Οι χαρακτήρες στα μυθιστορήματα για παιδιά και εφήβους του Μ. Κοντολέων

Abstract

[…] Στόχος της παρούσας έρευνας είναι να καταδειχτεί η αρτιότητα, η συνάφεια, η αληθοφάνεια, η ζωντάνια των χαρακτήρων και η συνεισφορά τους στη δημιουργία ενός ελκυστικού μυθοπλαστικού κόσμου και στη λογοτεχνικότητα των υπό εξέταση έργων. Οι χαρακτήρες μελετώνται τόσο στο επίπεδο της ιστορίας ως προς τα στοιχεία που τους δομούν και τους καθιστούν αληθοφανείς στο πλαίσιο του μυθοπλαστικού τους κόσμου, όσο και στο αφηγηματικό επίπεδο με αναζήτηση των τρόπων πραγμάτωσής τους, οι οποίοι σχετίζονται με τις συγγραφικές επιλογές και τη χρήση ποικίλων αφηγηματικών τεχνικών, έκδηλο γνώρισμα του Μ. Κοντολέων. Βασική πρόθεσή μας και η εξέταση της θέσης των χαρακτήρων στην αλυσίδα των αφηγηματικών παραγόντων και ο μεταξύ τους συσχετισμός, καθώς το έργο του Μ. Κοντολέων, λόγω και των συχνών στοιχείων αυτοαναφορικότητας και διακειμενικότητας που συνδέουν αρκετούς χαρακτήρες σε ένα δίκτυο εσωτερικών αναφορών, ωθεί τον αναγνώστη να ανατρέξει στις σχέσεις συγγραφέα- αφηγητή-χαρακτήρων, υποστηρίζοντας με τον τρόπο αυτό τη «συνομιλία» και «συνδιαλλαγή» μεταξύ τους. Καθώς υπάρχουν αντιθετικές και συγκρουόμενες θεωρητικές απόψεις για την οντολογία, τη φύση και το ρόλο των χαρακτήρων, ακολουθώντας τη Μ. Νikolajeva υιοθετούμε στοιχεία και απόψεις που προέρχονται από πολλαπλές προσεγγίσεις: μιμητικές, οι οποίες εκλαμβάνουν τους χαρακτήρες ως αναπαραστάσεις και απομιμήσεις ανθρώπων, σημειωτικές, οι οποίες τους εκλαμβάνουν ως κειμενικές και λεκτικές κατασκευές με έμφαση στο πράττειν, και συνδυαστικές, όπως αυτές έχουν διατυπωθεί από τους S. Chatman, S. Rimmon-Kenan, U. Margolin, J. Phelan. Εννοείται ότι τα διάφορα στοιχεία που υιοθετούνται δεν αλληλοσυγκρούονται, ούτε αλληλοαναιρούνται, αλλά προσιδιάζουν κατάλληλα στις ανάγκες συγκεκριμένων μυθιστορημάτων και χαρακτήρων. Στοιχεία επίσης αντλούνται από τη μυθική θεωρία του Ν. Frye, τις θεωρίες της Aναγνωστικής Ανταπόκρισης, τη θεωρία των Λεκτικών Πράξεων, την Αφηγηματολογία και τη Φεμινιστική Κριτική. […]