Νέο Σχολείο: η νέα διάσταση της καινοτομίας και της δημιουργικότητας στην υπηρεσία της εκπαίδευσης και η καθιέρωση της αξιολόγησης της σχολικής μονάδας

Abstract

The Greek education system is claimed to be characterized by the fundamental particularity of not having a stable and uniform national education policy. This particularity is not often observed in other national education systems around the world. The Greek education system has received a series of radical reforms that are based mainly on current political changes and developments. Apparently, there are reforms which have resulted from either pedagogical theories or the ideological orientation of education by international organizations (OECD, UNESCO, Council of Europe, etc.).The Greek State attempted to improve the education system and to eliminate ‘dark areas’ - such as memorization and non-existence of evaluation of the educational task through planning and organizing the "New School - School 21st Century". The "New School" aimed to place the student at the heart of changes which were designed to contribute to an overall improvement of students’ educational level and the provision of the quality education. Between the school years 2010-2011 and 2013-2014 1287 Primary Schools with a United Reformed Education Program (UREP) were established, which implemented an extended school day program, improving the national curriculum and the courses’ schedule with new teaching subjects and learning activities.This doctorate thesis aims to investigate possible changes and challenges that have led to the "New School" form in the Greek primary school through the teachers’ perspective. In order to address this aim a thorough literature review was carried out which was followed by the design of a quantitative research based on sampling surveys with standardized questionnaires. In particular, the method of random sampling was applied in order to obtain non biased results as well as the measurement of sampling error.For the review and interpretation of research results used a reliable sample of the population of teachers of Primary Education. As regards the results of the thesis the initial assumptions and concerns of the study were confirmed. The main outcome of the study reveals that the changes of the "New School" can lead to the Greek education system’s improvement as well as to the formation of future and democratic citizens.Lastly, the present study’s contribution to knowledge lies in the fact that it has not been studied a similar method the parallel use of two different curricula in primary schools in Greece. More specifically, in the present study effected the evaluation of the curriculum, which were implemented in 2011, through the comparative study and investigation of the views of the education community. Also, the originality of the study lies in that Law 3848/2010, which refers to the evaluation of teachers and the educational task of the school unit, has not been assessed. Therefore, this thesis can pitch in to improve the Greek educational system.

Μελετώντας το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα παρατηρείται μια βασική ιδιαιτερότητα που δεν παρουσιάζεται τόσο έντονα σε άλλα εκπαιδευτικά συστήματα. Συγκεκριμένα, παρατηρείται απουσία σταθερής και ενιαίας εθνικής εκπαιδευτικής πολιτικής, δηλαδή ο σχεδιασμός ενός σχεδίου έπειτα από μελέτη και χαρτογράφηση της πραγματικότητας, η εφαρμογή και η αξιολόγησή του. Αντιθέτως, το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα έχει δεχθεί μια σειρά από ριζικές μεταρρυθμίσεις που είναι βασισμένες κυρίως στις εκάστοτε πολιτικές αλλαγές και εξελίξεις. Υπάρχουν, βέβαια, και μεταρρυθμίσεις που ήταν απόρροια είτε των παιδαγωγικών θεωριών είτε του ιδεολογικού προσανατολισμού της εκπαίδευσης από διεθνείς οργανισμούς (ΟΟΣΑ, ΟΥΝΕΣΚΟ, Συμβούλιο Ευρώπης, κ.ά.). Προσπαθώντας η Ελληνική Πολιτεία να βελτιώσει το εκπαιδευτικό της σύστημα και να εξαφανίσει τα «μελανά» του σημεία – όπως είναι η αποστήθιση και η μη αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου – σχεδίασε και οργάνωσε το πρόγραμμα «Νέο Σχολείο – Σχολείο 21ου Αιώνα». Το «Νέο Σχολείο» στοχεύει να θέσει τον/τη μαθητή/τρια στο επίκεντρο των αλλαγών με σκοπό τη συνολική βελτίωση του επιπέδου σπουδών των μαθητών/τριών, καθώς και της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Ήδη από το σχολικό έτος 2010 μέχρι και το 2014 ορίστηκαν χίλια διακόσια ογδόντα επτά (1287) Ολοήμερα Δημοτικά Σχολεία με Ενιαίο Αναμορφωμένο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα (ΕΑΕΠ), τα οποία εφαρμόζουν διευρυμένο πρωινό ωράριο, έχουν βελτιωμένα Προγράμματα Σπουδών και εμπλουτισμένο Ωρολόγιο Πρόγραμμα με νέα διδακτικά αντικείμενα και δραστηριότητες.Η παρούσα, λοιπόν, διπλωματική εργασία έχει ως σκοπό να διερευνηθούν τυχόν αλλαγές και προβλήματα που έχει επιφέρει το «Νέο Σχολείο» στο ελληνικό δημοτικό σχολείο μέσα από τα «μάτια» των εκπαιδευτικών. Για την επίτευξη του σκοπού της παρούσας έρευνας πραγματοποιήθηκε αρχικά εκτενής βιβλιογραφική έρευνα την οποία ακολούθησε μια σειρά ποσοτικών ερευνών που βασίζονταν σε δειγματοληπτικές έρευνες με τυποποιημένα ερωτηματολόγια. Ειδικότερα, εφαρμόστηκε η μέθοδος της τυχαίας δειγματοληψίας με σκοπό τα μη μεροληπτικά αποτελέσματα καθώς και τη μέτρηση του δειγματοληπτικού σφάλματος. Όσον αφορά τα αποτελέσματα της παρούσας εργασίας, από την ανάλυση και την ερμηνεία των πληροφοριών που «αντλήθηκαν» από ένα αξιόπιστο δείγμα του πληθυσμού των εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης επιβεβαιώθηκαν οι αρχικές υποθέσεις αλλά και προβληματισμοί. Ενδεικτικά, προέκυψε ότι οι αλλαγές στις οποίες αποβλέπει το «Νέο Σχολείο» μπορούν να οδηγήσουν στη βελτίωση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος καθώς και στη διαμόρφωση του μελλοντικού δημοκρατικού πολίτη. Εν κατακλείδι, η πρωτοτυπία της παρούσας μελέτης έγκειται στο γεγονός ότι δεν έχει μελετηθεί με παρόμοιο τρόπο η παράλληλη χρήση δύο διαφορετικών προγραμμάτων σπουδών στα δημοτικά σχολεία της Ελλάδας. Συγκεκριμένα, στην παρούσα εργασία αξιολογούνται τα Προγράμματα Σπουδών του 2011 μέσω της συγκριτικής μελέτης με τα Προγράμματα Σπουδών του 2003 καθώς και μέσω της διερεύνησης των απόψεων της εκπαιδευτικής κοινότητας. Επίσης, η πρωτοτυπία της μελέτης έγκειται στο ότι δεν έχει αξιολογηθεί ο Νόμος 3848/2010, που αφορά την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και του εκπαιδευτικού έργου της σχολικής μονάδας. Ως εκ τούτου, η διατριβή αυτή μπορεί να αποτελέσει ένα «λιθαράκι» στη βελτίωση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος.