Η χρήση αφηγηματικών δομών στη θεατρική αγωγή στα πλαίσια της σύγχρονης εκπαίδευσης

Abstract

This thesis is a combination of theoretical research into theatrical education and itsimplementation in practice. In this methodological model, theory and action develop mutually.This logic is reflected in the general structure of the thesis, as from its first part it provides ananalytical and theoretical approach to the parameters of theatrical education and the forms ofstorytelling related to the specific research. The second part illustrates the implementation intheatre-pedagogical practice and methodological approaches which are founded on theoriginal research into the complex field of theatrical education as well as the narrativestructures which have been included in this theatre-pedagogical approach.The data and conclusions arising from the realization of theatre-pedagogical actions andimplementations reshaped and enriched the analysis of the opportunities, the challenges andthe usefulness of the proposed approach and synthesis method, techniques and narrativeforms.Before the reader is offered a mapping of the contents structure, it is appropriate at this point tomake clear that the purpose and philosophy behind this proposal is to provide the scholar witha comprehensive doctoral thesis which is based on historical, theoretical and methodologicalaspects of theatrical education and moves on by presenting the reader with specific instancesof practice, which incorporate methodological innovations, testing the proposed synthesis ofmethods, practices and narrative forms applied. The initial consideration evolves through theimplementation phase and proposes practical and tangible new opportunities to new andexperienced fellow teachers, both as a source of information and as a methodological andpractical tool.With respect to the contents’ structure, the introduction maps out the pertinent context inhistorical, methodological/theoretical terms, while the objectives of this thesis are beingoutlined. The first of the two parts deals with the theoretical parameters of theatre and its usesas a pedagogical tool within educational context.The second part provides a case study comprised of the implementation of what this thesisproposes in the form of a theatrical-pedagogical project in secondary schools. The tale‘sea-flower’ is the narrative platform on which the project is based. The procedure, stages andmethods of realization are presented in detail and its pedagogical impact is discussed in length,based on the experiential educational approach used. The methodology employed throughoutthe thesis can be described as belonging to the mixed/multi-methodological paradigm. Thisqualitative research hinges on a model akin to action research, in which the initial theoreticalmodel is tested through practical implementation which in turn enriches the theoryunderpinning this thesis. Questionnaires and interviews have been used as a supplementarymethodological tool in order to obtain additional qualitative data with a view to enrich andanchor the conclusions arising from this thesis.

Η παρούσα έρευνα εστιάζεται στο να διαπιστώσει κατά πόσο μπορεί το μάθημα της θεατρικήςαγωγής να αναδιαμορφωθεί, επιτρέποντας στα παιδιά να αναπτύξουν τιςψυχο-συναισθηματικές και νοητικές τους ικανότητες μέσα από μια διαδικασία που βιώνεταιαπό αυτά ως ωφέλιμη, απελευθερωτική και ευχάριστη. Η αρχική υπόθεση είναι ότι τοπαραμύθι μπορεί να παίξει ένα καταλυτικό ρόλο σε αυτήν την προσπάθεια ως βάση για τοχτίσιμο των ασκήσεων, θεατρικών παιχνιδιών και παραστάσεων εφαρμογής που θα πετύχουναυτά τα επιθυμητά αποτελέσματα.Η διατριβή αποτελεί μια σύζευξη της θεωρητικής έρευνας με την πρακτική εφαρμογή. Σεαυτό το μεθοδολογικό μοντέλο η θεωρία και η πράξη αλληλοτροφοδοτούνται και αυτόαντανακλάται και στη γενική δομή του διδακτορικού, καθώς στο πρώτο μέρος παρατίθεταιμια αναλυτική και θεωρητική προσέγγιση των παραμέτρων της θεατρικής αγωγής, καθώς καιτων μορφών αφήγησης που άπτονται της συγκεκριμένης έρευνας, και η χρήση τους ωςπαιδαγωγικού εργαλείου στο πλαίσιο της σύγχρονης εκπαίδευσης, ενώ στο δεύτερο μέροςσκιαγραφείται η εφαρμογή στην θεατρική-παιδαγωγική πράξη μέσα από πρακτικά παραδείγματα και μεθοδολογικές προσεγγίσεις που έχουν ως αφετηρία την αρχική έρευναπάνω στο πολυσύνθετο χώρο της θεατρικής αγωγής, όπως και των αφηγηματικών δομών πουεντάσσονται στη θεατροπαιδαγωγική αυτή προσέγγιση. Εδώ παρουσιάζεται ως εφαρμογή τωνόσων αναφέρονται στο πρώτο μέρος, στο αφηγηματικό κείμενο/παραμύθι ΤοΘαλασσολούλουδο.Τα αποτελέσματα που αντλήθηκαν από την πραγματοποίηση των θεατροπαιδαγωγικώνδράσεων και εφαρμογών αναδιαμόρφωσαν και εμπλούτισαν την ανάλυση πάνω στιςδυνατότητες, τις προκλήσεις και την χρησιμότητα της προτεινόμενης θεατροπαιδαγωγικήςπροσέγγισης και σύνθεσης μεθόδων, πρακτικών και αφηγηματικών ειδών. Επομένως, στόχοςκαι φιλοσοφία αυτής της έρευνας είναι να δοθεί στον μελετητή μία ολοκληρωμένη διάστασητης ανάλυσης των θεωρητικών, ιστορικών και μεθοδολογικών παραμέτρων της θεατρικήςαγωγής με συγκεκριμένες δράσεις που ενσωματώνουν μεθοδολογικές καινοτομίες, μέσα απόδιαδικασίες πειραματισμού.Η μεθοδολογία που ακολουθείται συνδυάζει τη θεωρητική-αναλυτική έρευνα στην οποίαβασίζεται η διατριβή με βάση την οποία «κτίζεται» η θεατρική-παιδαγωγική πράξη, που μετην σειρά της αναδιαμορφώνει το θεωρητικό μέρος και την γενική πρόταση/θέση στην οποίακαταλήγει η έρευνα και την εφαρμοσμένη έρευνα που βασίζεται στην πρακτική έρευνα πουπεριλαμβάνει πρακτικές μεθόδους προσέγγισης των θεωρητικών ζητημάτων με τη χρήσηερωτηματολογίων από συμμετέχοντες μαθητές και συνεντεύξεων από διδάσκοντες, που ωςσκοπό έχουν να επιτύχουν την ενεργή εμπλοκή των συμμετεχόντων στη θεατρική αγωγή,εμπλουτίζοντας με αυτόν τον τρόπο την έρευνα.Η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων μπορεί να προσφέρει υποστήριξη τόσο σεθεατροπαιδαγωγούς όσο και επαγγελματίες του παιδικού θεάτρου, αφενός προσφέρονταςστην κατανόηση των σύνθετων ισορροπιών που χαρακτηρίζουν την θεωρητική θεατρικήπροσέγγιση και την πρακτική της θεατρικής αγωγής αφετέρου ενισχύοντας τη βαρύτητα τωνεξαγόμενων συμπερασμάτων για τη συμμετοχή του παιδιού στη διαδικασία της θεατρικήςπράξης.