Επικοινωνιακή και μαθησιακή αξιοποίηση του παιδικού σχεδίου σε ένα σχολείο για όλους

Abstract

The present thesis have aim, on the one hand to present the role of the school in the current season, which is a variety of changes and has made the current school a School for All accession/inclusive and pluralistic, that follow the social developments, secondly to investigate the exploitation, a specific form of teaching, the children's drawings, in learning of spelling in primary school children. Specifically, presented the role of the new school today, focusing on both the role of the teacher and innovative teaching methods, which must be used for effective teaching, and the role of students of the current school. It analyzes the obstacles to the achievement of the role of the new School for All, the differentiated curriculum for foreign students and for students with special educational needs and are given suggestions for new flexible curricula and modern teaching methods, making proposals for the school integration/inclusion, which is the basic form of the new school. We focus on the visualization of knowledge as a teaching method. First attempt throwback of visualization, then clarifies the definition, presented the theory of learning in visual literacy, theories of learning and the image and finally the benefits of the illustrated book. Analyze the use of the image in teaching, the sketch and the various illustration techniques and finally analyze the effectiveness of the image in teaching. Presented three basic methods of teaching, which they used images at children with Special Educational Needs. The Makaton method, which aims at fostering communication skills, the communication system Picture Exchange (PECS), which is aimed at children with Pervasive Developmental Disorder and finally the TEACCH program, which also applies to children with Pervasive Developmental Disorder. The practical part of the thesis presents the methodology underlying the conduct of research and findings from research based. This research was decided to place both because of my specialization in Special Education (four-year postgraduate studies) and because of my service in Diagnosis and Support of Special Educational Needs Ministry of Education. Specifically, knowing the effectiveness the use of the image in educating children with special educational needs and/or disabilities, I wanted to equal efficiency to try and a "mixed" class of typical elementary school, which is "A School for All", since coexist with children and/or without special educational needs and different cultural capital children. This action research and participatory observation, has as its object the study, because the learning problems of thematic/historical spelling, presenting primary school children, effectiveness of teaching the visualization method through the use of image (sketch and/or children plan). The research questions that are studied in this thesis are: 1. Whether the use of child plans appropriate and how it can be used in "mixed" class? 2. Whether the use of child plans can help in learning the alphabet? 3. Whether the use of children's drawings will minimize the "mess" of letters that looks or sound the same so students gain phonological awareness in reading and writing? 4. Whether the use of child projects can contribute to the learning of historical spelling? 5. Whether the use of children's drawings is motivating the participation of all students in the learning process? 6. Whether the use of children's drawings improves and develops socio-emotional skills of children, their harmonious coexistence? This thesis lasted four consecutive teaching years at the same school and with constant controls. Specifically, the teaching years: 2006-07, 2007-08, 2008-09, 2009-10, the ranks A, B, C, D grade. It is worth mentioning that in the four years of educational research, I, the class teacher and researcher at the same time, I worked with four (4) teachers of the remaining portions of the same order and with seven (7) specialist teachers.

