abstract

Hypertension is an important cardiovascular risk factor, because of its great prevalence, morbidity and mortality. Nowadays, many hypertensive patients are still not adequately treated, although there has been important progress in both diagnosis and treatment of hypertension. The office blood pressure (BP) measurement in consecutive visits in conjunction with 24-hour ambulatory BP measurement (ABPM) and BP measurements at home (HBPM), which both have shown their prognostic significance, contribute in patient’s proper evaluation and management. Additive value have the evaluation of other, besides hypertension, cardiovascular risk factors (age, family history of premature cardiovascular disease, smoking, hypercholesterolemia), markers of hypertension’ s target-organ damage (left ventricle mass, carotid intima-media thickness, pulse wave-velocity, ankle-brachial index, creatinine clearance, microalbuminuria, retinopathy) or presence of diabetes, cardiovascular or renal disease. Taking into account all the above parameters, it is possible to assess the patient’s future cardiovascular risk, which will properly guide the therapeutic management. Erectile dysfunction (ED) is a common health problem with severe, adverse consequences in patient’s quality of life. In the last years patients have become much reluctant to address this issue with their doctors, whereas ED’s management has greatly improved by using per os PDE-5 inhibitors. In registries it has been shown that ED is correlated with the established cardiovascular risk factors (age, smoking, hypertension, hypercholesterolemia, diabetes) and its etiology is considered mostly atherogenic, rather than psychogenic or neuro-hormonal. Moreover, in many studies it has been shown that ED often co-exists with coronary artery disease, (CAD) and usually it precedes CAD, whereas in other studies it has been correlated with markers of subclinical atheromatosis and endothelial dysfunction. Prospective studies have shown that ED is probably a cardiovascular risk factor, and its diagnosis should prompt for evaluation of the established risk factors and proper management, including lifestyle measurements and drugs, as appropriate.Erectile dysfunction is particularly common among hypertensive patients, whereas some antihypertensive drugs (b-blockers, diuretics) have an adverse effect in penile erection. ED should be assessed during hypertensives’ evaluation, as a probable marker of increased cardiovascular risk or a common cause for patient’s non-compliance to therapy.The aim of our study was to assess whether ED in hypertensive men is correlated with more severe target-organ damage compared to hypertensive men without ED. We examined 184 patients who were admitted in hypertension outpatient clinic of Hippokrateion, Athens General Hospital, because of newly diagnosed, untreated essential hypertension. Besides the routine clinical and laboratory tests, 24-h ABPM, evaluation of target-organ damage and assessment of ED by use of SHIM questionnaire was performed. ED (SHIM score ≤ 21) was found in 24.7% of hypertensive men. Hypertensives with ED did not differ in most parameters of ABPM compared to patients without ED, with the exception of pulse pressure and night mean systolic blood pressure, in which they had higher values. Moreover, there was no statistically significant difference among patients with and without ED regarding target-organ damage (left ventricle hypertrophy, microalbuminuria, arterial stiffness), with the exception of a slightly more impaired left ventricle’s diastolic function in hypertensives with ED. Consequently, our findings do not suggest that hypertensive men with ED are in increased cardiovascular risk and warrant more intense treatment compared to hypertensives without ED.

