Έλεγχος εγκυρότητας και διαγνωστικής ισχύος κλίμακας δυσλειτουργικών πεποιθήσεων και στάσεων για τον ύπνο σε ελληνικό πληθυσμό

Abstract

Insomnia is the most frequent sleep disorder in the general population and among psychiatric patients. A diagnostic tool is the Athens Insomnia Scale (AIS), which was developed based on the ICD-10 criteria for insomnia and has established its validity. Patients who suffer from insomnia prefer a psychotherapeutic approach for their problem over pharmacotherapy. Cognitive Behavioral Psychotherapy (CBT) has evidence of improving sleep in insomniacs, since beliefs and attitudes about sleep are contributing factors to the etiology and maintenance of insomnia. In order to examine the individual dysfunctional beliefs and attitudes about sleep a very useful scale was developed, the Dysfunctional Beliefs and Attitudes about Sleep Scale (DBAS). The DBAS is valuable in clinical practice, since in a very rapid way the cognitive psychotherapist identifies the core dysfunctional beliefs and attitudes about sleep in order to work them with the patient. Additionally, DBAS is also helpful at the end of therapy to measure the change of the dysfunctional beliefs and attitudes and the associated relief from insomnia.DBAS originally consists of 30 items, which cover five factors subscales: 1. beliefs about the causes of insomnia, 2. beliefs about the consequences/effects of insomnia, 3. expectations about sleep, 4. control and predictability of sleep, 5. beliefs on practices that help sleep. There are two shorter versions of DBAS-30, namely DBAS-16 and DBAS-10. DBAS-16 has 16 items and four factors subscale: 1. sleep-related worry and helplessness, 2. beliefs about sleep medications, 3. expectations about sleep need, 4. beliefs about the consequences/effects of insomnia. DBAS-10 has 10 items and three factors subscale: 1. beliefs about the immediate consequences of insomnia, 2. beliefs about the long-term effects of insomnia, 3. control of sleep. The shorter versions of DBAS take less time for the patients to score and the subscales give different information about their beliefs.For the purposes of this thesis, DBAS and AIS were administered to 85 psychiatric out-patients of the 1st Psychiatric Clinic of Athens National and Kapodistrian University, Eginition Hospital, and to 52 people as a control group. The patient group consisted of 31 patients with depression, 21 with anxiety and 33 with psychosis. DBAS -30, -16 and -10 was found to be successful in its translation and the results were comparable to the original version. DBAS was correlated with AIS, but does not have diagnostic properties. In agreement with the cognitive theory for insomnia, it detects the dysfunctional beliefs that contribute to the manifestation and preservation of sleep difficulties. The patient group had overall significantly higher scores. Various differences were also detected between the patient groups.DBAS is a useful tool for the treatment of insomnia and its Greek translation will offer the opportunity to clinicians in Greece to evaluate their patients and the results of their therapy, and these results can be subsequently compared to research done in other countries.