Η παρούσα μελέτη έχει στόχο, αφενός μεν να παρουσιάσει το ρόλο του σχολείου στη σημερινή εποχή, η οποία υφίσταται ποικίλες αλλαγές και έχει καταστήσει το σημερινό σχολείο ένα Σχολείο Για Όλους ενταξιακό/συμπεριληπτικό και πλουραλιστικό, που ακολουθεί τις κοινωνικές εξελίξεις, αφετέρου να διερευνήσει την αξιοποίηση, μιας συγκεκριμένης μορφής διδασκαλίας, του παιδικού σχεδίου, στην εκμάθηση της ορθογραφίας από παιδιά δημοτικού. Συγκεκριμένα, παρουσιάζεται ο ρόλος του νέου σχολείου σήμερα, εστιάζοντας τόσο στο ρόλο του δασκάλου και στις καινοτόμες διδακτικές μεθόδους, που οφείλει να χρησιμοποιεί για μια αποτελεσματική διδασκαλία, όσο και στο ρόλο των μαθητών του σημερινού σχολείου. Αναλύονται τα εμπόδια που παρουσιάζονται στην επίτευξη του ρόλου του νέου Σχολείου Για Όλους, το διαφοροποιημένο αναλυτικό πρόγραμμα για τους αλλοδαπούς μαθητές και για τους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και παρατίθενται προτάσεις για νέα ευέλικτα αναλυτικά προγράμματα, και σύγχρονες διδακτικές μεθόδους, κάνοντας προτάσεις για το σχολείο της ένταξης/συμπερίληψης, το οποίο αποτελεί τη βασική μορφή του νέου σχολείου. Εστιάζουμε στην οπτικοποίηση της γνώσης ως μέθοδο διδασκαλίας. Αρχικά επιχειρείται μια ιστορική αναδρομή της οπτικοποίησης, εν συνεχεία αποσαφηνίζεται ο ορισμός της, παρουσιάζεται η θεωρία της μάθησης στον οπτικό αλφαβητισμό, οι θεωρίες της μάθησης και η εικόνα και τέλος τα οφέλη του εικονογραφημένου βιβλίου. Αναλύεται η χρήση της εικόνας στη διδασκαλία, το σκίτσο και το ιχνογράφημα, οι διάφορες τεχνικές εικονογράφησης και τέλος αναλύεται η αποτελεσματικότητα της εικόνας στη διδασκαλία. Παρουσιάζονται τρεις βασικές μεθόδοι διδασκαλίας με τη χρήση εικόνων σε παιδιά με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες. Η μέθοδος Makaton, η οποία στοχεύει στην καλλιέργεια δεξιοτήτων επικοινωνίας, το Σύστημα Επικοινωνίας Μέσω Ανταλλαγής Εικόνων (PECS), το οποίο απευθύνεται σε παιδιά με Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή και τέλος το πρόγραμμα TEACCH, το οποίο επίσης απευθύνεται σε παιδιά με Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή. Το πρακτικό κομμάτι της Διατριβής παρουσιάζει τη μεθοδολογία στην οποία βασίστηκε η διεξαγωγή της έρευνας και τα ευρήματα από την έρευνα. Η παρούσα έρευνα αποφασίστηκε να διεξαχθεί, αφενός λόγω της ειδίκευσής μου στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση (τετραετείς μεταπτυχιακές σπουδές) και αφετέρου λόγω της υπηρεσίας μου σε Κέντρο Διάγνωσης και Υποστήριξης Ειδικών Εκπαιδευτικών Αναγκών του Υπουργείου Παιδείας. Συγκεκριμένα, γνωρίζοντας την αποτελεσματικότητα της χρήσης της εικόνας στην εκπαίδευση παιδιών με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες ή /και Αναπηρία, θέλησα την αποτελεσματικότητα αυτή να τη δοκιμάσω και σε μια ≪μεικτή≫ τάξη του τυπικού Δημοτικού Σχολείου, που αποτελεί ≪Ένα Σχολείο Για Όλους≫, αφού συνυπάρχουν παιδιά με ή/και χωρίς Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες και παιδιά διαφορετικού πολιτισμικού κεφαλαίου. Η παρούσα έρευνα δράσης και συμμετοχικής παρατήρησης, έχει ως αντικείμενο μελέτης την, εξαιτίας των προβλημάτων εκμάθησης της θεματικής/ιστορικής ορθογραφίας, που παρουσιάζουν τα παιδιά του δημοτικού, αποτελεσματικότητα της διδακτικής μεθόδου της οπτικοποίησης διαμέσου της αξιοποίησης της εικόνας (σκίτσο ή/και παιδικό σχέδιο). Τα ερευνητικά ερωτήματα τα οποία μελετώνται στην παρούσα έρευνα είναι: 1. Κατά πόσο η χρήση παιδικών σχεδίων ενδείκνυται και πόσο μπορεί να αξιοποιηθεί σε ≪μεικτή≫ τάξη; 2. Κατά πόσο η χρήση παιδικών σχεδίων μπορεί να βοηθήσει στην εκμάθηση του αλφαβήτου; 3. Κατά πόσο η χρήση παιδικών σχεδίων θα ελαχιστοποιήσει το ≪μπέρδεμα≫ των γραμμάτων που μοιάζουν γραφωνημικά , ώστε οι μαθητές να αποκτήσουν φωνολογική επίγνωση κατά τη γραφή και την ανάγνωση; 4. Κατά πόσο η χρήση παιδικών σχεδίων μπορεί να συμβάλλει στην εκμάθηση της ιστορικής ορθογραφίας; 5. Κατά πόσο η χρήση παιδικών σχεδίων παρωθεί τη συμμετοχή όλων των μαθητών στην μαθησιακή διαδικασία; 6. Κατά πόσο η χρήση παιδικών σχεδίων βελτιώνει και αναπτύσσει τις κοινωνικο-συναισθηματικές δεξιότητες των παιδιών, για την αρμονική τους συνύπαρξη; Η παρούσα έρευνα, διήρκησε 4 συνεχόμενα διδακτικά έτη, στο ίδιο σχολείο και με σταθερή την Ομάδα Ελέγχου. Συγκεκριμένα, τα διδακτικά έτη: 2006-07, 2007-08, 2008-09, 2009-10, στις τάξεις Α΄,Β΄,Γ΄,Δ΄ Δημοτικού. Αξίζει να αναφερθεί, ότι στα τέσσερα διδακτικά έτη της έρευνας, εγώ, η δασκάλα της τάξης και ταυτόχρονα η ερευνήτρια, συνεργάστηκα με τέσσερις (4) εκπαιδευτικούς των υπόλοιπων τμημάτων της ίδιας τάξης και με επτά (7) εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων.