Η έντυπη παράδοση του παπαδιαμαντικού κειμένου: βιβλιογραφικά και εκδοτικά (1961-2011)

Abstract

This Ph.D. thesis concerns Alexandros Papadiamantis: included are all of his printed works published after his death (1911) and all of existing bibliography from 1961 to 2011.The reader should bear in mind that throughout his life Alexandros Papadiamantis was publishing only in newspapers and magazines. We often find the same texts in many different publications. However, he never saw any of his works in a printed book.Hence, this thesis is delving into all the bibliography of all types: Chapter one contains the existing bibliographies, their significance, classification and rating. In this chapter there are conclusions of what might be missing concerning Papadiamantis’ works: A comparative yet comprehensive critical bibliography is vital. The goal is to give an overall framing of the entries and depict the desiderata concerning this vast topic (pp. 22-114).Chapter two covers the publishing historiography of Papadiamantis’ text. Detailed presentation of the publications that hold serious philological interest; included are all the intricate issues of the critics in the publishing world of Papadiamantis. Emphasis is laid on the ways that the text is delivered to newer generations by the use of technologies, such as CD-ROM (qualitative and quantitative data), sites, and internet publications of all genres. In the end of this chapter the reader will find a short analysis concerning what this thesis calls “Texts as inspired by Papadiamantis’ works” (pp. 115-308).Chapter three records: A) Papadiamantis’ own texts published in books, as well as his translations of foreign authors. B) Others’ works on Alexandros Papadiamantis: His texts rendered by modern Greek scholars or contemporary peers of him, essays and anthologies about him, detailed minutes from conferences on Papadiamantis, diaries and albums with chronological analysis, newspapers and magazines, articles or essays referring to him (pp. 309-928).This Ph.D. thesis offers the readers the chance to utilize all the approaches and methodologies published about Alexandros Papadiamantis’ works. Additionally this thesis includes hermeneutics on a wide field of texts from his “successors”. Taking into account the fact that Papadiamantis never created a literary school, due to his multiple particularities as analysed here, this thesis also identifies many newer writers who drew from him either as a personality or an author, thus detecting Papadiamantis’ influences. This part of the thesis is rather unique in the field of research on this great Greek classic (pp. 247-308).

Το παρόν πόνημα αποτελεί μια περιήγηση στο corpus των παπαδιαμαντικών βιβλιογραφιών και των εκδόσεων του κειμένου του Παπαδιαμάντη από το 1961 ως το 2011.Στο πρώτο κεφάλαιο (σσ. 22-114) επιχειρείται η ταξινόμηση και η διεξοδική παρουσίαση των υπαρχουσών βιβλιογραφιών Παπαδιαμάντη, είτε αυτές αποτελούν το σύνολο ή τμήμα αυτοτελών εκδόσεων είτε περιέχονται σε τεύχη περιοδικών. Εν συνεχεία συζητείται η απήχηση και αξιολογείται η προσφορά κάθε βιβλιογραφικού έργου χωριστά, αλλά και σε σύγκριση με τα υπόλοιπα. Η κατάρτιση μιας ενιαίας κριτικής βιβλιογραφίας Παπαδιαμάντη υποδεικνύεται ως ένα από τα πιο βασικά φιλολογικά desiderata για τις παπαδιαμαντικές σπουδές.Στο δεύτερο κεφάλαιο (σσ. 115-308) παρακολουθούμε την εκδοτική πορεία του παπαδιαμαντικού κειμένου, με έμφαση στα έτη 1961-2011. Παρουσιάζονται οι εκδόσεις με φιλολογικό ενδιαφέρον και παρατίθενται οι βασικές απόψεις και οι διαφωνίες των φιλολογικών εκδοτών. Ιδιαίτερη θέση κατέχουν οι εκδόσεις κειμένων του Παπαδιαμάντη (ολοκληρωμένων ή ημιτελών) που έφεραν στο φως αξιόλογοι ερευνητές μόλις τα τελευταία χρόνια. Έμφαση δίδεται και στον τρόπο που μας παραδίδεται και «κωδικοποιείται» προς μελέτη το παπαδιαμαντικό κείμενο με τη χρήση των νέων τεχνολογιών, καθώς η φυσική εξέλιξη των πραγμάτων μας οδηγεί με ακρίβεια στο ηλεκτρονικό εκδοτικό τοπίο.Η έρευνα επεκτείνεται κατόπιν στο ευρύ πεδίο των πεζών λογοτεχνικών κειμένων που αντλούν την έμπνευσή τους σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό από την προσωπικότητα ή το έργο του Παπαδιαμάντη, «υιοθετώντας» ήρωες, θέματα και τρόπους. Τα έργα αυτά εγγράφονται στη λογοτεχνική παραγωγή του δευτέρου μισού του εικοστού αιώνα και της πρώτης δεκαετίας του εικοστού πρώτου.Το τρίτο κεφάλαιο (σσ. 309-928) έχει τη μορφή εκτενούς βιβλιογραφικού παραρτήματος και χωρίζεται σε δύο μέρη: Το πρώτο (σσ. 318-412) περιλαμβάνει τις αυτοτελείς εκδόσεις έργων Αλ. Παπαδιαμάντη, οι οποίες κατανέμονται στις εξής ενότητες: Α’. Μυθιστορήματα και συλλογές διηγημάτων – Εκδόσεις Απάντων, Β’. Μεταφράσεις ξενόγλωσσων έργων στα ελληνικά από τον Αλ. Παπαδιαμάντη και Γ’. Ενδογλωσσικές μεταφράσεις έργων του Αλ. Παπαδιαμάντη (απόδοση στη νέα ελληνική). Το δεύτερο μέρος (σσ. 413-928) περιλαμβάνει αναγραφές δημοσιευμάτων για τον συγγραφέα και το έργο του και χωρίζεται στις εξής ενότητες (στις οποίες η αρίθμηση συνεχίζεται): Δ’. Αυτοτελείς μελέτες – Δοκίμια, Ε’. Συλλογικοί τόμοι και Πρακτικά Συνεδρίων, ΣΤ’. Τμήματα αυτοτελών εκδόσεων, Ζ’. Λευκώματα – Ημερολόγια, Η’. Άρθρα περιοδικών και εφημερίδων και Θ’. Αφιερώματα περιοδικών και εφημερίδων. Η κατάταξη σε κάθε κατηγορία είναι χρονολογική και αλφαβητική για τα λήμματα με την ίδια χρονολογική ένδειξη (ημερομηνία ή έτος). Η πληθώρα των λημμάτων καταδεικνύει την αλματωδώς αυξανόμενη απήχηση του παπαδιαμαντικού έργου μέσα στον χρόνο και προσφέρει ποσοτικά δεδομένα που γίνονται αφετηρία για νέους κύκλους έρευνας. Συνάγονται επίσης ενδιαφέροντα στοιχεία για την πρόσληψη του έργου του Παπαδιαμάντη, καθώς καθίστανται εμφανείς οι τάσεις κάθε εποχής προς συγκεκριμένες προσεγγίσεις και αισθητικές αποτιμήσεις.Το τρίτο κεφάλαιο συνοδεύεται από Ευρετήριο Προσώπων και στο τέλος του παρατίθεται κατάλογος ηλεκτρονικών πηγών και βάσεων δεδομένων που προσφέρουν πληροφορίες για το έργο του Παπαδιαμάντη.