Προγνωστικοί δείκτες έκβασης μίας βραχείας γνωσιακής - συμπεριφορικής παρέμβασης σε ασθενείς με διαταραχή πανικού

Abstract

Background: Increased heartbeat perception (HBP) may contribute to the pathogenesis of Panic Disorder (PD) with (PDA) or without Agoraphobia and is not amenable to standard cognitive-behavior therapy (CBT). An extant community-based study suggests that greater baseline HBP-accuracy is associated with worse outcome of CBT, among other treatments, for PD/PDA. However, this suggestion is based on data derived from a few patients who un-derwent effective CBT.Aim: To explore the potential association between baseline HBP-accuracy and outcome of a structured CBT for the treatment of PDA.Methods: We assessed baseline HBP-accuracy using the «mental tracking» paradigm in 25 (20 female) consecutive medication-free, CBT-naive PDA patients. Then, patients under-went a structured, protocol-based, 8-session CBT by the same therapist. Outcome measures included the number of panic attacks during past week, the Agoraphobic Cognitions Ques-tionnaire (ACQ) and the Mobility Inventory-Alone subscale (MI-alone).Results: No association emerged between baseline HBP-accuracy and post-treatment change concerning number of panic attacks. Moreover, greater baseline HBP-accuracy was associated with significantly larger reductions in the scores of the ACQ and the MI-alone scales.Conclusion: Our results suggest that in PDA patients undergoing CBT for the acute treat-ment of their symptoms, greater baseline HBP-accuracy is not associated with worse out-come concerning post-CBT reduction in the number of panic attacks. Furthermore, greater baseline HBP-accuracy, in the context of CBT, may be associated with enhanced therapeutic gains concerning agoraphobic behaviors and beliefs.

Εισαγωγή: Προηγούμενες μελέτες υποδηλώνουν ότι η αυξημένη ενδοδεκτική αντίληψη των καρδιακών παλμών (Heartbeat Perception, HBP) συνδέεται με την αιτιοπαθογένεια της Διαταραχής Πανικού (ΔΠ) με (ΔΠΑ) ή χωρίς Αγοραφοβία και δεν μεταβάλλεται μετά από επιτυχημένη Γνωσιακή-Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία (ΓΣΨ). Μια προηγούμενη μελέτη που διεξήχθη σε επίπεδο κοινότητας, παρέχει ενδείξεις ότι η αυξημένη ΗΒΡ πριν τη θεραπεία συσχετίζεται με χειρότερη έκβαση της ΓΣΨ, μεταξύ άλλων θεραπειών, για τη ΔΠ/ΔΠΑ. Ωστόσο, το συμπέρασμα αυτό βασίζεται σε έναν μικρό αριθμό ασθενών που, στη μελέτη αυτή, υποβλήθηκε σε αποτελεσματική ΓΣΨ. Σκοπός: Η διερεύνηση της ενδεχόμενης συσχέτισης μεταξύ του βαθμού ακρίβειας στη δοκιμασία ΗΒΡ (ΗΒΡ-ΒΑ) πριν τη θεραπεία και της άμεσης έκβασης μιας δομημένης ΓΣΨ για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της ΔΠΑ. Μέθοδος: Αξιολογήσαμε τον ΗΒΡ-ΒΑ πριν τη θεραπεία σε ένα δείγμα 25 ασθενών (20 γυναίκες) με ΔΠΑ οι οποίοι δεν υποβάλλονταν σε φαρμακευτική θεραπεία και, επιπλέον, δεν είχαν ποτέ υποβληθεί σε ΓΣΨ στο παρελθόν. Η μέθοδος αξιολόγησης της ΗΒΡ (με τη μέθοδο της «νοητικής ανίχνευσης» [mental tracking], Schandry 1981) έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως σε προηγούμενες μελέτες και θεωρείται η πλέον αξιόπιστη. Στη συνέχεια, οι ασθενείς υποβλήθηκαν σε 8 συνεδρίες δομημένης ΓΣΨ, η οποία βασιζόταν σε συγκεκριμένο θεραπευτικό πρωτόκολλο και την οποία διεξήγαγε η ίδια πάντα θεραπεύτρια. Για την αξιολόγηση του θεραπευτικού αποτελέσματος λαμβάνονταν υπόψη η μεταβολή μετά τη θεραπεία στον αριθμό των κρίσεων πανικού κατά την τελευταία εβδομάδα, καθώς και οι μεταβολές στις ψυχομετρικές δοκιμασίες Agoraphobic Cognitions Questionnaire (ACQ) και Mobility In-ventory-Alone subscale (MI-alone).Αποτελέσματα: Δεν διαπιστώθηκε σημαντική συσχέτιση μεταξύ του ΗΒΡ-ΒΑ πριν τη θεραπεία και της μεταβολής στον αριθμό των κρίσεων πανικού μετά τη θεραπεία. Επιπροσθέτως, διαπιστώθηκε στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση μεταξύ του ΗΒΡ-ΒΑ πριν τη θεραπεία και της μείωσης των αγοραφοβικών συμπεριφορών και των αντίστοιχων γνωσιών (όπως αυτές αποτυπώνονται στις ψυχομετρικές δοκιμασίες MI-alone και ACQ αντίστοιχα) μετά τη θεραπεία, δηλ. οι ασθενείς με υψηλότερο ΗΒΡ-ΒΑ πριν τη θεραπεία παρουσίαζαν μεγαλύτερη βελτίωση όσον αφορά τις δύο αυτές παραμέτρους έκβασης της θεραπείας.Συμπέρασμα: Τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης υποδηλώνουν ότι σε ασθενείς με διαταραχή πανικού με αγοραφοβία που υποβάλλονται σε γνωσιακή-συμπεριφορική ψυχοθεραπεία για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων τους, η μεγαλύτερη ακρίβεια στην αντίληψη των καρδιακών τους παλμών πριν τη θεραπεία δεν συνδέεται με χειρότερη έκβαση όσον αφορά τη μείωση του αριθμού των κρίσεων πανικού μετά τη θεραπεία. Επιπλέον, τα αποτελέσματα της μελέτης μας παρέχουν ενδείξεις ότι η μεγαλύτερη ακρίβεια στην αντίληψη των καρδιακών παλμών πριν τη θεραπεία συσχετίζεται με μεγαλύτερα θεραπευτικά οφέλη όσον αφορά τις αγοραφοβικού τύπου συμπεριφορές αποφυγής και τις αντίστοιχες γνωσίες.