Σχολιασμένη έκδοση αδημοσίευτων ελληνικών παπύρων της ρωμαϊκής εποχής και της ύστερης αρχαιότητας

Abstract

This PhD dissertation focuses on one of the most interesting and demanding disciplines of ancient Greek literature, the publication of unpublished Greek papyri. By the word "papyrus" we mean the writing material as well as the texts written on it since the third millennium BC. And until the beginning of the second millennium ADThe cognitive subject of papyrology examines all papyrian texts, which are written in ancient Greek and Latin, regardless of their geographical location. Papers processed by papyrology add texts that have been found in shells, wooden signs or early parchments. The most important activity of the papyrologist is the publication of the papyri found but unpublished so far. This work is titanium. It is indicative that some 1,500,000 Greek papyri have been found so far, of which the scientific community has been able to publish about 8,000 literary and 60,000 non-literary papyri and shells in the past 130 years (a period of papyrology). As you understand at these rhythms, thousands of years still need to be published for the papyrus that have already been found. Here it is worth saying that each year the archaeological excavation brings to light more papyri than those published at the same time.To the extent that the vast majority of papyrus texts remain unpublished, there is a great risk of irreparable physical damage due to a possible accident, which would mean a permanent loss of the texts they contain. Only published papyri are definitely saved. Thus, it becomes imperative to issue as many unpublished texts as possible as soon as possible. With the ambition to contribute to this effort, I chose to prepare my doctoral thesis on the annotated first edition of unknown papyrus material.The dissertation focuses on Greek papyri of the Roman and Byzantine times, ie the period from the 1st to the 7th century AD. My first contact with the new edited documents showed that they provide important additional information for the reconstruction of the socio-economic history of this period and for studying the historical evolution of the Greek language in the critical period between classical antiquity and the mainly Byzantine era.The structure of the dissertation is as follows:In the first part there will be a theoretical introduction analysis and evaluation of the new papyrus texts published in the volume. There will be a complete negotiation of the new information they contain and the inclusion of these data in our already existing knowledge for that time. In this first part there will be listed any other accompanying catalogs, such as bibliography and abbreviations.The second part, which will be the most extensive of the work, will contain the annotated versions of the individual papyrics. These will first include a brief introduction, which will contain the description of the papyrus itself, its dating and origin, its palaeographic analysis as well as an attempt to reconstruct the history and content of the text. This introduction will also provide the basic bibliography for this textual article. It will follow the transcription of papyrus according to modern scientific principles and conventions (Leiden symbol system). The transcription will be accompanied by extensive criticus apparatus, which will include the corrected scripts, distinctive symbols, and all other information deemed necessary for a proper understanding of the text. A translation of the text will be provided shortly thereafter. The publication of the individual papyri will be completed with a detailed historical-literary memoir, which will highlight the new knowledge offered by the papyrus by placing them in their wider contexts. This section will also contain lexicological, linguistic and linguistic information, such as About rare words, remarkable phenomena in the field of phonology, morphology and semantics.The third part will contain detailed indexes and tables that will allow the reader to have direct and full access to the new texts.The material of this dissertation consists of 30 Greek papyruses in total, which I chose after a thorough research in the Vienna papyrological collection. This personal survey was conducted during my stay in the Austrian capital under the "Papyrologist in residence" scholarship. This monthly scholarship is given annually by the Austrian state to the most promising new scholar in the field of papyrology in order to collect unpublished papyrus material. In the past year 2012 I had the honor to be the recipient of this scholarship. In this context, I worked in the Papyrus Collection of the Austrian National Library for the period between 14 September and 14 October. And in particular after the approval of the director of the Papyrology Collection Univ.-Prof. Dr. Mag. Bernhard Palme. This monthly hospitality, which I had the honor of accepting from the Vienna National Library, where the Papyrussamlung is hosted, helped me greatly to collect the appropriate material so that a very valuable thesis can be obtained, Substantive content.The aim of the doctoral dissertation is to further enrich our knowledge of the Roman period and the late antiquity through the texts of the papyri that have been saved and to project for the period from the 1st to the 7th century AD the texts Saved, their writing techniques and the world of their ideas. In my opinion, it is an act of great importance that our generation succeeds in preserving, through the transcription, translation and then publication of the papyrus passages, those texts that have survived through the ages to the present day.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή επικεντρώνεται σε έναν από τους πιο ενδιαφέροντες και απαιτητικούς κλάδους της αρχαίας ελληνικής φιλολογίας, την έκδοση αδημοσίευτων ελληνικών παπύρων. Με τον όρο "πάπυρος" εννοούμε το υλικό γραφής όπως επίσης και τα κείμενα τα οποία γράφονταν πάνω σε αυτό ήδη από την τρίτη χιλιετία π.Χ. και ως τις αρχές της δεύτερης χιλιετίας μ.Χ.Το γνωστικό αντικείμενο της παπυρολογίας εξετάζει το σύνολο των παπυρικών κειμένων, τα οποία είναι γραμμένα στην αρχαία ελληνική και τη λατινική γλώσσα ανεξαρτήτως περιοχής ευρέσεώς τους. Στο υλικό το οποίο επεξεργάζεται η παπυρολογία έρχονται να προστεθούν κείμενα που έχουν βρεθεί σε όστρακα, ξύλινες πινακίδες ή πρώιμες περγαμηνές. Η πιο σημαντική δραστηριότητα του παπυρολόγου είναι η έκδοση των ευρεθέντων αλλά αδημοσίευτων μέχρι στιγμής παπύρων. Το έργο αυτό είναι τιτάνιο. Είναι ενδεικτικό ότι έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα περίπου 1.500.000 ελληνικοί πάπυροι εκ των οποίων η επιστημονική κοινότητα μπόρεσε να δημοσιεύσει στα τελευταία 130 χρόνια (περίοδο κατά την οποία υπάρχει η παπυρολογία) περίπου 8.000 λογοτεχνικούς και 60.000 μη λογοτεχνικούς παπύρους και όστρακα. Όπως καταλαβαίνει κανείς με αυτούς τους ρυθμούς χρειάζονται χιλιάδες χρόνια ακόμα για να δημοσιευθούν οι πάπυροι που έχουν ήδη βρεθεί. Εδώ αξίζει να πούμε ότι κάθε έτος η αρχαιολογική σκαπάνη φέρνει στο φως περισσότερους παπύρους απ’ όσους δημοσιεύονται στην ίδια χρονική περίοδο.Στο βαθμό κατά τον οποίο η μεγάλη πλειονότητα των παπυρικών κειμένων παραμένει ανέκδοτη υφίσταται μεγάλος κίνδυνος ανεπανόρθωτης φυσικής φθοράς λόγω πιθανού ατυχήματος, η οποία θα σήμαινε οριστική απώλεια των κειμένων που περιέχουν. Οριστικά σωσμένοι είναι μόνο οι δημοσιευμένοι πάπυροι. Έτσι, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη να εκδοθούν όσο δυνατόν περισσότερα ανέκδοτα κείμενα το συντομότερο δυνατόν. Με τη φιλοδοξία να συμβάλω κι εγώ σ’ αυτήν την προσπάθεια επέλεξα να εκπονήσω τη διδακτορική διατριβή μου με θέμα τη σχολιασμένη πρώτη έκδοση άγνωστου παπυρικού υλικού.Η διατριβή επικεντρώνεται σε ελληνικούς παπύρους της ρωμαϊκής και βυζαντινής εποχής, δηλαδή της περιόδου από τον 1ο μέχρι τον 7ο αι μ.