Η αϋπνία αποτελεί την πιο συχνή διαταραχή του ύπνου τόσο στο γενικό πληθυσμό όσο και στους ψυχιατρικούς ασθενείς. Ένα διαγνωστικό εργαλείο είναι η Κλίμακα Αϋπνίας Αθηνών (Athens Insomnia Scale- AIS), η οποία σχηματίστηκε βάσει των κριτηρίων για την αϋπνία του ICD-10 και έχει τεκμηριώσει την εγκυρότητά της στη διεθνή βιβλιογραφία. Οι ασθενείς που υποφέρουν από αϋπνία προτιμούν μια ψυχοθεραπευτική προσέγγιση στο πρόβλημά τους από τη φαρμακοθεραπεία. Η Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία (ΓΨ) είναι αποτελεσματική στη βελτίωση του ύπνου στους αϋπνικούς, μια και οι πεποιθήσεις και στάσεις για τον ύπνο είναι παράγοντες που συντείνουν στην εκδήλωση και συντήρηση της αϋπνίας. Για να εξετασθούν οι ατομικές δυσλειτουργικές πεποιθήσεις και στάσεις για τον ύπνο προτάθηκε η Κλίμακα Δυσλειτουργικών Πεποιθήσεων και Στάσεων για τον Ύπνο (Dysfunctional Beliefs and Attitudes about Sleep Scale- DBAS). Η DBAS είναι χρήσιμη στον γνωσιακό ψυχοθεραπευτή καθώς χαρτογραφεί τις πυρηνικές δυσλειτουργικές πεποιθήσεις και στάσεις για τον ύπνο. Επιπλέον, η DBAS μπορεί να είναι χρήσιμη στο τέλος της θεραπείας για να μετρηθεί η αλλαγή στις δυσλειτουργικές πεποιθήσεις και στάσεις, και στη συνδεόμενη ανακούφιση από την αϋπνία.Η DBAS απαρτίζεται από 30 λήμματα, και αποτελείται από 5 υποκλίμακες: 1. πεποιθήσεις για τις αιτίες της αϋπνίας, 2. πεποιθήσεις για τις επιπτώσεις/επίδραση της αϋπνίας, 3. προσδοκίες για τον ύπνο, 4. έλεγχο και προβλεψιμότητα του ύπνου, 5. πεποιθήσεις για πρακτικές που βοηθούν τον ύπνο. Δύο συντομότερες εκδοχές της DBAS-30 είναι η DBAS-16 και η DBAS-10. Η DBAS-16 έχει 16 λήμματα και 4 υποκλίμακες: 1. ανησυχία και αβοηθητότητα σχετικά με τον ύπνο, 2. πεποιθήσεις για φαρμακευτική αγωγή, 3. προσδοκίες για την ανάγκη για ύπνο, 4. πεποιθήσεις για τις επιπτώσεις/ επίδραση της αϋπνίας. Η DBAS-10 έχει 10 λήμματα και 3 υποκλίμακες: 1. πεποιθήσεις για τις άμεσες συνέπειες της αϋπνίας, 2. πεποιθήσεις για τις μακροχρόνιες συνέπειες της αϋπνίας, 3. έλεγχο του ύπνου. Οι συντομότερες εκδοχές της DBAS διαφέρουν από την πρωτότυπη στο χρόνο συμπλήρωσης από τους ασθενείς και οι υποκλίμακές τους προσφέρουν διαφορετικές πληροφορίες για τις πεποιθήσεις τους. Για τις ανάγκες αυτής της διατριβής, η DBAS και η AIS χορηγήθηκαν σε 85 εξωτερικούς ασθενείς της Α’ Ψυχιατρικής Κλινικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Αιγινήτειο Νοσοκομείο, και σε 52 άτομα που αποτελούσαν την ομάδα ελέγχου. Η ομάδα ασθενών αποτελείται από 31 ασθενείς με κατάθλιψη, 21 με άγχος και 33 με ψύχωση. Οι DBAS -30, -16, -10 βρέθηκαν να έχουν μεταφραστεί με επιτυχία και τα αποτελέσματά τους να είναι συγκρίσιμα με την πρωτότυπη εκδοχή τους. Η DBAS είχε συσχέτιση με την AIS, αλλά δεν έχει διαγνωστική ισχύ. Σύμφωνα με τη γνωσιακή θεώρηση της αϋπνίας, ανιχνεύει τις δυσλειτουργικές πεποιθήσεις που συμβάλλουν στην εκδήλωση και διατήρηση των δυσκολιών με τον ύπνο. Η ομάδα ασθενών είχε στατιστικά σημαντικά υψηλότερες βαθμολογίες. Εντοπίστηκαν διαφορές ανάμεσα στις διάφορες υπο-ομάδες ασθενών.Η DBAS είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για τη θεραπεία της αϋπνίας και η Ελληνική της μετάφραση θα προσφέρει την ευκαιρία στους έλληνες κλινικούς να αξιολογήσουν τους ασθενείς τους και την αποτελεσματικότητα της θεραπείας τους, σε σύγκριση και με την έρευνα που έχει πραγματοποιηθεί σε άλλες χώρες.