Αξιολόγηση οπτικής και στρατηγικής επεξεργασίας σε συνθήκες άγχους

Abstract

Threat cues activate the visual cortex and are detected faster than neutral cues as evidenced by functional brain imaging during viewing of visual threat and neutral stimuli. Pattern visual evoked potentials were elicited in a baseline and a verbal threat condition with two stimulus contrasts in subjects with high and low trait anxiety. Threat reduced the latency of the early P100 wave in the low but not the high anxious group. The reduction was greater with increasing stimulus contrasts. The dependence of the P100 latency on trait anxiety is reminiscent of the Yerkes-Dodson inverted U-shape curve, which relates anxiety to behavioural responses. These results show that threat affects perceptual processes and suggest that data based on the effects of threat in visual search studies should be reappraised to include acceleration of contrast perception. Threat accelerates early visual information processing, as shown by shorter P100 latencies of pattern Visual Evoked Potentials in subjects with low trait anxiety, but the opposite is true for high anxious subjects. We sought to determine if, and how, threat and trait anxiety interact to affect stability of gaze fixation. We used video oculography to record gaze position in the presence and in the absence of a fixational stimulus, in a safe and a verbal threat condition in subjects characterised for their trait anxiety. Trait anxiety significantly predicted fixational instability in the threat condition. Fixation was less stable in the high anxiety group, especially under threat or in the absence of a stimulus. The effects of anxiety extend to perceptual and sensorimotor processes. These results have implications for the understanding of individual differences in occulomotor planning and visually guided behavior.

Η παρούσα διατριβή διακρίνεται σε τρία επιμέρους μέρη. Στο πρώτο μέρος εξετάζουμε πρώτον, αν η απειλή επηρεάζει το χρόνο εμφάνισης της κορυφής Ρ100 των Οπτικών Προκλητών Δυναμικών υγιών εθελοντών και δεύτερον, αν το χαρακτηρολογικό τους άγχος αλλάζει τη σχέση απειλής/Ρ100 και πώς. Τα ευρήματα μας έδειξαν μείωση στο χρόνο απόκρισης της κορυφής Ρ100 για την ομάδα χαμηλού χαρακτηρολογικού άγχους και μάλιστα η ελάττωση αυτή είναι μεγαλύτερη στην υψηλότερη τιμή contrast του ερεθίσματος. Τα χαμηλά επίπεδα αφύπνισης/άγχους φαίνεται να δρουν, ενώ τα υψηλότερα επίπεδα είναι καταστρεπτικά για τις αποκρίσεις ακολουθώντας την ανάστροφη καμπύλη σχήματος U των Yerkes- Dobson. Στην παρούσα διατριβή γίνεται εμφανές για πρώτη φορά, ότι το παραπάνω ισχύει και για τις αισθητήριες διεργασίες, υποδηλώνοντας ότι υπό συνθήκες φυσικού κινδύνου, τα άτομα με υψηλό άγχος μειονεκτούν βιολογικά. Στο δεύτερο μέρος της μελέτης προσπαθήσαμε να καθορίσουμε αν και με ποιόν τρόπο το χαρακτηρολογικό άγχος αλληλεπιδρά με την απειλή προκειμένου να επηρεάσουν άλλες σημαντικές συνιστώσες της επεξεργασίας της οπτικής πληροφορίας, όπως είναι η προσήλωση. Προς τούτο εξετάσαμε τις επιπτώσεις της προφορικής απειλής στην καθοδηγούμενη προσήλωση (σε ένα μη συναισθηματικό ερέθισμα-στόχο), αλλά και την εκούσια προσήλωση εν τη απουσία στόχου σε υγιείς εθελοντές βαθμολογημένους για το χαρακτηρολογικό τους άγχος. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων έδειξε σταθερότερη προσήλωση στην καθοδηγούμενη, σε σχέση με την εκούσια συνθήκη και μείωση της ικανότητας προσήλωσης στα άτομα με υψηλό χαρακτηρολογικό άγχος. Η αστάθεια στην προσήλωση ήταν πιο εμφανής στην συνθήκη εκούσιας προσήλωσης, καθώς η τελευταία καθορίζεται περισσότερο από τα προμετωπιαία σήματα.Στο τρίτο και τελευταίο μέρος, υποβάλλαμε τους συμμετέχοντες σε μια σειρά από δοκιμασίες που εξετάζουν την αρτιότητα του προμετωπιαίου φλοιού (προσοχή και ικανότητα για στρατηγικό σχεδιασμό). Τα αποτελέσματα που προέκυψαν συνδέουν άμεσα την ελλειπή προσήλωση με τη σχιζοτυπία, η οποία με τη σειρά της αντανακλά μειωμένη λειτουργία του μετωπιαίου λοβού και κατά συνέπεια ανεπαρκή στρατηγικό σχεδιασμό, ειδικά στην περίπτωση της εκούσιας προσήλωσης. Η ανάλυση των μετρήσεων εμφάνισε γενικά περισσότερες συσχετίσεις σε καταστάσεις απειλής και εκούσιας προσήλωσης, σε αυτές δηλαδή ακριβώς τις συνθήκες όπου η συμμετοχή του προμετωπιαίου λοβού είναι αυξημένη.