Χ. Η πρώτη μου επαφή με τα υπό επεξεργασία νέα κείμενα κατέδειξε ότι αυτά προσφέρουν σημαντικές επιπλέον πληροφορίες για την ανασύνθεση της κοινωνικοοικονομικής ιστορίας της περιόδου αυτής και για την μελέτη της ιστορικής εξέλιξης της ελληνικής γλώσσας στην κρίσιμη περίοδο μεταξύ της κλασικής αρχαιότητας και της κυρίως βυζαντινής εποχής. Η δομή της διατριβής έχει ως εξής:Στο πρώτο μέρος θα υπάρχει θεωρητική εισαγωγή ανάλυση και αποτίμηση των εκδιδόμενων στον τόμο νέων παπυρικών κειμένων. Θα υπάρχει ολική διαπραγμάτευση των νέων πληροφοριών που αυτά περιέχουν και ένταξη των δεδομένων αυτών στις ήδη υπάρχουσες γνώσεις μας για την εποχή αυτή. Στο πρώτο αυτό μέρος θα παρατίθενται και κάθε άλλου είδους συνοδευτικοί κατάλογοι, όπως βιβλιογραφία και συντομογραφίες.Στο δεύτερο μέρος, το οποίο θα είναι το εκτενέστερο της εργασίας θα περιέχονται οι σχολιασμένες εκδόσεις των επιμέρους παπυρικών κειμένων. Αυτές θα περιλαμβάνουν καταρχάς μία σύντομη εισαγωγή, η οποία θα περιέχει την περιγραφή του ίδιου του παπύρου, τη χρονολόγηση και προέλευσή του, την παλαιογραφική του ανάλυση καθώς επίσης και μια απόπειρα ανασύνθεσης της ιστορίας και του περιεχομένου του κειμένου. Στην εισαγωγή αυτή θα παρέχεται και η βασική βιβλιογραφία για το εν λόγω κειμενικό είδος. Θα ακολουθεί η μεταγραφή του παπύρου σύμφωνα με τις σύγχρονες επιστημονικές αρχές και συμβάσεις (σύστημα συμβόλων του Leiden). Τη μεταγραφή θα συνοδεύει εκτενές apparatus criticus, το οποίο θα περιέχει τις διορθωμένες γραφές, τα διακριτικά σύμβολα και όσες άλλες πληροφορίες κριθούν απαραίτητες για την ορθή κατανόηση του κειμένου. Αμέσως μετά θα παρατίθεται μετάφραση του εκδοθέντος κειμένου. Η έκδοση των επί μέρους παπύρων θα ολοκληρώνεται με αναλυτικό ιστορικο¬–φιλολογικό υπομνηματισμό, ο οποίος θα αναδεικνύει τις νέες γνώσεις που προσφέρει ο εκάστοτε πάπυρος τοποθετώντας τις στα ευρύτερα συμφραζόμενά τους. Σε αυτό το τμήμα θα περιέχονται και πληροφορίες λεξιλογικού, γλωσσικού, γλωσσολογικού χαρακτήρα, όπως π.χ. σχετικά με άπαξ λεγόμενα, σπάνιες λέξεις, αξιομνημόνευτα φαινόμενα στο χώρο της φωνολογίας, μορφολογίας και σημασιολογίας.Το τρίτο μέρος θα περιέχει αναλυτικά ευρετήρια και πίνακες που θα επιτρέπουν στον αναγνώστη την άμεση και ολόπλευρη πρόσβαση στα νέα κείμενα.Το υλικό της εν λόγω διατριβής αποτελείται από 30 συνολικά ελληνικούς παπύρους, τους οποίους επέλεξα μετά από ενδελεχή έρευνα στην παπυρολογική συλλογή της Βιένης. Η προσωπική αυτή έρευνα πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της παραμονής μου στην αυστριακή πρωτεύουσα στο πλαίσιο της σημαντικής υποτροφίας ʺPapyrologist in residenceʺ. Η μηνιαία αυτή υποτροφία δίνεται κάθε χρόνο από το αυστριακό κράτος στον εκάστοτε πιο ελπιδοφόρο νέο ερευνητή στον χώρο της παπυρολογίας με σκοπό να συλλέξει ανέκδοτο παπυρικό υλικό. Το παρελθόν έτος 2012 είχα την τιμή να είμαι εγώ ο αποδέκτης της εν λόγω υποτροφίας. Στο πλαίσιο αυτής εργάστηκα στη συλλογή παπύρων της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Αυστρίας για το χρονικό διάστημα μεταξύ 14 Σεπτεμβρίου και 14 Οκτωβρίου. και συγκεκριμένα μετά από έγκριση του εκεί διευθυντή της παπυρολογικής συλλογής Univ.–Prof. Dr. Mag. Bernhard Palme. Η μηνιαία αυτή φιλοξενία, που είχα την τιμή να δεχτώ από την Εθνική Βιβλιοθήκη της Βιένης, εντός της οποίας στεγάζεται και η παπυρολογική συλλογή (Papyrussamlung), με βοήθησε εξαιρετικά στο να συλλέξω το κατάλληλο υλικό, ούτως ώστε να βγει μία πολύ αξιόλογη διατριβή, με ουσιαστικό περιεχόμενο.Στόχος της διδακτορικής διατριβής είναι να εμπλουτίσει περαιτέρω τις γνώσεις μας για τη ρωμαϊκή περίοδο και την ύστερη αρχαιότητα μέσα από τα κείμενα των παπύρων που μας έχουν σωθεί και να προβάλει για το χρονικό διάστημα από τον 1ο μέχρι και τον 7ο αιώνα μ. Χ. τα κείμενα που σώθηκαν, τις τεχνικές συγγραφής τους και τον κόσμο των ιδεών τους. Κατά τη γνώμη μου είναι πράξη μεγάλης σπουδαιότητας να καταφέρει η γενιά μας να διατηρήσει μέσα από τη μεταγραφή, τη μετάφραση και κατόπιν τη δημοσίευση των παπυρικών αποσπασμάτων τα κείμενα αυτά που σώθηκαν δια μέσου των αιώνων ως τις μέρες μας.