Η αρτηριακή υπέρταση (ΑΥ) είναι σημαντικός παράγοντας καρδιαγγειακού κινδύνου, με μεγάλο επιπολασμό, υψηλή νοσηρότητα και θνησιμότητα, ενώ παρά τη βελτίωση στη διάγνωση και τη θεραπεία της ΑΥ, μεγάλος αριθμός ασθενών παραμένουν υποθεραπευόμενοι. Οι επανειλλημένες μετρήσεις της αρτηριακής πίεσης (ΑΠ) στο ιατρείο, σε συνδυασμό με την 24ωρη περιπατητική καταγραφή της ΑΠ (ABPM) και τις μετρήσεις στο σπίτι, που έχουν αποδεδειγμένη προγνωστική αξία, συμβάλλουν στην ορθή εκτίμηση του ασθενή. Επιπρόσθετη αξία έχει η εκτίμηση των άλλων παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου (ηλικία, κληρονομικό ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου, κάπνισμα, δυσλιπιδαιμία), των δεικτών βλάβης οργάνων-στόχων της ΑΥ (μάζα της αριστεράς κοιλίας, πάχος του έσω-μέσου χιτώνα της καρωτίδας, ταχύτητα σφυγμικού κύματος, κνημοβραχιόνιος δείκτης, κάθαρση κρεατινίνης, μικρολευκωματινουρία), της παρουσίας σακχαρώδη διαβήτη, κλινικής καρδιαγγειακής ή νεφρικής νόσου. Με την συνεκτίμηση των παραπάνω προσδιορίζεται ο καρδιαγγειακός κίνδυνος του υπερτασικού ασθενή και η ορθή, ολιστική θεραπευτική του αντιμετώπιση.Η στυτική δυσλειτουργία (erectile dysfunction-ED) αποτελεί συχνό πρόβλημα υγείας με ιδιαίτερα δυσμενείς επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής. Τα τελευταία χρόνια έχει πάψει να αποτελεί θέμα-ταμπού,ενώ παράλληλα έχει βελτιωθεί σημαντικά η θεραπευτική αντιμετώπιση με τη χρήση των αναστολέων της PDE-5. Στις επιδημιολογικές καταγραφές έχει φανεί η συσχέτιση της ED με τους κλασικούς παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου και πλέον η ED θεωρείται κατεξοχήν αθηροσκληρυντικής, και όχι ψυχογενούς ή νευρο-ενδοκρινικής αιτιολογίας. Σε πολλές μελέτες έχει φανεί η συχνή συνύπαρξη της ED με τη στεφανιαία νόσο (ΣΝ), με τη ED συνήθως να προηγείται χρονικά της ΣΝ, αλλά και η συσχέτισή της με δείκτες υποκλινικής αθηρωμάτωσης και δυσλειτουργίας του ενδοθηλίου. Προοπτικές μελέτες έχουν δείξει ότι η ED πιθανόν αποτελεί παράγοντα καρδιαγγειακού κινδύνου και η διάγνωσή της πρέπει να συνιστά έναυσμα εκτίμησης των κλασικών παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου και ανάλογης υγιεινοδιαιτητικής και φαρμακευτικής αντιμετώπισης.Η στυτική δυσλειτουργία είναι ιδιαίτερα συχνή στους υπερτασικούς ασθενείς, ενώ παράλληλα ορισμένα αντιυπερτασικά φάρμακα (β-αναστολείς,διουρητικά) επιδρούν δυσμενώς στη λειτουργία της στύσης. Η ED πρέπει να αξιολογείται κατά την εκτίμηση του ασθενή με ΑΥ ως πιθανός δείκτης αυξημένου καρδιαγγειακού κινδύνου ή αίτιο πλημμελούς συμμόρφωσης στη θεραπεία. Σκοπός της μελέτης ήταν να διερευνηθεί εάν η παρουσία ED στους υπερτασικούς ασθενείς συνοδεύεται από σοβαρότερου βαθμού βλάβες οργάνων-στόχων της ΑΥ συγκριτικά με τους υπερτασικούς με φυσιολογική στυτική λειτουργία. Κατά τη μελέτη εξετάστηκαν 184 ασθενείς που προσήλαν στη Μονάδα Υπέρτασης του ΠΓΝΑ Ιπποκράτειου λόγω προσφάτου ενάρξεως ιδιοπαθούς ΑΥ, χωρίς φαρμακευτική αγωγή. Πέραν του βασικού κλινικο-εργαστηριακού ελέγχου έγινε 24ωρη περιπατητική καταγραφή της ΑΠ, έλεγχος βλαβών οργάνων – στόχων και εκτίμηση της παρουσίας ED με χρήση του ερωτηματολογίου SHIM. Στυτική δυσλειτουργία (SHIM score ≤ 21) διαγνώστηκε στο 24.7% των ασθενών της μελέτης. Οι υπερτασικοί με ED δεν διέφεραν στις περισσότερες παραμέτρους της ABPM συγκριτικά με τους ασθενείς χωρίς ED, με εξαίρεση την πίεση σφυγμού και τη συστολική ΑΠ νύκτας, στις οποίες εμφάνισαν περισσότερο παθολογικές τιμές. Επιπλέον στους υπερτασικούς με ED δεν υπήρχε στατιστικά σημαντική διαφορά στους δείκτες υποκλινικής βλάβης οργάνων - στόχων της ΑΥ (υπερτροφία αριστεράς κοιλίας, μικρολευκωματουρία, αρτηριακή σκληρία), πέρα από μια ήπια επιδείνωση της διαστολικής λειτουργίας της αριστεράς κοιλίας. Συνεπώς, από τα ευρήματα της μελέτης δεν στοιχειοθετείται η παρουσία αυξημένου καρδιαγγειακού κινδύνου και η ανάγκη περισσότερο ‘επιθετικής’ αντιυπερτασικής αγωγής σε αυτή την ομάδα υπερτασικών ασθενών.